Yalanhuitz, 24/10/2009

Oktober 2009 in Yalanhuitz

Dag Liefsten, vrienden en familie

Na een maand ben ik er terug met wat nieuws vanuit Yalanhuitz. Een maand gevuld met heel wat mooie, maar zoals het leven het wil, ook af en toe pijnlijke en frustrerende momenten.

Begin oktober vertrokken Freija, Mieke en ik naar Huehuetenango met een wagen vol patiënten. Selena, een meisje van 15 jaar, had sinds een tijdje een cyste in haar borst. Aurelia had een maagzweer. Haar zoontje Feliciano had een hernia. En dan was er nog Diego, een man met zonneallergie. De komende dagen was het een gans georganiseer om met ieder van die patiënten bij de gepaste dokter te geraken. Ons geduld werd weer serieus op de proef gesteld. "Geduld, een stille vorm van liefde" was weer de leuze van die dagen.

In de namiddag gingen we nog met Selena naar een privé-ziekenhuis voor een echografie. Na alle onderzoeken bleek dat zowel Selena als Feliciano geopereerd moesten worden. Ze moesten nog een week in Huehuetenango blijven om er te wachten op een consultatie met de specialist die hen zou opereren. Gisteren werd Selena geopereerd en morgen vertrekken we terug naar Huehuetenango met Feliciano, die overmorgen wordt geopereerd.

Onderweg naar Huehuetenango werden we geconfronteerd met de huidige toestand van Guatemala. Corruptie en maffia. In La Democracia liepen mensen haastig naar een bepaald punt. Ik had er niets van gemerkt, maar Freija en Mieke zeiden dat er precies iets raars gebeurde. Iets later werden we ingehaald door een pickup die al een tijdje vervelend deed en tuutte om aan te geven dat we sneller moesten doorrijden. Toen we beter keken, zagen we vooraan in die pick-up een vrouw zitten wiens gezicht helemaal bebloed was. Ook achter in de bak van de pick-up lag een vrouw die er slecht aan toe was. We werden weer ingehaald door gevaarlijk rijdende jeeps, met volledig geblendeerde ruiten (de typische maffia-auto's). Toen we enkele uren later in het ziekenhuis kwamen, hoorden we dat het om een schietpartij ging (door drugstransactie), waarbij enkele mensen om het leven kwamen. Ik voel me meestal zo veilig in Guatemala, vooral in het rustige Yalanhuitz, maar zo'n toestanden doen me toch steeds weer schrikken.

Op een avond gingen we op bezoek bij Ricardo (Boma). We kwamen er aan om 7u30 's avonds en parkeerden de auto vlak voor zijn deur. Toen we twee uren later wilden vertrekken, zagen we dat de achterruit ingeslagen was en alles wat in de auto lag, gestolen was. We hadden die dag net een ganse doos medicatie gekocht voor het kliniekje en ook de plastiek box waarin papieren van 't ministerie en andere belangrijke documenten van het project lagen, was weg. De volgende dag moesten we nog wachten tot de mensen van de verzekering kwamen kijken, om daarna een nieuwe ruit te zoeken en te laten plaatsen. Al bij al verliep alles wel vlot en ging het maar om materiële schade en verlies.

Diezelfde dag was er een spoedgeval in Rio Seco, een dorpje op 20 minuutjes rijden van Yalanhuitz. Ilse en Astrid, die in het kliniekje waren om er consultaties te doen, gingen kijken. Magdalena was een meisje van 17 jaar, die twee weken eerder reeds moest bevallen. Toen Ilse en Astrid haar onderzochten zagen ze dat er een handje van een reeds gestorven babietje uit de baarmoeder hangde. Ze stuurden haar onmiddellijk door naar het ziekenhuis van Huehuetenango, waar het babietje na een keizersnede dood werd geboren. De papa belde mij op om dat triestige nieuws te vertellen. Normaalgezien reageren mannen hier altijd heel koel en luchtig als het om doodgeboren baby'tjes gaat, maar die papa weende aan de telefoon en zei dat het een meisje zou zijn geweest. Ik kreeg opslag een krop in m'n keel en tranen in mijn ogen. De auto was in de garage, dus we konden niet onmiddellijk naar het ziekenhuis om hem te helpen bij het onderhandelen over het kistje en het regelen van de papieren om het babietje mee te krijgen uit het ziekenhuis (wat hier altijd een gans gedoe is).

