Brieven uit Yalanhuitz

Van 2003 naar 2004

Nieuwe start!

Hanne

Hola hola mis quieridos,

Hoe gaat het met jullie? 'k Hoop van ganser harte dat alles heel goed gaat, dat het nieuwe jaar mooi is ingezet, dat kerst een nieuw lichtje in jullie leven heeft gebracht en dat jullie genoten hebben van het samenzijn tijdens de jaarwisseling, van de lekkere drankjes en hapjes die daar bij horen, dat jullie veel sterkte en doorzettingsvermogen in jullie zelf kunnen vinden bij de eventuele nieuwe voornemens voor het jaar 2004 ...

We hebben eigenlijk heel veel te vertellen, want het is reeds een eindje geleden dat we geschreven hebben! Begin november was dit! Wat hebben we allemaal uitgespookt? Veel, want de tijd is voorbij gevlogen! We hebben veel genoten en veel geluk gehad, en verder geprobeerd om mensen te helpen waar we konden... Soms is dit wel lastig en vermoeiend en in m'n binnenste zou ik dan eens enkele seconden durven denken, dit is 'sufrir por amor' i.p.v. 'vivir en amor' ('afzien voor liefde' i.p.v. 'leven in liefde') maar net bij die gedachte, komt er dan een glimlach bij me op omdat ik dan des te meer voel dat mensen helpen onze droom is. 'k Voel me bevoorrecht om dit te kunnen en mogen doen! De mensen zijn hier ook heel dankbaar, en zeggen ons heel vaak: Dios te va pagar, Dios te bendiga (God zal het jullie betalen, God zal jullie zegenen).

November... 'k was bij de verkiezingen blijven steken toen, denk ik! Wel ondertussen is de tweede ronde op 28 december voorbij en wordt Oscar Berger de nieuwe president van Guatemala. Hopelijk zal het verbeteren; iedereen heeft in ieder geval hoge verwachtingen, want zo was de slogan: Con Berger ganamos todos (met Berger winnen we allemaal). We zullen zien wat het geven zal, voor ons is het in ieder geval iets speciaals, want met zoon Berger die naar de inzegening van het kliniekje is gekomen in Yalanhuitz, hebben we nog steeds een goed contact! En onze Boma, (tandarts Ricardo) die is in de wolken, want die heeft bergen verzet in heel Huehuetenango om de mensen te overtuigen om voor Berger te stemmen (...)

Dagboek

Eva

Zondag 23 november, Grote tombola.
's Morgens vroeg verzamelden alle mensen van Yalanhuitz zich voor het kliniekje. We hadden een genummerde lijst van alle families van Yalanhuitz en trokken nummertjes die bepaalden welk geschenk iedere familie kreeg. Iedereen keerde stralend van geluk terug naar huis met een bed of deken, matras, handdoeken, kleren, speelgoed, balpennen, shampoo, stoel, kastje, schoenen... Zelfs 't kleinste zotste stukje speelgoed maakt de mannen van Yalanhuitz gelukkig. In de namiddag kwam er een muziekgroep van Jacaltenango marimba spelen. Er was ambiance, maar de muziekgroepjes van Yalanhuitz doen het even goed. Toen de muzikanten vertrokken, stelde een muziekgroepje van Yalanhuitz voor om nog wat te spelen. Er werd volop gedanst en aangezien het geen officiële feestdag was voor Yalanhuitz, werd er niet gedronken. Dat maakte het dansen voor ons des te aangenamer.

Vrijdag 12 december was het grote aankoopdag!!! Eerste aankoop: een Pick-up!!! Spannend spannend! We konden echt van geen betere dromen. We hebben hem tot "pico" gedoopd. Hij is champagnekleurig, stevig, zonder fietjes en fatjes, hoog van de grond, vierdeurs met twee lange zitbanken en met een open laadbak vanachter om veel mensen & gerief te vervoeren. (...)

