Mei 2007

Mensenlief,

'Vivir en Amor' heeft goed nieuws en dit willen we jullie niet lang onthouden.

We hopen dat jullie het goed stellen in ons Belgenlandje en dat jullie in de maand april voldoende zonne-energie konden opdoen om terug de huidige druilige regendagen te overwinnen.

Wijzelf stellen het echt wel goed. We hebben wel onze plan moeten trekken met de weinige middelen die we hadden in Pojom. Het waren soms lastige momenten in onze 'O zo vriendelijke' maar 'drukke' familie. We moesten leren leven met geen stromend water overdag, met onhandige Guatemalteekse wc's (soms zochten we in het donker een afgelegen boom om eens rustig naar 't toilet te kunnen gaan) Maar we moesten volhouden, het leuke was dat er verbetering op komst was. En die verbetering begint stilletjes aan te komen.

We wonen sinds enkele dagen in ons kamertje op de bovenverdieping van de Casa Materna en daar zijn we heel blij om. We hebben zelfs een badkamer met een westerse wc vlak bij ons (wel nog geen stromend water). We hebben onze eigen kookpotten en wat borden en glazen, we hebben een kookplaat op gas, een afwasbak, twee matrassen, een tafel en stoeltjes... wat kan een mens nog meer wensen?

De Container is aangekomen

Maar het echte goede nieuws is vooral dat de container, met het ingezamelde gerief uit België, uiteindelijk goed en wel is toegekomen. De container heeft op één dag na, een maand staan wachten in de haven van Santa Tomas in Guatemala, op de 'tramites', of beter in het Nederlands: 'de papiermolen', om door de douane te geraken en de toestemming te krijgen om de container met alles erop en eraan het land in te klaren. Gelukkig heeft Juan Forster ons hierbij echt geholpen, maar het waren voor mij soms slapeloze nachten van ongerustheid toen het allemaal niet vlot leek te lopen. We moesten ook duurdere taksen betalen dan verwacht en daarbij ook dagelijks betalen voor de container die stond te wachten in de haven. Maar eens die container goed en wel was toegekomen in Nenton, was al de ongerustheid snel vergeten. De container is zeker en vast de moeite en het geld waard.

Op dinsdagavond 02 mei konden we met enkele jongens uit Yalanhuitz dan die container ontvangen en uitladen om voorlopig de goederen in een opslagruimte in Nenton te bewaren, totdat de Casa Materna zal klaar zijn. Het was een enorm lastig werk om alles uit te laden en vooral om goed te stapelen in één enkele kamer. Maar 's nachts tegen middernacht konden we uiteindelijk, moe en versleten maar O zo opgelucht en blij, klinken met een frisse 'Gallo'.

Afscheid van Béné en Pieterjan in Yalanhuitz

Pieterjan en Béné zijn ondertussen ook een eindje terug in België. Ze stellen het goed. We missen hen wel. We hadden nog mooie laatste dagen samen in Yalanhuitz. Uno spelen met de buurkindjes, stond om de 2 avonden vast op hun programma. Als laatste avond hadden we een kampvuur samen met de vrienden van Pieterjan en Béné. Mooie muziek kon uiteraard niet ontbreken. Als intermezzo hielpen we, in een klein uurtje, met de geboorte van een schattig meisje, alles verliep vlot en goed.

Van de ene na de andere bevalling

Ja, de laatste tijd waren er verschillende oproepen, om te helpen bij een bevalling. In Yalanhuitz (eind april) drie bevallingen na elkaar met enkele dagen tussen. En in Pojom waren er ook reeds drie, de laatste weken. Als vroedvrouw is dit voor mij, het mooiste waarbij ik kan helpen. Het is dikwijls wel heel spannend, maar als de geboorte van het kindje en de placenta goed en wel achter de rug is, dan is de opluchting en het geluk van het ontvangen van 'nieuw leven' des te groter!