De volgende dag gingen we Magdalena en haar familie bezoeken en gingen we spreken met de dokter, in de hoop dat we zowel het babietje als Magdalena meekregen naar Yalanhuitz. Toen bleek dat haar babietje al een goeie week gestorven was, waardoor ze nu een zware infectie had in de baarmoeder. Hierdoor moest Magdalena nog een aantal dagen in het ziekenhuis blijven. Zo reden we diezelfde dag, zonder hen, terug naar Yalanhuitz.

Na een periode in Yalanhuitz, kijk ik altijd een beetje uit naar een paar dagen Huehuetenango, met als grootste voordelen: het terugzien van een paar vriendinnen die er wonen, de lekkere taartjes en de grotere zekerheid op een onverstoorde nachtrust (minder kans op een spoedgeval). Maar na 1 dag Huehuetenango verlang ik altijd weer zo naar Yalanhuitz!!! Terug naar de rust en de natuur en weg van de drukte en de chaos van de stad. '

Terug in Yalanhuitz waren het al gauw de laatste dagen voor Ilse, Mieke & Astrid opreis vertrokken. Dit waren de tien dagen voor Ilse terug naar België vertrok. Zo was ik tien dagen alleen in het kliniekje voor de consultaties enzo, maar gelukkig was Freija er ook wel, als warme steun, hulp en compagnie.

Er waren redelijk veel consultaties in die periode. Tijdens de consultaties voel ik me eigenlijk het meest verbonden met de mensen van Yalanhuitz en omstreken. De meeste mensen zijn zo dankbaar. Gewoon ook het besef hen hulp te kunnen bieden die ze -hier in de buurt- nergens anders kunnen krijgen, geeft enorm veel voldoening. Kindjes zien die ziek zijn en na een behandeling beter worden... dat bepaalt hier ons "geluk" en is van onbetaalbare waarde.

In die periode waren er ook een paar spoedgevallen, waaronder een oude man met een snee in zijn been. Don Fernando was om 10 u 's morgens op zijn manchettemes gevallen en pas om 19u 's avonds kregen we hem overtuigd om naar het kliniekje te komen om die wonde te laten naaien. Toen we hem met de auto gingen ophalen, nadat zijn familie ons liet weten dat zijn slagader doorgesneden was en hij halfbewusteloos was, zagen we al vanop afstand: een drukte van mensen die hem omringden en één en al bloed! We vreesden dat we diezelfde nacht nog naar Huehuetenango zouden moeten rijden, maar al bij al viel het veel beter mee dan verwacht en kon ik (met freija's assistentie) de wonde gewoon naaien.

Dan waren er nog een paar wonden, waaronder Palin, een jongen van 16 jaar die in stinkend-zatte-toestand, na een vechtpartij met vrienden, binnen werd gebracht met een grote snee in zijn hoofd. Hij heeft een paar dagen later zelf zijn draadjes eruit geknipt.

Maar wat me in die periode het meest heeft wakker gehouden is "Juanito". Juanito is een babietje van drie maanden oud, dat een kleine drie kilo weegt. Een klein tenger ventje, vel over been. Sinds een paar maanden geven we Juanito melkpoeder, doordat het met de borstvoeding niet wilde lukken. De mama van Juanito, Maria, een jong meisje van 17 jaar, kwam op den duur om de drie dagen vragen naar een nieuwe pot Nan 1 (melkpoeder). Naar haar zeggen dronk Juanito vijf grote flessen melk per dag. Alleen jammer en schrijnend om te zien dat hij vermagerde i.p.v bij te komen in gewicht. Om wat meer controle te hebben op de melkpoeder die we meegaven, begonnen we de porties melkpoeder in filmrollepotjes mee te geven en moest Maria dagelijks om melkpoeder komen naar het kliniekje. Ondanks de ruime hoeveelheden melkpoeder die we dagelijks meegaven, zag ik toevallig tijdens een consultatie dat de papfles gevuld was met rijstedrank i.p.v met babymelk. Misschien zat daar wel de reden waarom Juanito niets bijkwam in gewicht. Later kwamen we dan ook te weten dat de melkpoeder aan twee andere oudere niet ondervoedde kindjes van haar schoonzus werd gegeven. Zo moest Juanito vechten voor zijn leven op suikerwater en rijstedrank.

Op een morgen zag Juanito er zo uitgedroogd en zo ondervoed uit dat ik eigenlijk dacht dat hij het einde van die dag niet zou halen. Hij had de kleur en de geur van een kindje dat stervende was. Zijn gezichtje was gezwollen, zijn oogjes diep in z'n oogkassen, zag er apatisch uit en reageerde amper. Ik zette alles op alles om Maria te overtuigen om samen naar Huehuetenango, naar het ziekenhuis te gaan, maar haar man was aan het werk op 't veld en haar moeder & schoonvader waren in San Mateo (op 5u rijden met de bus van Yalanhuitz). Zonder hun toelating zou ze nooit vertrekken.

