Brieven uit Yalanhuitz

Zomer in Yalanhuitz

Broers & zussen, vake & moeke, meter, liefsten, vrienden en mensen die leven in liefde,

Intussentijd is het twee maanden geleden dat ik jullie nog schreef. In de voorbije twee maanden is er ongelofelijk veel gebeurd, waardoor 'k vrees dat ik me de helft ervan niet meer heel precies herinner... 'k zal jullie schrijven over de gebeurtenissen die mij het meest hebben geraakt.

Op 28 juni werd er 's morgens vroeg om 5u30 hard op de deur geklopt. Toen 'k ging kijken, zag 'k tussen een ganse massa mensen een oud vrouwtje op de trapjes voor de deur zitten. Haar ganse gezicht was vol bloed. Naast haar zat er meisje met een jonger meisje (Maria) op haar schoot. Maria was totaal in paniek en snakte constant naar adem. Haar gezicht was enorm opgezwollen, ogen doorbloedt, ... Er was een ongeval gebeurd met een auto in Ixquisis en er waren een zestal gewonden.

Op het eerste zicht zag het oudere vrouwtje het ergste uit, maar na haar en maria snel te onderzoeken, bleek de toestand van Maria veel verontrustender! Ze kon nauwelijks ademen. Inna zou de gewonden naaien en ik zou zo snel mogelijk naar Huehuetenango vertrekken met Maria. Maar... Maria's mama was nog in Ixquisis en haar papa woont in de Verenigde Staten, dus was er niemand die me de toelating wilde geven om met haar naar het ziekenhuis te vertrekken. Vreselijk! Aangezien we niet vermoedden dat ze de tocht van 5 uren naar Huehue zou halen, hebben we ons er maar bij neergelegd om te wachten op de mama, want het zou nog erger zijn als we waren vertrokken zonder de mama en Maria onderweg zou sterven. De twaalfjarige maria was super moedig! Haar ogen zagen er steeds meer doorbloedt uit en haar gezichtje steeds blauwer.

Bij vertrek vroeg iemand van de familieleden of ze nog iets konden doen, waarop 'k antwoordde dat ze enkel konden helpen bidden voor Maria. Ze begonnen met allemaal samen (veertigtal mensen) luidop te bidden. Het was een heel erg aangrijpend moment. Ik was er zeker van dat, indien Maria de ganse tocht zou halen, het zou komen door deze gebeden.

Bij ons vertrek uit Yalanhuitz zag 'k dat de diesel op reserve stond... In ieder dorpje vroegen we of er niemand diesel verkocht. Na 45' rijden vroeg 'k aan de grootvader van Maria om uit te stappen en in een winkeltje langs de baan te vragen of ze diesel verkochten. Een meisje kwam zeggen dat ze nog juist 1 galon (ongeveer 3.4l) hadden. Ze goot de helft ervan in de tank en met de andere helft lukte 't niet zo goed. Toen 'k haar wilde helpen zag 'k dat het er anders uitzag dan diesel... Benzine!!! Help!!! 'k dacht dat 'k helemaal gek werd!!!

Gelukkig was er juist telefoonsignaal op een bepaalde hoek van het winkeltje. Vandaaruit belde 'k naar Ludo om te vragen wat 'k kon doen. Hij stelde me gerust dat het niet zo'n probleem zou zijn als 'k genoeg Diesel vond om erbij te mengen. In dit dorpje was er niemand met een auto, dus belde 'k een ander dorp op om te vragen of ze me naar Yalambojoch konden voeren om er diesel te kopen... Zo verloren we nog eens een uur! Net nu iedere minuut zo belangrijk was en Maria's leven aan een zijden draadje hing!

Toen we in het ziekenhuis aankwamen zag Maria heel erg blauw. De dokter van wacht stak onmiddellijk twee buizen in de longen en zei dat het geen vijf minuten langer had mogen duren... Eén van de longen was geklapt en de andere bloedde. Ze verbleef 14 dagen in het ziekenhuis in Huehuetenango en mocht daarna terug naar huis. Het is een wonder dat ze zo snel en goed herstelt!