Als hoogtepunt was er een bevalling van een tweeling. En eerlijk gezegd, ontdekte ik het pas als het eerste kindje er al uit was en voelde op de buik van de mama dat de placenta precies toch wel een ongewone grote vorm had. �Hay otro� riep ik als verschot. Er is nog één.

Ik was bij Flora, de mama, toegekomen terwijl ze goed in arbeid was en eigenlijk al een beetje aan het persen terwijl de baarmoederhals nog een boordje rondom het hoofdje had. Ik hielp Flora om haar weeën op te vangen zonder te persen, voelde aan haar buik of ze contracties had... Haar buik was zeker niet erg groot.

Achteraf gezien was ze eigenlijk nog maar 33 weken zwanger, een goeie zeven maanden. Ik bereidde me voor, met de weinige middelen die ik voorlopig in Pojom bij me heb, om de bevalling te doen en snel brak het moment aan dat Flora volledige ontsluiting had. De harttoontjes van 'het kindje' had ik niet kunnen opvolgen omdat alles zo snel ging, maar ook omdat dit in Pojom op zo'n moment, minder belangrijk is; het kindje moet er zo wie zo uit, en dan zien we wel hoe zijn toestand is (ik kan toch geen kinderarts bellen (behalve als Béné er nog was ;-) of een dringende keizersnede laten doen).

Het eerste kindje werd vlot geboren. Het was een heel klein meisje, maar ze weende goed. De helpende traditionele vroedvrouw nam het kindje aan en wikkelde het in doeken. Ondertussen verwachtte ik de placenta maar ontdekte het tweede kindje. Ik was op slag nerveus omdat dit mijn allereerste 'tweelingbevalling' was om alleen mee te helpen en er eigenlijk ook van alles kan mis gaan! Ik voelde dat het kindje in hoofdligging lag en dit was een goed teken. De tweede vruchtwaterzak moest nog gebroken worden en daarna verscheen er eerst een handje. Ik kon het handje terug in de baarmoeder duwen en het hoofdje leiden om geboren te worden. Ondertussen vroeg ik Kurt om een schietgebedje te doen.

Een drietal weeën later werd ook het zusje, heel klein en fijn, geboren! Oef, ze was gelukkig ook een sterk klein meisje en weende uit volle kracht. De vroedvrouw nam ook het tweede kindje aan, en wikkelde het in doeken. De zusjes lagen naast elkaar in het midden van een plankenbed, ik was er eerst niet zo gerust in, en vroeg Kurt om hen warm te houden, want de vroedvrouw was te druk bezig met Flora.

De placenta moest nu nog geboren worden, maar na wat geduldig afwachten werd deze ook goed en compleet geboren. Oef, wat was dat spannend!! De mama, Flora was in orde. Ze was moe en versleten en wou nu graag rusten. Ze had nog geen zin om haar twee kleine meisjes te zien!? Voor mij is dit onvoorstelbaar, hoewel ik dit al verschillende keren heb meegemaakt in Guatemala. De beleving van een kindje verwachten (of twee kindjes) is zo helemaal anders dan bij ons. De kindjes komen het ene na het andere, met telkens voor de familie als grootste vrees dat de mama het leven zou verliezen tijdens de bevalling. Hun angst is wel reëel.

Flora is inmiddels uitgerust en content met haar 3de en 4de kindje. Ondertussen zijn de twee piepkleine meisjes bijna drie weken oud (of bijna 36 zwangerschapsweken) en ze stellen het nog steeds goed. De mama geeft hen borstvoeding, maar we geven ook een beetje kunstmelk bij omdat ze toch zeker zouden genoeg kunnen drinken om 'groot' te worden en te overleven. Ik weet niet hoeveel ze wegen omdat we nog geen weegschaal hebben, maar ik vermoed dat ze beiden tussen 1,5 en 2 kg wegen. Mucho Kaj y mucho lobej... zeggen we steeds tegen de mama, hen goed warm houden en om de haverklap wat voeding geven.