Zaterdag 13 december terug naar Huehuetenango samen met Jordy. Jordy is een spaanse jongen (psycholoog) die we leerden kennen in Honduras. Hij belde ons vrijdag op om te zeggen dat hij van Honduras naar Guatemala gereisd was om Yalanhuitz en "leven in liefde" te leren kennen.

Woensdag 17 december ging ik samen met Jordy (met de moto, aangezien kiki de berg niet meer opgeraakt) naar San Mateo, in de hoop daar medicatie te krijgen van het ministerie van de gezondheidszorg. De dokter was er niet en we werden met lege handen naar huis gestuurd. Normaalgezien word ik er altijd wat weemoedig van als we voor niets naar San Mateo rijden (vier uren door, vier terug), maar nu was het niet voor niets... Ik leerde voor het eerst mijn metekindje kennen! Een vriend van ons (Marcos) vroeg ons om meter te zijn van zijn dochtertje Carmen Isabel. Ik heb er heel goed over nagedacht, want vind het een zeer serieuze beslissing! Zeker hier in Guatemala is het meterschap een zeer diepgaande taak en verantwoordelijkheid. Je bent mee verantwoordelijk voor de opvoeding van het kind en als er (hopelijks nooit!) de ouders iets overkomt, neem je als meter alle zorgen op jou... ! Caramelletje (zo noemen wij haar) is een prachtige, rustige, kloeke, lieve baby! Hanne en ik zijn dolgelukkig met ons metekindje! Op 25 december zou caramelletje gedoopd worden. We werden verondersteld een doopsel-voorbereidings-cursus te volgen. Bartolo - de pastoraal werker (en terzelfdertijd ook onze timmerman) - gaf ons uitleg over de sacramenten, het doopsel, God, ... Hij gaf ons de vragen die de priester ons vermoedelijk zou stellen en de daarbijhorende antwoorden. Hij was bang dat we verkeerde antwoorden zouden geven, dus moest er goed geoefend worden. (...)

Woensdag 24 december gingen we met Caramelletje en haar ouders Marcos en Felipa naar Guatemalastad om onze schitterende pickup op te halen! Pico pico! Hij ziet er stralend uit! Marcos en Felipa versierden hem met balonnetjes! Een prachtige dag met een overweldigend groot cadeau voor "vivir en amor"... en toch... net als altijd, een van de moeilijkste dagen van het jaar om zo ver van huis te zijn! Vake, moeke, broers & zussen, kleinkindjes... iedereen was thuis... behalve ik (voor de 5de keer). Ik belde hen op en miste hen nóg meer. Lente (mijn metekindje) zei haar kerst- en nieuwjaarsbrief op door de telefoon. Een mengelmoes van gevoelens - tranen van pijn, schuldgevoel en ontroering.

Volgende morgen, 25 december, vertrokken we om 4u30 's morgens naar San Mateo. Om 9u begon de mis in San Mateo en daarna werden er een 55-tal kindjes (waaronder Caramelletje) gedoopt en 12 koppels gehuwd. Alles in openlucht, aangezien de ze de kerk aan het verbouwen waren. Het was een heel mooie en kleurrijke viering, maar toch wel erg onpersoonlijk als er zoveel kinderen terzelfdertijd gedoopd worden. De priester vroeg ons niet hoeveel goden er waren. Na de mis & de doop, was er een eenvoudige maaltijd bij de grootouders van caramelletje, samen met de broers en zussen van Felipa.

Caramelleke heeft grote honger ...

Nieuwjaar

Hanne

30 december, rond middernacht kwamen ze ons roepen voor de bevalling van Juana (ons buurvrouwtje). Evatje was verdwaald in een diepe slaap en dus ging ik alleen eens gaan kijken. (...)

't Werd weer eens een ongelofelijke prachtige ervaring die zoveel deugd doet om levenslang te kunnen van genieten bij de herinnering! Daar naast het brandende vuur lang Juana op een deken op de grond van aarde met bultjes en putjes, de schoonmama op de achtergrond... 'Duele mucho', zei ze steeds ('t Doet zoveel pijn). (...)