Maria in het ziekenhuis

In Huehuetenango bleef 'k (zoals altijd) bij Celia en Colocha slapen (twee spaanse vriendinnen) en leerde er Fernando en Guillem kennen. Fernando kwam vrijwilligerswerk doen, maar verveelde zich wat in Huehuetenango en Guillem kwam een reportage maken van Ixmucane (project van Celia en Colocha). 'k Slaagde erin hen te overtuigen om voor een paar dagen af te komen naar Yalanhuitz.

Enkele dagen later, woensdag 4 juli , kwamen ze toe in Yalanhuitz. Fernando schilderde de vloeren in het kliniekje en Guillem filmde de consultaties, de natuur, de mensen, ... Er was actie in 't kliniekje. Er werd gekuisd, gefilmd, consultaties gedaan, gekookt, geschilderd, ... 't Werden drie heel gezellige dagen.

Zaterdag zou Guillem een interview van me afnemen en filmen, maar 's morgens belde Hanne om te zeggen dat ze een spoedgeval hadden, maar zelf onmogelijk weg konden uit Pojom, dus vertrokken we iets vroeger dan verwacht naar Huehuetenango. Het meisje, Magdalena, had twee grote cysten op de eierstokken (meer dan een liter vocht) en werd de volgende dag geopereerd.

Guillem bij de zieke Magdalena en haar moeder

Dinsdag 10 Juli = de langverwachtte dag = Ludo's aankomst in Guatemala!!! Zalig om na 85 welafgetelde dagen terug samen te zijn!!! We genoten van een paar dagen Antigua en Panajachel voor we naar Yalanhuitz terugkeerden. Zondagmorgen zouden we samen met Rik & Hélène (twee lieve mensen uit Haringe) naar San Mateo rijden voor de verjaardag van m'n metekindje Carmen Isabel, en zouden daarna doorrijden naar Yalanhuitz, maar Ludo had koorts en diarree en zag er te ziek uit om die dag 8 uren in de auto te zitten. Tegen de middag voelde hij zich iets beter (toch nog niet op z'n kilo - Limburgse uitdrukking denk ik) en vertrokken we naar Yalanhuitz. We kwamen er in het bijna-donker en in de regen toe.

De volgende dag straalde de zon en kon Ludo beamen dat 'k in een paradijs woon. Zijn fiets werd uitgepakt en voor 't eerst uitgetest op Guatemalteekse bergen.

Eva en Ludo

Ludo in Yalanhuitz

Over de middag kwam Fransisco me vertellen dat er een jongetje uit een boom gevallen was en bijna zou sterven. Ik ging onmiddellijk naar hun huisje, waar er een zeventigtal mensen rond het jongetje stonden. De oudere vrouwen bespuugden hem met een zelfgebrouwen drankje van alcohol en planten en gaven hem met een lepeltje ananassap en geplette bananen, terwijl 't jongetje buiten bewustzijn was en er volledig verlamd bijlag.

'k Probeerde hen te overtuigen om naar het ziekenhuis te gaan, maar dat wilden ze absoluut niet. Na een tijdje kon 'k hen toch overtuigen om op z'n minst naar het kliniekje te komen. Toen ze hem naar het kliniekje brachten, was hij iets wakkerder maar kreeg plots hevige convulsies (aanval met stuiptrekkingen). We gaven hem valium en probeerden de geplette banaan uit z'n keeltje te zuigen met een peertje, waarbij er niet alleen geplette banaan uit z'n keeltje kwam maar ook een paar wormen. Na een tijdje konden we de mama toch overtuigen om samen naar Huehuetenango te gaan.

Toen we vertrokken was Juanito nog helemaal verlamd, maar beetje bij beetje kon hij z'n armpjes en beentjes terug bewegen. We waren blij verrast toen hij in het ziekenhuis een met zeep opgevuld limonadeflesje zag staan en zei dat hij het wilde opdrinken... dit waren ongeveer de eerste verstaanbaren woorden die hij sprak. Juanito had blijkbaar een hersenbloeding gehad, maar is er ook wonderwel vanaf gekomen en loopt nu gelukkig en wel rond in Yalanhuitz.

