Brieven uit Yalanhuitz

 

November 2009 in Yalanhuitz

Beste vrienden,

Laten we de draad oppikken waar Eva vorige keer geëindigd is: Eva en Freija vertrokken voor een weekje, eerst naar Huehue, dan naar Antigua en later naar Guatemalastad om Koen op te halen. Voor ons was het de eerste test: de eerste week met z'n tweetjes in Yalanhuitz. Gelukkig was het een rustige week, zonder spoedgevallen. Wat ons die week veel bezighield was het repeteren van de liedjes met de kindjes voor het feestje van het kliniekje. Het waren elke keer de mooiste momenten van de dag, samen met de kindjes zingend, met een zicht op het rustige, mooie Yalanhuitz. Toch waren we blij om Eva, Freija en Koen terug te zien op 30 oktober.

Op 1 november was het allerheiligen. We gingen naar het kerkhof, maar helaas was daar niet veel te beleven, hoewel allerheiligen en allerzielen in deze streken veel gevierd wordt. De graven waren wel mooi versierd, maar door het slechte weer was er niet veel volk. Op 2 november ging de mis door in de kerk ipv op het kerkhof.

In de namiddag van die dag kwamen ze ons halen voor een bevalling. We gingen een kijkje nemen. In het huisje troffen we de jonge vrouw aan, ondersteund door haar man. Het was haar derde zwangerschap en ze was sinds de middag in arbeid.

Het kindje lag in een perfecte positie, de harttoontjes vertelden ons dat ook de baby zich nog goed voelde maar het zou wel nog even duren want de mama had nog geen volledige ontsluiting. We stelden haar voor om wat rond te wandelen, kwestie van de zwaartekracht zijn werk wat te laten doen.

Ondertussen waren ook Eva en Koen erbij gekomen.

In hetzelfde huisje woonden ook nog andere familieleden van het koppel dus we waren er zeker niet alleen. De plaats waar het bed stond werd een beetje afgescheiden van de rest door enkele dekens die aan een touw omhoog hingen. Gelukkig hadden we onze koplampjes bij want er was alleen wat licht van enkele kaarsjes.

Na een tijdje had ze volledige ontsluiting en een puilende vochtblaas. Na het breken van de vliezen probeerden we haar wat te installeren om te beginnen persen. Dit was gemakkelijker gezegd dan gedaan. Juana verstond zelf geen spaans dus alles moest vertaald worden door haar echtgenoot of vader. We legden haar met handen en voeten de juiste perstechniek uit, er werden houten blokken bijgehaald om het bed wat te verkleinen zodat ze haar benen ergens tegenaan kon zetten maar dat bleek ook niet de juiste methode.

Na een halfuurtje werd het hoofdje geboren de rest verliep heel voorzichtig want het buikje was omstrengeld door de navelstreng. Het babytje lag er maar slap bij. We stimuleerden er op los, navelden af maar nog steeds geen eerste schreeuw. De seconden die volgenden waren nogal hectisch. De vroedvrouw en de rest van de familie zeiden dat het babytje was gestorven. Ze legden rozenkransen en kaarsen rond de baby en haalden ook hun bijbel boven.

Maar wij wilden het niet zo snel opgeven. Mieke liep naar het kliniekje op zoek naar een Ambu (beademingstoestel). Terwijl Eva de mond-op-beademing al startte. Na een kleine 2 minuten gaven we wat extra zuurstof met de ambu De baby had al een beetje een beter kleurtje en had al een kort kreetje gelaten. Eva had ondertussen ook met een neuspeertje de slijmpjes wat proberen verwijderen maar het bleek dat er veel dieper ook slijmen zaten. Omdat we ging aspiratiesonde hadden, gebruikten we een van de fijnste blaassonden. Aspiratie hiermee had duidelijk effect want de baby toonde al een beter teken van leven. We stonden te trillen op onze benen en met de tranen in onze ogen.

Hij zou het halen. De voorbije 4 minuten waren zo intens en stressvol geweest dat we ook wat moesten bekomen maar de baby was onze grootste zorg. Het was toen pas dat we zagen dat het een jongen was. Gelukkig liep alles goed af. De mama voelde zich goed en ook de baby zag er al veel sterker uit.

