(Geplukt uit de emails ons door Hanne en Eva gestuurd, april 2002)

Hola mis estrellas,
Hola Hola Bélgica lleno de sol!

Eva:

Hier nog een beetje nieuws vanover zee en bergen. Deze namiddag terug toegekomen vanuit Yalanhuitz. Klein beetje vroeger terug dan verwacht om te kunnen bellen naar onzen Dieter die vandaag TROUWT! (...)

Toen we toekwamen in Yalanhuitz was Koen er al. Koen is een jongen van Belgie, die voor een jaar loopbaanonderbreking heeft genomen om wat rond te reizen in Centraal Amerika. Hij kwam ons project bezoeken en komt nog terug naar Yalanhuitz voor enkele weken of maanden... zoals het uitkomt. In België werkte hij voor een bedrijf van medische aparatuur en via zijn baas die over ons project gehoord heeft op de radio, kwam hij op het idee om ons wat te komen helpen. 't Is een goeie technicus, een goeie kok, de mensen hier zeggen er dokter tegen,... ik heb hem al gezegd dat hij "multi-functioneel" is in ons project. De voorbije twee weken heeft hij al vele klusjes gedaan, waar wij als vrouwen (meisjes) niet zo goed in zijn en tot nu toe weinig tijd voor hadden: rekjes gemaakt voor in ons keukentje, lampen vermaakt die werken met zonnepannelen in consultatieruimte en apotheek, afval verbrand in grote put, moto gerepareerd, kip aan 's pit klaargemaakt, microscoop in elkaar gestoken,... Nu is hij ook terug in Huehuetenango en weten we nog niet precies wanneer en voor hoelang hij terug komt.

Hanne:

Met de bouw van het kliniekje blijft het goed gaan! Nu zijn de muren rond-om-rond en binnenin op hun hoogte, en worden de ijzenstaven ertussen gevuld met cement (de ruggegraten noemt dat hier). De aannemers zullen al doen wat ze kunnen om de bouw tegen 21 juli af te hebben, maar de architekt gelooft er niet echt in! Hij denkt meer dat het augustus zal worden. Graag hadden we op 21 juli de inzegening gedaan van het kliniekje op onze nationale feestdag... We leven op hoop, maar... Guatemala reeds een klein beetje kennende? Het is wel ongelofelijk hoe mensen van Yalanhuitz en de dorpen enthousiast blijven en helpen in de bouw, het dragen van alle gerief naar beneden...

Yalanhuitz: het kliniekje in opbouw

Wij zijn terug gestart met de consultaties in de verschillende dorpen. Zeer vriendelijk onthaal en lange rijen van wachtende vrouwen met kindjes voor de consultaties. 's Morgensvroeg als we toekomen in een dorp maken we altijd eerst een lijst met de namen van de mensen die op consultatie komen en geven we hen nummertjes. In Bella Linda (dorp op drie uren stappen van bij ons) zijn er altijd veel te veel mensen dus moeten we steeds tegen een aantal moedertjes zeggen dat ze naar Yalanhuitz kunnen komen of wachten tot de volgende maand. Dan blijven ze smeken om toch maar nog een nummertje te kunnen krijgen en nu we er al wat radicaler in geworden zijn (want bij kaarslicht consultaties doen is toch niet ideaal) probeerden ze het op een nieuwe manier aan boord te leggen; ze brachten ons fruit en brood en vroegen dan twee minuten later naar nog een consultatie... Ai ai ai dat is moeilijk om op die manier nee te zeggen, maar bananen of geen bananen, we moeten ergens een limiet stellen of anders kunnen we het zelf niet volhouden. Aan de ene kant was't wel kluchtig, maar aan de andere kant had ik zo'n compasie met sommigen.