Juanito na het ongeval

Juanito in het ziekenhuis opgenomen

De volgende dag spraken we af met Mateo (eigenaar van vrachtwagen) in Nenton en vulden de camion met de dozen die dit jaar vanuit België per container verstuurd werden. In die dozen zat o.a een waterboiler + gans systeem om warm water te hebben op zonneënergie (gekregen van nonkel Paul!)... Het werd Ludo's missie (en grote kopzorg voor de komende vier weken) om het warm water te installeren in het kliniekje in Yalanhuitz!

Materiaal per container overgebracht naar België

Intussentijd waren Rik en Hélène beginnen te schilderen! Heel grote verbetering! Ziet er terug stralend en fris uit! (zie foto's).

Rik hielp Ludo ook mee met de installatie van de boiler en 't ganse systeem, wat een ganse opdracht was aangezien er hier zo weinig materiaal voor handen is.

Ludo en Rik bij de montage van de boiler

Fraai schilderwerk van Helene

't Was zalig om niet meer alleen te zijn en dan nog veel verwend te worden door m'n schat bv ontbijt aan bed... Ludo kookte bijna iedere dag voor ons.

De daaropvolgende week zouden Ludo en ik nog een weekje opreis gaan, maar lag Ludo ziek in bed... halfweg de week konden we toch nog voor een paar dagen ontsnappen en bezochten we de maya ruines van Chincultic (in Mexico net over de grens met Guatemala) en Los Lagos de Montebello (prachtige meren). We sliepen er in een cabaña (klein houten hutje) en overdag kon Ludo wat fietsen en ik wat lezen en genoten we volop van het samen zijn, de rust, de adembenemend mooie natuur, ...

Los Lagos de Montebello

Ludo bij het lago

Zaterdag 28 juli kwamen Dr. David Eberlein en zijn dochter Amelia toe in Huehuetenango. David (dokter van Ohio) kwam nu voor de vierde maal naar Yalanhuitz om er mee te helpen in 't kliniekje.

Zondag 29 juli , spannende thuiskomst, want nu was ook de voorkant van het kliniekje volledig herschilderd. Ziet er schitterend uit! Bedankt Hélène & Rik!

Maandag 30 juli zouden Rik, Hélène en Inna om 3u30 's morgens met de bus vertrekken, maar Rik was te ziek, waardoor ze nog een dagje bleven.

Vrijdagmorgen kwamen Nicolas en Maria naar me toe met hun dochtertje Mariola. Mariola is een meisje van 14 maanden dat enorm uitgedroogd en ondervoed was. Ze zag er heel erg ziek uit. Nicolas zei dat hij niet mee kon komen naar Huehuetenango, aangezien hij geen geld had om z'n eten te betalen (het enige wat "leven in liefde" niet betaalt voor patiënten die naar 't ziekenhuis gaan). In andere gevallen zouden we wel wat geld lenen, maar aangezien Nicolas dagelijks drinkt, leek geld lenen me echt nutteloos... De mama zou eten krijgen in het ziekenhuis.

Dus vertrokken we zo snel mogelijk met David & Amelia (die 2 dagen later hun vlucht terug hadden naar Amerika), Maria & Mariola, Ludo en ik naar Huehuetenango. Mariola had een zware longontsteking en het ging echt niet goed met haar. 'k Maakte me grote zorgen om haar en 't zou alweer een mirakel zijn als ze erdoor kwam...

De laatste minuten voor aankomst in het ziekenhuis ging het heel erg slecht met haar en ademde ze heel moeilijk en zag er al nog veel bleker uit. Toen we aankwamen in het ziekenhuis legden we haar op de consultatietafel van de spoedgevallen. Een verpleegster snakte haar plots van de tafel en liep weg met Mariola in haar armen. Vanuit een zijraampje konden we zien dat ze Mariola aan het reanimeren waren. Ze kwam er door maar lag in coma en werd aan een machine gelegd.

Het duurde uren voor Maria haar Mariola (na lang aandringen) toch nog eens te zien kreeg. Een dokteres legde ons uit dat Mariola weken of maanden aan die machine kon blijven, maar dat de kans heel klein was dat ze er nog helemaal door zou komen. De mama (Maria) moest beslissen of ze Mariola in het ziekenhuis zou laten of haar zou meenemen naar huis, waarbij ze onmiddellijk zou sterven...