We stelden toch voor aan de familie dat het beter zou zijn om moeder en kind een nachtje in het kliniekje te slapen zodat we alles wat beter in het oog zouden kunnen houden maar na veel overleg weigerden ze toch om mee te gaan. De mama’s blijven hier meestal 20 tot 30 dagen in bed dus na de bevalling opstaan was al helemaal geen optie en het lot van de baby rustte in Gods handen.

We konden niet anders dan ons neer te leggen bij hun beslissing en hopen dat alles goed zou verlopen. Terug in het kliniekje dronken we een glaasje jenever op de goede afloop en toch ook om nog wat te bekomen.

De dag nadien gingen Eva en Astrid nog een kijkje nemen. Alles was goed en ook de baby had geen problemen. We weten dat deze baby geluk heeft gehad.

 

 

Verjaardagsfeest van het kliniekje

De week die volgde repeteerden we veel voor het feestje en werd er ook veel geknutseld aan onze outfit. Koen installeerde ondertussen de nieuwe zonnepanelen.

Op zaterdag 7 november was het zover: La fiesta de la clinica. Na al onze voorbereidingen waren we blij dat de feestdag eindelijk was aangebroken.

's Morgens was het heel rustig, zowel Eva als wij stonden achter de kookpotten: Eva bakte pannenkoeken, wij maakten de groentensaus. Yalanhuitz was één grote gezellige drukte. Er waren overal mensen en spelende kinderen, het voetbal tornooi was al in de voormiddag begonnen. Elke ploeg van omliggende dorpen streed om de eer. Door een luidspreker werd afwisselend muziek en commentaar op de voetbal gegeven.

Tegen de middag kwam Maria kip brengen. Lekker was dat! Enkel jammer dat ze zelf niet mee kon eten, ze had bezoek uit Pojom. Na de middag oefenden we ons dansje en liedje nog eens, we begonnen best wel zenuwachtig te worden. Daarna zetten we ons vooraan het kliniekje om de voetbal mee te volgen en te praten met de mensen.

In de namiddag kwamen eerst Virginie en Evert (vrienden van Eva) aan, die in Antigua wonen. Het was de eerste keer dat ze naar Yalanhuitz kwamen. Ze kenden de weg niet en waren helemaal fout gereden, acht uur hadden ze gereden om van Huehue tot in Yalanhuitz te komen! Wat waren ze blij om aan te komen.

Later kwamen ook de vrijwilligers van Pojom aan. We wrongen ons allemaal in de keuken om een kopje koffie te nemen en bij te praten. Toen het begon te schemeren kwam er eindelijk een einde aan het voetbal. We gingen nog snel kijken naar de laatste wedstrijd die eindigde op strafschoppen.

Uiteindelijk won Ixquisis. Een hele fiere Baudilo, coach van de ploeg en heel sympathieke mens, nam de prijs voor zijn ploeg aan.

Er volgden nog enkele speeches en toen werd het tijd voor het optreden. SPANNEND! Omdat het ondertussen donker was geworden, werden er twee lampen aan het podium gehangen, zodat het publiek een beetje kon zien wat er op het podium gebeurde. De liedjes en de dansjes van de kinderen, actos comicos, speeches en  gedichten wisselden elkaar af. Het was heel leuk om te zien hoeveel mensen energie en tijd erin hadden gestoken om iets te brengen op het podium. We kregen veel belangstelling bij ons energieke en vrolijke dansje.

Eva en Hanne sloten het optreden af door een kleine toespraak te geven. Daarna verdwenen de meeste mensen in het salon om er te dansen op de Marimba muziek. Wij, alle belgen, trokken ons nog even in de keuken terug om de heerlijke hartige pannenkoeken van Eva te eten en daarna gingen we ook een kijkje nemen in het salon. Al snel werden alle vrouwelijke vrijwilligsters op de dansvloer uitgenodigd. Marimba dans, je moet het meegemaakt hebben...

