In september brachten Valeska Laisnez en haar dochter Tosca een werkbezoek aan Vivir en Amor, Guatemala. Hierna volgt hun verslag.

In 2009 verbleven we met ons gezin twee maanden in de casa materna van Pojom, in het project van Vivir en Amor. Een prachtig project voor lokale gezondheidszorg, opgestart door de vroedvrouwen Eva en Hanne. Ikzelf deed er vrijwilligerswerk als huisarts en mijn man gaf er af en toe Engelse les op de lokale school. Dit was een heel mooie en intense ervaring voor onszelf en onze drie dochters. Het was dan ook een hele eer en verrijkende ervaring om 10 jaar later samen met mijn oudste dochter Tosca, ondertussen 19, terug op bezoek te mogen gaan!

Op weg naar Vivir en Amor

Na een vliegtuigreis van Schiphol naar Guatemala stad en een busreis van 6 uur kwamen we aan in de stad Huehuetenango, zwaar beladen met extra medicatie en materiaal voor het project. Daar stond Carlos, de coördinator van het team in Pojom, ons op te wachten. Wat spannend om elkaar na 10 jaar terug te zien! Het klikte meteen terug goed. Na een overnachting in het project Ixmucané (een internaat voor studerende Maya-meisjes), bezochten we Doña Olga in het ziekenhuis van Huehuetenango. Dit was heel indrukwekkend. De zuster was aan het werk in een overvolle wachtzaal met honderden mensen die op consultatie kwamen in het ziekenhuis. Ze is belangrijk voor Vivir en Amor omdat ze patiënten die naar het ziekenhuis worden gebracht, ondersteunt met bijvoorbeeld het aankopen van medicatie of het geven van de nodige uitleg. Na nog enkele boodschappen vertrokken we met de ambulance van Vivir en Amor, een stevige Toyota-jeep, naar Pojom! Voorbij de stad Nenton kwamen we in een afgelegen bergstreek, met prachtige, groene natuur. Ik was echt vergeten hoe ongelooflijk mooi het daar is!

Zicht op Yalanhuitz

Na een rit van vijf uur en een korte tussenstop in de clinica van Yalanhuitz, reden we de laatste berg over en zagen Pojom liggen in het dal. Wat bijzonder om hier terug te zijn! De geuren, de mensen, de gezangen uit de vele kerkgebouwen, het terugzien van de casa materna. Er kwamen herinneringen boven waarvan ik niet eens wist dat ik ze had! Enkele van de medewerkers van het team hadden een maaltijd voor ons bereid. Ana Tomas, een vroedvrouw, was er tien jaar geleden ook al bij en we kregen een hartelijke knuffel. Ze is behoorlijk wat zwaarder geworden in die tien jaar, maar dat is hier ook een teken van welstand.

Team Pojom

Gedurende acht dagen verbleven we in de clinica’s van Pojom en Yalanhuitz. We hielden persoonlijke gesprekken met iedereen van de plaatselijke medewerkers, ik gaf enkele opleidingen en beantwoordde vragen die de gezondheidswerkers voorbereid hadden. En we observeerden de werking van de beide teams. De vroedvrouwen en gezondheidswerkers functioneren, ook nadat er sedert enkele jaren geen buitenlandse vrijwilligers meer zijn, heel zelfstandig. Ik stond echt versteld van hun kennis. Ze houden algemene consultaties waar ze vlot diagnoses stellen en de juiste therapie toepassen. Er zijn aparte consultaties voor zwangere vrouwen. Traditionele vroedvrouwen kunnen beroep doen op de expertise van de vroedvrouwen van Vivir en Amor bij problemen. Zo mochten wij tijdens ons verblijf aanwezig zijn bij een bevalling in de casa materna van Pojom. Met ondersteunende medicatie en de juiste begeleiding werd na enkele uren een heel stevig jongetje geboren! Het was heel fijn om de pasgeboren baby in mijn armen te mogen houden, te wegen, te meten en te vaccineren.

Geboorte in de clinica

Niet alleen voor moeilijke bevallingen maar ook voor andere noodgevallen zijn de teams dag en nacht bereikbaar per gsm. Tijdens ons verblijf in Yalanhuitz was er een auto-ongeval op de steile en bochtige weg naar het dorp. Ik was verrast door de rust en efficiëntie waarmee het hele team in een mum van tijd in de clinica stond en de gewonden behandelde! Gelukkig niets ernstigs deze keer, het bleef bij kneuzingen en wonden die moesten gehecht worden. Als er noodgevallen of bevallingen zijn waarbij dit nodig is, worden de patiënten naar het ziekenhuis van Barillas of Huehuetenango gevoerd met de jeep uit Pojom of Yalanhuitz. Een rit van vele uren, over grotendeels slechte weg. We kunnen ons niet inbeelden hoe zwaar dit moet zijn voor de patiënten. En zelfs voor tandproblemen kunnen de inwoners van Pojom nu terecht bij Carlos, die graag over alles bijleert! Er is in vergelijking met tien jaar geleden een nauwere samenwerking met de plaatselijke afdelingen van het ministerie van volksgezondheid. De vaccinaties worden goed opgevolgd en jonge kinderen krijgen twee maal per jaar medicatie tegen darmparasieten. Een groot deel van de medicatie wordt bezorgd door het ministerie. Maar de samenwerking vraagt van de medewerkers ook heel veel papierwerk en dus tijd.

Team Yalanhuitz

Ons verblijf was voor beide partijen interessant. De lokale teams voelen door deze bezoekjes dat ze er niet alleen voor staan en dat er blijvend steun is vanuit de Raad van Bestuur in België. Ze konden ons ook bezorgdheden meegeven die wij hier nu zullen voorleggen aan deze Raad van Bestuur. Ik hoop dat we de teams ook medisch terug wat konden bijbrengen en vooral dat we hen een hart onder de riem konden stoppen. We werden in elk geval heel hartelijk ontvangen. Tussen het vele werk door werd ook tijd gemaakt voor bezoekjes aan de prachtige omgeving, zoals de rivier in de buurt van Pojom, de meren in de buurt van Yalanhuitz en de grens met Mexico. Het is een prachtige streek, aan het einde van de wereld, maar de mensen leven er nog steeds in heel moeilijke omstandigheden. Heel confronterend voor mij was het weerzien met een gezin waar we af en toe op bezoek gingen tien jaar terug. Zij hadden toen twee dochtertjes die met onze drie dochters speelden. In tranen werd ons nu verteld dat de twee meisjes allebei overleden zijn. Er zijn nog zoveel noden, in tien jaar is er behalve de komst van de smartphones op het eerste zicht weinig algemene vooruitgang te merken. Veel meisjes worden ook nog steeds op erg jonge leeftijd zwanger. Daarom is het project in mijn ogen zo belangrijk. Niet alleen om acute medische zorgen te verstrekken, maar ook om de lokale bevolking algemene voorlichting te geven over hoe ze in deze moeilijke omstandigheden toch gezond kunnen blijven.

Opleiding van het Vivir en Amor-team

Hartelijk dank aan de teams om ons te ontvangen, aan de Raad van Bestuur om ons deze kans te geven en zeker ook aan alle mensen in België die dit zo waardevolle project blijven steunen!

Valeska