Maria besloot, zonder erover te twijfelen, om ervoor te vechten en in Huehuetenango te blijven. Rond 8u 's avonds kregen we telefoon met het triestige nieuws dat Mariola om 18u een hartstilstand had gehad en opnieuw werd gereanimeerd en daarna nog twee uren in leven bleef tot 20u.

Maria met de Mariola en David op de achtergrond

Slecht nieuws

Toen we Maria vertelden dat Mariola gestorven was was ze heel erg triestig en kwaad op haar man die teveel drinkt, waardoor er geen eten is voor de kinderen... Haar grootste bekommernis was dat Mariola nog niet gedoopt was. Ik vertelde haar dat ze Mariola nog kon laten dopen als we aankwamen in Yalanhuitz. Ze belde Nicolas (haar man) op om hem te vragen of hij met de priester zou spreken om Mariola te laten dopen.

In het ziekenhuis moesten we uren wachten tegen dat alle papieren geregeld waren om Mariola mee te krijgen uit het ziekenhuis. Ondertussen kochten we nog verf en groenten op de markt. We namen Maria mee, aangezien ze anders zo moederzielalleen moest wachten. We gaven haar 20 quetzal om ook wat groentjes mee te kopen voor haar familie, maar ze kocht er niets mee en vond alles te duur... Toen 'k haar vroeg waarom ze niets kocht, zei ze dat ze er een mutsje mee wilde kopen voor Mariola. De tranen sprongen in m'n ogen toen 'k dit hoorde. Hoewel ik het probeerde te verbergen, zag Maria dat ik weende en kocht snel wat ajuinen. Daarna zochten we samen naar een babymutsje voor Mariola.

Mariola wordt in haar kistje gelegd

De ganse weg terug naar Yalanhuitz, zat Maria op de achterbank met het kistje van Mariola open naast haar . Ze praatte veel tegen Mariola. In Yalanhuitz reageren mensen zelden zo emotioneel nadat er één van hun kinderen of iemand van de familie gestorven is. Toen we in Yalanhuitz aankwamen hadden de vader en andere familieleden al ferm gedronken. Zij vonden het helemaal niet nodig om Mariola te laten dopen, dus gebeurde dat ook niet. Zo triestig voor Maria!

De daaropvolgende nacht was er belorio (herdenkingswake) voor Mariola. Ludo en ik gingen er naartoe tot rond elf uur en gingen daarna slapen, wat niet goed lukte door de superluide muziek van de belorio vlak naast de deur, die de ganse nacht aanhield tot 14u de volgende namiddag! Om 14u werd Mariola in het kistje gelegd met de mooiste kleertjes en haar mutsje (die ze in haar leven nooit heeft gekend) aan. Daarna gingen we mee naar het kerkhof, waar Mariola begraven werd.

De week van 6 augustus waren Ludo en ik alleen in Yalanhuitz, zonder bezoek en zonder vrijwilligers. Ik kan helemaal niet zonder vrijwilligers en ben zotcontent dat we ze hebben... maar het deed ook eens deugd om met ons twee alleen te zijn. Wat een deugddoende rust! Ludo vertrok meestal 's morgens vroeg voor een toertje met de fiets, daarna ontbeten we samen en de rest van de dag deed ik consultaties en werkte Ludo aan het watersysteem of aan de auto of kookte voor mij...

Maar de rust duurde niet zo heel lang, want dinsdag 7 augustus kwam Cheppe me halen om te gaan helpen bij de bevalling van zijn vrouwtje Magdalena, die een eerste kindje verwachtte en reeds twee dagen contracties had.

Toen ik er aan kwam was ze al ferm aan het persen, terwijl ze slechts vier cm ontsluiting had. 'k Legde haar en de traditionele vroedvrouwen en de familie uit dat ze de eerstvolgende uren niet mocht persen, tot ze 10 cm ontsluiting zou hebben.

Na een uur uitleg, ging 'k terug naar het kliniekje om er consultaties te doen en ik beloofde hen na twee uren terug te gaan...