De geboorte verliep rustig, geen getier, geen toegenepen benen, geen dreigende mama’s of schoonmama’s en papa’s in het rond. Juana keek en luisterde hoe ze moest persen en ja, bij het proberen deed ze het goed! Na een keer of 2 duwen waren die natte zwarte krullende haartjes van’t kindje al heel goed zichtbaar en na nog enkele keren goed duwen, wrong het kindje zich door die smalle uitgang, en floep daar was ze dan, een flink meisje!

Maar, oei, ze had blijkbaar heel veel last van slijmpjes en vruchtwater in haar luchtwegen en had heel veel moeite om goed te kunnen ademen! 't Was een verschrikkelijk gevoel want ik vond het peertje om slijmpjes af te zuigen niet! Sperwijde ogen, armen en beentjes die wijd open bleven staan voor enkele momenten… brr, en ik maar trachten te wrijven, slijmpjes met een doekje uithalen uit het mondje en t kindje met het gezichtje naar beneden houden. Maar 'gracias a Dios' ze herpakte zich goed! Al bij al duurde dit maar enkele seconden, maar toch gaat er vanalles door me heen, en zijn het hele bange momenten.

Toen ze goed en wel was bekomen ging ze naar haar grootmoeder bij het vuur om daar wat in doeken op te warmen, terwijl Juana nog een laatste inspanning deed voor de geboorte van de moederkoek.

En ja, dat was het dan in een klein uurtje was alles in orde en lag het kindje opnieuw bij haar mama en zoog ze aan de borst dat het bijna niet te geloven was! 'k Moest zelf nog een beetje bekomen. Een tasje maïsdrank en nog wat bij Juana helpen met het kindje aanleggen aan de borst, en Juana vroeg me of ik het ook al eens geprobeerd had, om een kindje te kopen... 'neen, nog niet...' 'Duele mucho,' zei ze! En dan ging ik dan precies zwevend van geluk om te mogen helpen bij het verwelkomen van een nieuw leven, hier op de wereld, terug naar het kliniekje.

De volgende dag, terug op bezoek, en alles was perfect in orde! 't Kindje zal Hanna-Liesbet noemen (m'n 2 namen)!

Hanna-Liesbetje in de armen van haar zusje, met moeder Juana (rechts) en grootmoeder.

En toen ik dan thuiskwam had Evatje overheerlijke pannekoeken met champignons (uit blik), gebakken! Mmm zo super! Andrés, die ons steeds helpt met vanalles en nog wat en voor Halcoontje (paard) zorgt, kwam op bezoek en kon dus ook meegenieten van de pannekoeken!

Na twee pannekoeken kwam er ineens een papa met een kindje voor een consultatie! Normaal is het steeds, neen, nu is er geen consulta want we zijn aan het eten, maar… we zagen onmiddellijk dat dit een spoedgeval was! Catharina, een meisje van 6 jaar, had heel erg opgezwollen beentjes, was graatmager in haar gezichtje en schouders en armpjes en een hele opgezwollen buik snakkend naar wat adem. Haar haartjes heel dunnetjes, en al wat kale plekjes. Ook hoge koorts en al een riekende doorligwonde op haar dij... vreselijk ondervoed! De pannekoeken waren we op slag vergeten en probeerden de papa onmiddellijk te overtuigen om samen naar het ziekenhuis in Huehuetenango te gaan!

Catharina

Eva

Een half uur later zaten we in de auto opweg naar Huehuetenango. We lieten de pannekoeken voor wat ze waren en namen de rest van het pannekoekendeeg, het blikje asperges en de fles wijn met ons mee. Rond 9u30 's avonds kwamen we aan in het nationaal ziekenhuis. (...) Op longfoto's konden ze zien dat de linkerlong heel heel klein was en bijna geen capaciteit meer had. Catharina werd onmiddellijk opgenomen in het ziekenhuis, er werden allerhande onderzoeken gedaan, ze kreeg bloed enz... Hopelijks haalt ze het en heeft de zeer pijnlijke tocht van Yalanhuitz naar Huehuetenango haar niet meer kwaad dan goed gedaan. Ik wou zo dat we een pickup met vleugeltjes hadden om haar zwevend doorheen de wolken - pijnloos - te brengen naar haar bestemming...