Patiënten die bijblijven

Ondertussen hadden we ook enkele 'spoedgevallen' waaronder een jong meisje die haar baby verloor op 5 maanden zwangerschap. Ze had al enkele dagen bloedverlies, en bij een vaginaal onderzoek voelde ik iets raars. Mijn vermoeden van een uitgezakte navelstreng werd de volgende morgen duidelijk bij een volgende onderzoek. Gisteren gingen we afwachten, maar omdat er geen verandering was, vonden we het beter om Juana naar Huehuetenango over te brengen en daar werd haar 'gestorven' baby'tje eruit geholpen. Het was een triestige zaak. Het baby'tje kreeg de naam 'Maria' en toen we het kindje wilden meenemen terug naar Pojom, bleek het uiteindelijk toch niet mogelijk. De dag ervoor hadden we nochtans papieren daarvoor ingevuld, maar dit was achteraf gezien nog niet het einde van de 'tramite', de 'papiermolen' die nog naar de politie moest enz... Maar Juana en haar familie beslisten om toch naar Pojom te vertrekken en het kindje dan maar in het kerkhof van het ziekenhuis in Huehuetenango te laten begraven. Ze waren er wel niet goed van. Ik voelde me machteloos, we begrepen hun ontgoocheling. Het was juist moedertjesdag en in het ziekenhuis werd Juana gedecoreerd met een fleurig speldje voor die dag, terwijl ze net haar eerste baby'tje verloren had.

Maria Christina van Yalanhuitz was ook meegekomen als voorzorg voor haar tweede bevalling, omdat haar bekken niet goed is, en ze veel had geleden bij haar eerste bevalling die ook op een keizersnede in spoed was uitgedraaid. De dokters beslisten om diezelfde avond een keizersnede uit te voeren. Een flinke en kloeke zoon werd geboren. Met Maria Christina is alles goed en wel.

Theresa, (zie vorige nieuwsbrief) de jonge vrouw uit Yalanhuitz die sinds 'Pasen' in het ziekenhuis was voor een erge longontsteking is terug naar huis. Maar het ziet er niet goed uit voor haar. Eigenlijk moest ze geopereerd worden, maar doordat dit een groot risico zou meebrengen, heeft haar familie uiteindelijk beslist om dit niet te laten doen en haar terug naar huis mee te nemen. Wat de uiteindelijke diagnose was is tot nu toe nog onduidelijk. Volgens de dokters heeft ze weinig overlevingskans. We hebben allemaal heel veel medelijden met haar en haar familie. Ze hebben 40 dagen in het ziekenhuis afgezien, terwijl hun andere kindjes, onder andere haar pasgeboren baby'tje thuis triestig op hen wachtten. Nu zijn ze terug samen, wat misschien beter is, maar wat zal er met Theresa gebeuren? Ze is nog heel zwak.

Casa Materna:

Ondertussen gaan de werken stilletjes vooruit, maar zoals steeds in een bouw, wegen de laatste loodjes het zwaarst. De metsers nemen meer en meer een dag vrijaf en de vrijwillige helpers van Pojom en omliggende dorpen moeten ook meer en meer aangemoedigd worden om te komen helpen. Maar toch gaat het vooruit!

Ondertussen zijn de ramen en de deuren op de bovenverdieping geplaatst en ook het sanitair. De muren van de benedenverdieping en de buitenkant worden nu met een extra laagje cement beplakt als bescherming. En 'normaal gezien' zouden ze nu moeten bezig zijn met de ramen en de deuren op de beneden verdieping. Daarna nog de vloer beneden en een wandelruimte rondom rond de Casa Materna.

Vacatures voor gezondheidswerkers en vroedvrouwen

Nadat onze plannen voor de concrete werking van de Casa Materna waren goedgekeurd door de 'consejo' of 'beheerraad' van Pojom deden we een oproep voor medewerkers.

Maandag en dinsdag laatst, mochten de mensen komen en deden we interviews met hen die graag zouden willen meewerken in de Casa Materna als 'promotor/a y comadrona'.