Toen 'k er terug aankwam was ze opnieuw hard aan het persen, waardoor ze nog geen cm verder stond met de ontsluiting. 'k Nam me voor niet meer bij haar weg te gaan tot de baby geboren zou worden. 't Was een voortdurend gevecht tegen de opmerkingen van de vroedvrouwen en oudere vrouwen van de familie, die Magdalena constant aanmoedigden om te persen, terwijl dat meer kwaad dan goed zou doen.

Om 10 u 's avonds had ze 8 cm ontsluiting... Het bleef maar duren en de uren passeerden pijnlijk traag... Om 1u 's nachts had ze nog steeds 8cm ontsluiting en besloten we naar Huehuetenango te vertrekken. Doodmoe! Gelukkig was 'k niet alleen... was Ludo bij me en reed hij ook een stuk. Rond 6u 's morgens toegekomen in het ziekenhuis. Om 11u werd Magdalena geopereerd en werd Andres geboren. Andres lag op intensieve zorgen en had, volgens de dokters, een hersenbeschadiging, hartritmestoornissen, ademhalingsproblemen, ... en lag aan een machine. Ludo en ik vertrokken diezelfde namiddag nog terug naar Yalanhuitz (omdat het kliniekje anders gesloten zou blijven). Angelita ging de volgende dag met Cheppe en Andres naar een privéziekenhuis voor een scanner enz... Volgens de dokters zag het er absoluut niet goed uit en zou Andres moeten overgebracht worden naar Guatemalastad, wat nog niet gebeurde aangezien de toestand nog te kritiek was voor zo'n ver transport.

Intussentijd kwam Maria toe in Yalanhuitz. Maria is een duitse dokterstudente die in het kliniekje komt helpen voor 2 maanden. 't Is een hele lieve. 'k gaf haar in de loop van de komende dagen de ganse uitleg over de werking van het kliniekje, voor ze enkele dagen alleen zou zijn...

Maria verzorgt Magdalena

Zaterdag 11 augustus werd Magdalena ontslagen uit het ziekenhuis en besloten ze terug te komen naar Yalanhuitz. Ik vroeg Cheppe wat ze met de baby zouden doen, aangezien er toch iemand van de familie in Huehuetenango zou moeten blijven om voor de baby te zorgen, nu hij nog op intensieve zorgen lag... Hij zei aarzelend dat ze hem daar achter zouden laten. Toen 'k zei dat dat onmogelijk was, zei hij redelijk vastbesloten dat ze hem dan mee zouden nemen naar Yalanhuitz. Of hij zou sterven of niet, zou Gods beslissing zijn...

Ludo en ik vertrokken zaterdagavond naar Huehuetenango. Net voor we zouden vertrekken, had Ludo schitterend nieuws... Warm water in de douche!!! Dan toch nog een douche genomen voor we vertrokken! ZALIG!!!

We genoten nog van onze laatste dagen samen voor Ludo terug vertrok naar België. Zoals altijd "haat" ik afscheid nemen!!! Voel me weer zo alleen, verloren, achterblijvend, ...

Afscheid

Zodra 'k thuis kwam in Yalanhuitz kreeg 'k een mooie troostgevende verrassing: Cheppe en Magdalena kwamen op bezoek met hun baby Andres!!! Andres ziet er kerngezond uit!

Andres ...

... en zijn trotse mama

Intussentijd is ook Ursula toegekomen in Yalanhuitz. Ursula is de beste vriendin van Maria en is ook dokterstudente. 't Zijn alle-2 heel lieve en gemotiveerde meisjes. Dankzij hen voel 'k me al iets minder alleen... nu Ludo terug in België is.

Nog goed nieuws: de voorbije week zijn er nog twee babietjes geboren. Alles perfect verlopen.

Nog heel goed nieuws: Vake en moeke komen naar Guatemala in oktober!!! Dus daar kan 'k weer naar uitkijken!!!

Hopelijk gaat alles goed met elk van jullie!

'k Help duimen voor nog wat zon, ook bij jullie!!!

Veel liefs & warmte

Eva xxx