Rond 11u 's avonds kwamen we aan bij het huis van celia & colocha (twee Spaanse vriendinnen die nu in Spanje zijn, bij wie we steeds verblijven in Huehue). Terwijl mensen in België en overal te wereld de zotste toeren uithaalden om de mooiste avond van het komende jaar te beleven, bakten we pannekoeken met ajuintjes en asperges en toasten we met koens wijn op een nieuw jaar vol avonturen en 'si Dios quiere' (als God het wilt) gezond en in harmonie.

Op 1 januari reden we 's morgens vroeg terug naar het ziekenhuis. Catharina zag er niet zo goed uit. Ze zou zeker enkele weken in het ziekenhuis moeten blijven. De papa zorgde heel goed voor haar. Ontroerend om te zien. We zochten wat warmere kleertjes voor Catharina en reden van 't ene priveziekenhuis naar 't andere om bloedonderzoeken te laten doen, die men in het nationaal ziekenhuis niet doet.

Kort na de middag lieten we Catharina en haar papa achter in het ziekenhuis en keerden we terug naar Yalanhuitz. Toen we 's avondslaat in Yalanhuitz aankwamen begonnen alle mensen te fluiten, roepen, applaudiseren en liepen alle kinderen achter de auto aan tot aan het kliniekje. We werden overwelmd van mannen en jongetjes die kwamen vragen om met ons te dansen. We rustten een half uurtje uit en gingen naar het grootste feest van het jaar in Yalanhuitz. Er werd veel gedansd en teveel gedronken. We vreesden al voor de gevolgen daarvan... 't Was een heel mooi feest met alle mensen van het dorp en we waren blij dat we erbij konden zijn!!! Ik kan de sfeer niet onder woorden brengen.

Enkele dagen later belden we op naar het ziekenhuis en kregen we te horen dat Catharina het helemaal niet goed stelde en dat ze haar mama zo miste en dat het goed zou zijn moest de mama zo snel mogelijk naar Huehuetenango kunnen gaan om haar dochtertje te zien... Enkele uren later vertrok hanne met de mama van Catharina naar Huehue.

De volgende morgen vond Hanne de mama, papa en catharina, buiten het ziekenhuis... vastberaden om met de bus naar Yalanhuitz terug te keren. 'Si se muere, es deseo de dios...' (als ze sterft is het gods wil). Aangezien de dokters in het ziekenhuis wel een goeie kans zagen dat ze het nog zou halen als ze langere tijd in het ziekenhuis zou blijven, deed hantje al het mogelijke om de ouders daarvan te overtuigen en hen te overhalen om toch te blijven... Maar hun besluit stond vast. 's avondslaat kwamen hanne, catharina en haar ouders terug toe in Yalanhuitz. De kans dat ze hier overleeft is zeer zeer klein! Het is zo moeilijk en frustrerend. We staan er zo machteloos tegenover.

Catharina met haar papa

Hanne

Maandag 12 januari. 's Middags vertrok ik opnieuw naar Huehuetenango. Daar ontmoette ik Nikola, een Duitse studente geneeskunde die ons voor 2 maanden zal helpen in Yalanhuitz.

Dinsdagmorgen had ik een afspraak om 9u 's morgens met enkele dokters uit Ohio (USA), die ook naar Yalanhuitz zouden komen! We wisten er eigenlijk bitter weinig van, maar dan bleek dat ze speciaal naar Guatemala waren gekomen om een week bij ons te helpen! 't Was schitterend! Hele lieve en toffe mensen. Het waren drie Family-docters. En dat was super voor de consultaties. Dagelijks kwamen er een hele rij mensen en ze waren allemaal heel content met hun consulta.