 

 

De dagen die volgden, gingen we samen met Freija voor 4 dagen naar Mexico, kwestie van ons visum in orde te brengen. Eva had ondertussen haar handen vol met consultaties en spoedgevallen in het kliniekje maar ze kon gelukkig rekenen op de steun van haar vriend Koen.

Alleen in Yalanhuitz

Op maandag 16 november verlieten Eva, Koen en Freija met veel spijt in het hart Yalanhuitz. Na 10 dagen genieten van het andere Guatemala zijn zij nu ook terug in België. Sinds dan runnen wij het kliniekje met z'n tweetjes en we hebben nog niet stilgestaan.

Het vertrek van Eva betekende ook voor ons het vertrek uit Casa Canela, ons houten huisje waar we 2 maanden in verbleven en we ook heel gezellig vonden. Om de verhuis een beetje vlotjes te laten verlopen, haalden we de auto. Maar we kregen niet echt de kans om onze "planning" te volbrengen want mensen uit Ixquisis hadden onze hulp nodig. De patient was een jongeman die iets te diep in zijn glas had gekeken en daarmee zo goed als geen reactie meer vertoonde. Hij had wel al veel overgegeven dus dat was, in dit geval dan toch, een goed teken. We legden hem in de patientenkamer en gaven hem wat Suero (rehydratatiedrank) te drinken. Beetje bij beetje kwam er toch wat leven in dus we waren al geruster.

Na een tijdje merkten we op dat enkele van de familieleden gewoon rustig verder "pintelierden" voor de deur van het kliniekje. De mama van de jongen was de enige die nuchter was in deze situatie. De jongen zelf werd beter dus we stelden voor om thuis verder te gaan rusten, want een kater zou het wel worden. Onze woorden waren nog niet uitgesproken of hij strompelde al lachend naar buiten. De mama keek me verontschuldigend aan. Het enige wat we voelden, was medelijden met haar.

In dezelfde week brachten 2 jonge mannen hun zieke vader naar het kliniekje. Deze man was ons helemaal niet onbekend. Hij wordt al jaren door het kliniekje opgevolgd omdat hij aan Parkinson leidt. Hij had al 2 dagen bloederige diarree en was dus goed gedeshydrateerd. Na een kort telefonisch overleg met Eva, brachtten we hen naar de patientenkamer.

Met de nodige medicatie stelden we na enkele uren vast dat het al iets beter ging. Een van de zonen bleef hier voor de nacht en hielp hem, bijna om de 10 minuten, op de toiletstoel. In de ochtend ging het al veel beter, de diarree was vermindert en ook de IV-rehydratatie had zijn werk gedaan. Tegen de middag gingen deze mensen naar huis. Dit was onze eerste patiënt die hier bij ons verbleef. Het gevoel dat we toen hadden was onbeschrijfelijk. We hoorden deze week van zijn vrouw dat alles al veel beter gaat.

In die eerste week waren we ook uitgenodigd bij een familie in Rincon. Astrid en Miekes zus Ilse deden daar in oktober een prachtige thuisbevalling. De kleine Emercon-Manuel zag er stralend uit. Deze familie is zo dankbaar met de hulp die ze kregen van het kliniekje.

Diezelfde namiddag kregen we een spoedgeval binnen. De 4-jarige Ilario werd door zijn papa de consulta binnengebracht. Door een ongeluk met een manchette was het bovenste deel van zijn rechterduimpje eraf. We ontsmetten en verpakten zijn duim en probeerden hem wat te kalmeren met een leuke Nemo-pleister en een ballon. Wat gelukkig wel effect had. Astrid vertrok snel met Ilario, de papa en grote broer naar het ziekenhuis in Huehuetenango.

Tegen 20u kwamen ze aan in Huehuetenango. Enkele uren later werd Ilario de operatiezaal ingereden om zijn duimpje te naaien. Het was helaas niet mogelijk om het afgesneden vingerkootje er terug op te naaien. Tegen de avond van de volgende dag was Astrid terug in Yalanhuitz, Ilario moest nog enkele dagen in het hospitaal blijven. Allebei waren we blij dat we terug samen in Yalanhuitz waren. Er hier helemaal alleen voor staan, zorgt toch voor wat stress en ongerustheid.