Het terug naar de dorpen gaan om er consultaties te doen, geeft terug zo'n avontuurlijk en zalig gevoel. Dikwijls heb ik het gevoel onderweg om op expeditie te zijn. Zo klauteren berg op en af, door de rivieren, zwetend en puffend, steeds allert voor slangen en dergelijke... wat we nu al twee keer hebben tegengekomen. En als er dan iemand mee is, zoals Boem (=Koen), vind ik het zalig om hem te zien genieten van al het mooie, het nieuwe, de supervriendelijke mensen, het traditionele en primitieve, kortom die gans andere wereld dan België.

Eva:

Vrijdag 12 april was er inhuldiging van de weg, die nu al tot op 1 uur van Yalanhuitz komt. Het begon 's morgens vroeg. De mensen waren goed voorbereid, er was marimba-muziek, vrouwen verkochten er mango's en andere soorten fruit, de zon scheen fel en warmte was bijna ondraaglijk, waardoor we grote bananebladen gebruikten als parasolletje.

De gouverneur van Huehuetenango zou komen met zijn helicopter. Hij zou rond negen uur 's morgens toekomen, dus was het al een drukke bedoening met honderden mensen toen wij er rond acht uur 's morgens toekwamen.
De burgemeester van Yalanhuitz had ons gevraagd of we rozeblaadjes wilden gooien naar de gouverneur als hij uit de helicopter zou komen. De dochter van de burgemeester hielp ons om typische traditionele kleren aan te doen. Het was een grappige bedoening. Het jammerlijke was dat de gouverneur zomaar niet kwam opdagen! Er kwamen wel een paar andere mannen toe van de overheid van Guatemala, maar de ganse attractie van een helicopter die zou toekomen viel in 't water. Maar de mensen klaagden er niet veel over. Het ligt helemaal niet in hun aard om te klagen en dat maakt hen ook zo mooi en bewonderenswaardig!
Na urenlange speechen werd er door de micro geroepen dat de "señoritas enfermeras Ana y Eva" werden gevraagd tot vanvoren te komen en dat we werden uitgenodigd om vlees te gaan eten met die mensen van de overheid. We vroegen ons af waaraan wij die maaltijd verdienden, terwijl onze burgemeester en zovele anderen die dagenlang, maandenlang, hard hadden gewerkt aan die weg niet uitgenodigd waren, maar ja, politiek, huidskleur en dat soort zaken zeker? We hebben toch genoten van het vlees en de wortelen.

Hanne:

In Yalanhuitz gaat het verder goed. Veel consultaties. José-tje (dat klein boeleke die nu reeds een maand oud is en ongeveer 1,5 kg weegt) ziet er al veel beter uit. Hij blijft piepklein en broos, maar is nu wel al sterker. Hij moet vechten voor z'n brokje. Gelukkig weent hij fel als hij honger heeft, doet zijn oogjes nu meer open, is veel alerter, en als we bij de mama wat melk afkolven (wat terug heel wat minder is, dan toen wij het in die week om de 4 uren deden) drinkt hij het nu in één-twee-drie op.

Het blijft heel heel moeilijk om de ouders te overtuigen om zelf melk af te kolven (om zo de melkproductie méér te stimuleren). (...)

Bij ons in België zouden de mensen waarschijnlijk alles doen om hun piepkleine spruitje zoveel mogelijk melk te geven dat hij sneller zou groeien en krachten krijgen, maar bij hen is het meer een natuurlijke "afwachting". Ze zien dat hij blijft leven, en zien er dan ook het nut niet van in om nog een extra-inspanning te doen om zelf af te kolven. Hoewel ze hun kleine José-tje ook super graag zien!

José-tje

Vorige week kwam er een gezondheidswerker van Yalanhuitz zeggen dat er een man gewond was door met een manchette in zijn knie te snijden tijdens het werk op het veld. (...)