Dr. David, die net 50 jaar is geworden, kreeg de bijnaam: dokter Wonder. Omdat hij blijkbaar alles kan fixen. Het was heel mooi om zien hoe lief hij met de mensen was, wel... soms wat moeilijk voor het organiseren, want soms deed hij 2u30 voor 1 consultatie. De andere dokteresjes die zijn studenten zijn (ze doen nu hun specialisatie voor huisdokter) Rakhee en Jennifer, hadden wat meer tempo, maar waren ook heel lief! Ze spraken alle drie spaans, wel soms heel grappig om hun accenten te horen.

Dokter Wonder was zo onder de indruk van Yalanhuitz en de nood die er is, en besloot om eind juni terug te komen, en terug wat dokters mee te brengen! Als we eind mei terug komen naar Guatemala, zijn we eerst uitgenodigd in Ohio om daar ook het project wat voor te stellen en dat zien we wel heel erg zitten.

Mecanor

Eva

Zondag 18 januari. Zondag rustdag. We vertrokken al redelijk vroeg naar de markt in Ixquisis. De pick-up is een prachtding. We keerden terug met een 8-tal mensen in de auto en een 10-tal mensen vanachter in de laadbak. Op de terugweg werden we tegengehouden door een uitgeputte man die een kindje op zijn rug droeg. Het jongetje, Mecanor was zijn naam, zag er niet goed uit! We namen hen mee in de pick-up naar het kliniekje.

Mecanor was erg ondervoed, had sinds twee dagen diarree, sinds twee weken worminfectie, snelle ademhaling, totaal gedeshydrateerd, sinds 5 weken hoge koorts. Hij had dezelfde blik in zijn ogen als de mensen die 'k zag in het huis van de stervende in Calcutta. We probeerden de ouders te overtuigen om met Hantje naar het ziekenhuis in Huehue te gaan, maar tevergeefs. We deden al het mogelijke om Mecanor te helpen. Mecanor raakte tussen zijn lijdensweg door gefascineerd door het mayasteentje die 'k rond mijn hals draag met het teken van "helpende handen" erop (een symbool dat gebruikt werd door de maya's met helende taken en vrijwilligers) en door mijn blinkende neusbelletje dat hij intussen meedraagt in zijn grafje.

Ja, diezelfde dag nog stierf Mecanor. Wie weet, een verlossing voor hem...? maar zeker en vast een groot verlies voor zijn ouders en alle omringenden. We brachten de mama en papa van Mecanor, met Mecanor op hun schoot, terug naar Ixquisis (einde van de weg), vanwaaruit ze tevoet verder moesten naar Pojom. Het schrijnende beeld van de vader met zijn gestorven zoon op zijn rug en de moeder vol tranen... die we van steeds verder, doorheen de bergen konden volgen, blijft voor eeuwig en eeuwig in mijn hart en mijn ziel geprint. Het verandert hun leven en het mijne ook.

"Lange nacht van lege nette
eenzaam midden op de zee
nu wordt de hemel langzaam licht
je bent bedroefd en zonder hoop
maar de stem die jou komt roepen
toont je een eindeloze zee
en aan de oevers van zijn liefde
zullen vele harten zijn...
geef hem je hele leven..."

Gelukkig is Hanne er om naast al het mooie ook zo'n groot verdriet te kunnen delen.

Hanne

Een week later hoorde ik het nieuws dat een vriend in België enkele uren later dan Mecanor ook is gestorven. Misschien hebben ze mekaar opgewacht en zijn ze nu samen... 't zou mooi zijn! Dit alles moeten we aanvaarden... 't gemis is groot, maar de warmte is blijvend!

Tot een volgende keer, heel veel liefs en groetjes,

Se cuidan mucho, 2004 besitos y abrazitos,

Hanne en Eva x x x