Ondertussen stelt Ilario het goed.

 

 

Die zondag kregen we, op weg naar de markt, een lekke band. Gelukkig kregen we snel hulp waardoor het probleem we snel zou opgelost zijn maar de “kriek” bleek niet goed te werken. Maar dat is voor guatemalteken geen probleem. Ze vinden altijd wel een oplossing. We stonden ervan versteld hoe ze het klaarspeelden. Na een uurtje konden ze verder rijden.

Op maandag werden we gewekt door een telefoontje vanuit Rio Seco. De plaatselijke vroedvrouw had onze hulp nodig maar omdat de telefoonlijn niet goed was, had ik niet veel verstaan van wat ze zei.We kenden de vrouw waarover het ging al van een consultatie de vorige week. De vroedvrouw had zich zorgen gemaakt over de grote buik en de zwangerschapstijd. Ook wij stelden vast dat het een groot kind was en het was moeilijk om de vermoedelijke bevallingsdatum te berekenen. Ik stelde hen toen voor om toch maar naar Huehuetenango te gaan. Het koppel en de vroedvrouw waren hiermee akkoord. Maar nadien hoorden we dat de papa van de vrouw geen toestemming gaf. Overtuigen had geen zin want de beslissing stond vast.

Die maandagochtend namen we het zekere voor het onzekere en reden met al ons gerief naar Rio Seco. De vrouw was niet in arbeid maar kreeg wel meer en meer last in haar buik. Ik bracht haar samen met haar echtgenoot en schoonmoeder naar Yalanbojoch waar ze de bus namen naar Huehuetenango. 3 dagen later kwam de fiere papa om wat medicijnen. Hij kreeg een flinke zoon, Moizes, van 3,5kg.

Op woensdag 25 november vertrok Mieke vroeg in de ochtend naar Pojom voor de capacitación van de plaatselijke vroedvrouwen. Mieke gaat hiermee, samen met andere vroedvrouw Kathleen die in januari aankomt, Hanne haar werk verderzetten wanneer zij Guatemala zal verlaten. Het was de tweede maal dat ze zo'n les meemaakte en vond het echt fantastisch. Er worden ervaringen uitgewisseld en op die manier leren we allemaal van elkaar.

De donderdag leek rustig te startten tot we een spoedgeval binnenkregen. Een jongen van 11 had een grote open wonde op de buik, net boven de navel. Hij was, begrijpelijk, over zijn toeren maar bij het beter bekijken van deze 'herida' stelden we vast dat het niet diep was. We twijfelden even wat ermee te doen maar na een kort overleg met Eva hebben we de wonde hier gehecht. Het was een heel werkje maar 2,5 u en 23 hechtingen later was alles goed dicht. De jongen komt sinds dan elke dag op controle. En poco a poco begint alles goed te genezen.

Ook kwam Maria, de mama van Juanito, op consultatie. Juanito is een jongetje van 4 maand oud die maar 3,5 kg weegt. Eva probeerde vorige maand meermaals om een goed voedingsschema op te startten maar die pogingen leidden, jammer genoeg, tot niks. Juanito zag er toen niet goed uit. Ze kwam niet meer om melk en we gingen ervan uit dat Juanito al gestorven was. Maar die donderdag stond ze daar ineens, lachend en met Juanito die er toch redelijk goed uitzag. Ze had hem al die tijd gewoon rijstwater gegeven. We hadden een gesprek met haar en we stelden voor dat ze elke dag langskomt om nieuwe melk. We koken dan ook het flesje en zien er op toe dat ze toch 1 fles geeft waar we bij zijn. We spraken af dat ze dit gaat doen tot Juanito één kilogram meer weegt. Vanaf dan krijgt ze voor meerdere dagen melkpoeder mee naar huis. Zo gezegd zo gedaan en wonder boven wonder komt Maria nu elke dag langs. De woorden van Eva de vorige maand hebben dan toch effect gehad.

De rest van de dagen verliep redelijk rustig. Tussen de consultas door houden we ons bezig met het opruimen en bekijken van de apotheek. Op die manier geraken we vertrouwd met alle medicijnen en weten we wat we allemaal hebben.