Na nog een discussie met haar man, kreeg 'k hen 's avonds toch nog overtuigd om iedere dag naar het kliniekje te komen en Juanito in het kliniekje zelf, onder ons toezicht, melk te geven. Na een paar dagen melk geven met een spuitje, druppel voor druppel, als een klein hongerig vogeltje dat eten krijgt, zag hij er veel beter uit. Maar Maria vond altijd wel een uitvlucht om niet naar het kliniekje te komen. Zo moest ze eten koken voor haar man, de kleren van haar broertjes en zusjes wassen,... Alles leek zoveel aantrekkelijker en interessanter dan melk geven aan haar kleine Juanito.

Na een aantal dagen kwam ze een ganse namiddag en avond niet, wat dus wil zeggen dat Juanito die namiddag en avond geen melk kreeg. Het maakte mij zo razend vanbinnen. Zo was er bv ook vorige zondag: ze zou om 9u 's morgens komen om melkpoeder, maar kwam niet. Tegen 11u30 kwamen we haar tegen in het dorp, wandelend in de regen, met haar Juanitootje bij haar. Dan krimpt m'n hart ineen van schrik dat Juanito, zo'n weerloos, tenger en broos wezentje zonder ook maar enige weerstand, op die manier ongetwijfeld nog een longontsteking opdoet. We overtuigden haar om mee te komen naar het kliniekje. 's Avonds kwam ze opnieuw niet, met het excuus dat het regende. Zoiets maakt me zo ontzettend kwaad. Hoeveel mensen zijn er niet die vechten en al het mogelijke doen om een gezond babietje te kunnen hebben en zij heeft er eentje, maar verwaarloost het compleet. Op den duur stelde ik haar zelfs voor om Juanito bij ons te laten, zodat wij hem wel zouden voeden en voor hem zorgen, maar hoever kun je in zoiets gaan??? Het is en blijft toch nog steeds de verantwoordelijkheid van de ouders en we kunnen hen nergens toe verplichten, maar kunnen we er dan zomaar op toezien dat ze hem verwaarlozen?

Op een dag was Maria weer de ganse morgen niet om melk gekomen en in de namiddag kwam ze, maar ik was net bezig met consultaties. Ze reageerde ongeduldig en onbeleefd en zei dat ik me maar wat meer moest haasten, want het was al drie uur in de namiddag. Ik was het zo beu haar babietje zo te zien en vond het zo onrechtvaardig en onmenselijk, dat ik er kwaad van werd en mijn geduld met Maria verloor. Ik zei haar, als ze zo zou verder doen, dat Juanito zou sterven... en dat had ik blijkbaar beter niet gezegd, want vanaf toen is ze niet meer gekomen, dus krijgt Juanito niets van melkpoeder meer, nu al bijna een ganse week! Het houdt me wakker, zit in mijn hoofd, maakt me razend en geeft zo'n gefrustreerd gevoel... maar wat kunnen we meer doen?

Sinds eergisteren zijn Astrid & Mieke terug in Yalanhuitz en doen zij de meeste consultaties en het lukt hen echt al goed. Ik heb het gevoel dat ik binnen een maand met een gerust gevoel naar België zal kunnen vertrekken. Gisteren ging 'k samen met Maria (lokale gezondheidswerkster die drie dagen per week in het kliniekje werkt) en Astrid naar San Mateo om medicatie van het Ministerie van de Gezondheidszorg op te halen. Het was zeker vijf maanden geleden dat we nog medicatie hadden gekregen, dus ik was wel blij dat we eindelijk nog wat medicatie van Guatemala uit kregen, waaruit dan blijkt dat ons oneindige papier- en administratiewerk voor het ministerie toch niet voor niets was.

Morgen vertrekken Freija en ik, met een aantal patiënten, naar Huehuetenango. Maandag wordt Feliciano er geopereerd. Dinsdag rijden we door naar Antigua. En woensdag ... dan mag ik Koen ophalen in Guatemalastad! Nog vier keer slapen! Mijn lintmetertje waar ik iedere morgen een centimeter afknip, wordt korter en korter, en da's maar goed ook!!!

Ik hoop met gans m'n hart dat alles heel goed gaat met elk van jullie?!

Heel veel liefs & warmte

Eva