Er kwamen 19 mannen en vrouwen die geïnteresseerd zijn om mee te helpen met de algemene consultaties en 6 vroedvrouwen die zouden willen helpen met de prenatale consultaties.

We hebben een weekprogramma opgesteld die telkens zal herhaald worden:

Spoedgevallen (bevallingen en ernstige ziektes of ongevallen) mogen altijd aankloppen.
Maandag: prenatale consultaties
Dinsdag: algemene consultaties
Woensdag: opleiding voor de plaatselijke vroedvrouwen (1x/maand in Pojom, ook in de streek van Yalanhuitz en de volgende week in de streek van Chaquenal)
Donderdag: algemene consultaties
Vrijdag: prenatale consultaties in de omliggende dorpen
Zaterdag: algemene consultaties
Zondag: rustdag

We zullen 4 gezondheidswerkers selecteren die ons het meest geschikt lijken om op te leiden en een toekomst mee op te bouwen, en 4 vroedvrouwen. Deze mensen zullen per maand, 1 week van dienst zijn. Al doende hopen we hen veel uitleg te kunnen geven en ons werk beetje bij beetje aan te leren om dit in de toekomst over te nemen.

Twee van de gezondheidswerkers, willen we graag volgend jaar (in 2008), de kans geven, om op zaterdag naar school te gaan, waar ze officieel 'hulpverpleger' kunnen studeren in 15 maanden. Deze mensen zullen dan, als alles goed gaat, geleidelijk aan meer verantwoordelijkheid krijgen.

Bij het interview legden we telkens de werking uit en de bedoeling van de Casa Materna. We gaven hen twee bladen met vragen om op die manier hen beter te leren kennen. Zo konden we zien of ze goed kunnen schrijven, wat hun motivatie is, of ze iets van medicatie of ziektes kennen, of ze kunnen rekenen...

De vroedvrouwen konden meestal niet lezen of schrijven, maar daarbij stelde ik hen dan vragen om hun kennis te testen. Achteraf bespraken we hun antwoorden. Er zijn enkele kandidaten die ons goed lijken, maar we moeten nog overleggen en een beetje afwachten indien er nog meerdere kandidaten zullen komen.

Bij deze willen we ook graag Belgische vroedvrouwen uitnodigen of verpleegkundigen of geneeskundestudenten die ook graag zouden meewerken in de Casa Materna.

Onze toekomstvisie is een basis van plaatselijke medewerkers, Pojommeros, maar telkens (indien mogelijk) met de ondersteuning van Westerse mensen voor supervisie en ook als medische ondersteuning. Mensen die uit het westen komen, hebben meestal wel een goede basis, maar om een totale werking van een project te leren kennen en aan te leren, vraagt dit meer dan enkele maanden tijd. Om dan maar te denken hoeveel tijd het vraagt om een O zo andere cultuur te leren kennen. Wij leren na zoveel jaar hier te wonen, nog dagelijks nieuwe gewoonten kennen of snappen nu pas wat ze bedoelen met één of andere reactie.

Het besef van de invloed van het cultuurverschil wordt met de dag groter. De politiek en het 'systeem' in Guatemala is zo on-begrijp-baar dat je soms zou zuchten en geen uitkomst zien voor verbetering uitgaande van het land zelf. En er is nog zoveel te verbeteren... Studiemogelijkheid zou het begin moeten zijn van geleidelijke verandering denken wij, maar ook daarvoor is er nog zoveel te kort. Niet alleen om te leren lezen en schrijven, en rekenen, maar kinderen opvoeden met verantwoordelijkheidsgevoel, discipline, respect... dit zijn thema's die volgens ons momenteel veel te weinig aan bod komen in de nationale scholen. Daarom steunen we ook het project in Yalambojoch (olv Per en Colocha en Celia) waar er sinds twee jaar een middelbare school is, die echt aan kwaliteit onderwijs doet.

En zo zouden we nog uren kunnen vertellen... maar dit zal voor een volgende keer zijn.

Lieve groetjes

Hanne en Kurt.