Op zondag 29 november, net voor het slapengaan, werd er op de deur geklopt. Een 5-tal jongens stonden voor de deur met de boodschap dat er een emergencia was. Bleek dat een van hen tijdens een ruzie met een mes bewerkt was in het gezicht. Het was heel dicht tegen het oog dus niet makkelijk om te hechten. We ontsmetten, verdoofden en hechtten voorzichtig alles dicht.

We gaven hem de raad om de volgende dag nog eens terug te komen om gewoon alles eens te controleren maar ik denk dat hij van die avond niet veel meer weet want sindsdien hebben we hem nog niet teruggezien. Naar het schijnt heeft hij de dag nadien de hechtingen zelf verwijdert...

Op maandag 30 november kregen we bezoek uit Pojom. Wouter had zijn 2 specialisten voor de zonnepanelen meegebracht om de installatie hier te komen bekijken. Hoog tijd want er was iets loos met onze elektriciteit. Ondertussen kregen we telefoon van Kurt uit Pojom. Ze hadden daar een vroedvrouw nodig, Hanne verbleef die dagen in Nenton en verpleger Bram was , begrijpelijk, niet zeker van zijn stuk. Mieke & vroedvrouw sprong in de auto, reed tot in Ixquisis en rende de berg over. Op 50 min stond ze, moe en bezweet aan het kliniekje. We gingen een kijkje nemen maar zagen dat de baby al geboren was. Na controle van moeder en kind bleek alles inorde. Ze was dan misschien wel voor niks gegaan maar beter zo dan dat het slecht afloopt.

Vorige zaterdag werden we gewekt door de dochter van Maria, onze hulp hier in het kliniekje en ook vroedvrouw in Yalanhuitz. Maria had hulp nodig bij een bevalling. In het huisje aangekomen zagen we dat de baby gezond en wel al was geboren maar dat de placenta op zich liet wachten. We wachtten geduldig af en controlleerden regelmatig de parameters. Alles ging goed en na een tijdje werd de placenta toch geboren maar een deel van de vliezen was blijkbaar afgescheurd en bleef achter in de baarmoeder. Deze was goed samengetrokken dus geen reden tot grote paniek. De vrouw wou niet meer dat we haar onderzochtten dus keerden we na een tijdje terug naar het kliniekje. We gingen die dag nog meermaals bij haar langs maar alles was normaal. Het stukje vliezen waarover we ons zorgen maakten zal toch op de natuurlijke manier het lichaam verlaten hebben.

Vorige zondag ontmoetten we Miet & Wouter (vrijwilligers Pojom) en Bert & Mattias (2 specialisten in zonnepanelen uit België) op de markt in Ixquisis. Hun werk in Pojom zat ze erop dus kwamen ze ook de elektriciteit in Yalanhuitz onder handen nemen. We zijn hen heel dankbaar want ook wij hebben nu weer voldoende groene stroom. Op die manier is deze maandmail toch klaargeraakt.

Hanne neemt afscheid van Yalanhuitz

Vandaag was het hier in Yalanhuitz capacitación voor de vroedvrouwen. Het was een leerrijke voormiddag met een emotioneel afscheid van Hanne. Het was voor haar de laatste keer capacitación hier. De vroedvrouwen hebben ook met haar zovele herinneringen en zijn haar dankbaar voor de vele hulp en mooie momenten. Dit moment deed ons nogmaals beseffen welke indruk Eva en Hanne en alle andere vrijwillgers van de voorbije jaren nalaten op de mensen hier. Wij hopen dat we hun prachtige werk in de volgende maanden even goed zullen verder zetten!

 

 

Hanne neemt afscheid van de vroedvrouwen

Om af te sluiten willen we jullie allemaal prettige feestdagen wensen. Hier in Yalanhuitz, zijn we door het prachtige weer, nog niet echt in kerststemming maar toch hopen we dat deze kerst vredevol mag verlopen en dat het volgende jaar vele goede dingen brengt.

Vele groetjes,

Astrid en Mieke