Het accidentje was 's middags gebeurt en toen was het al 8u30 's avonds. Ondertussen aten we verder ons avondmaal en afwachting speelden we "Dag madam" (een plezant kaartspel). Een uur later dachten we dat hij niet meer zou komen, maar plots kwamen ze toe met een groep van een dertigtal man en die ene man (Juan) op een draagberrie, gedragen door enkele mannen. Op 't eerste gezicht zag het er niet zo ernstig uit en dachten we dat we het al snel zouden kunnen naaien, maar toen we het wat trachten te reinigen, zagen we dat er een grote vleesachtige rode bol uit zat, waar we niet teveel aan durfden komen. De gezondheidswerker zei ons dat het zijn spier was. We vonden dit raar en voelden veel aan onze eigen knieën om te voelen of er op die plaats eigenlijk wel een spier zat. Het was een misterie. Het ergste was wel dat de wonde maar bleef bloeden en bloeden zonder ophouden. (...)

De eerste keer dat we het verband losmaakten omdat zijn been anders te koud werd (door te weinig bloeddoorstroming) waren we verschrikt door 't feit dat het zoveel was blijven bloeden en gewoon al bij het opnieuw ontsmetten en veranderen van verband hadden we al een half nierbekkentje bloed! En nog steeds was het moeilijk voor de mensen om te geloven dat hij naar het ziekenhuis moest gebracht worden. We zeiden dat we het grootste deel van de vervoerskosten voor een auto tot aan het ziekenhuis zouden betalen (400Q = 2400fr) en dat ze zelf het andere deel moesten betalen. Om twaalf uur 's nachts vertrokken twee mannen te voet naar een dorp op 1u1/2 stappen van bij ons, om te gaan zoeken naar iemand die een auto had om de volgende morgen vroeg naar Huehuetenango te kunnen vertrekken. De enige man in de ganse omgeving die een auto heeft, was bereid om te rijden, maar was stiepelzat omdat er die dag in dat dorp feest was geweest! Onze burgemeester kwam zelf enkele uren later al even aangeschoten terug toe, om ons die informatie door te geven... Kun je 't je voorstellen?! (...)

Juan zelf, zei dat hij het andere deel van de vervoerskosten niet kon betalen. Aan de mensen die buiten stonden vroegen we of ze niet wat geld konden samen leggen, of wat konden lenen... Na urenlange discussies werd er dan uiteindelijk rond 4u30 's morgens een vergadering gehouden met de ganse communiteit, d.w.z met alle mannen van Yalanhuitz. Er werd geld samengelegd en wonder boven wonder- is de chauffeur van de pick-up, wel een uur te laat maar toch afgekomen. Juan werd met een draagberrie naar boven (Rio Seco = 2u te voet) gebracht en vandaaruit vanachter in de open laadbak van de pick-up naar Huehuetenango gevoerd.

Intussentijd is hij al terug in Yalanhuitz. Die misterieuse bol, bleek toch gecoaguleerd bloed te zijn en in het ziekenhuis hebben ze hem genaaid en hij mocht terug vertrekken. Gelukkig voor hem en een opluchting voor ons om hem zo snel terug te zien in Yalanhuitz.

Eva:

Gisteren nog consultaties in een dorp op drie uren te voet en half uur met de moto vanuit Yalanhuitz. Koen was mee. Hij zweette zich te pletter. Bij 't naar boven gaan op steile hellingen druppelde het zweet zelfs van zijn petje. We hebben veel gelachen en leute gemaakt onderweg. 's Avonds nog net voor het donker met z'n drieen (met elk om beurt een beetje wandelen en veel weg en weer rijden met de moto) tot in Chacula geraakt. In Chacula blijven slapen en vanmorgen is koen met de bus en hantje en ik met de moto naar Huehuetenango vertrokken. Langs de weg nog een keertje zachtjes gevallen, om uit te wijken voor een oud vrouwtje die niet goed wist welke kant ze uit zou gaan... Dan maar liever te kort remmen en zelf er liggen dan dat zij er ligt! dat hebben we intussentijd al geleerd... Verder goed en wel toegekomen. Nu is het al laat, 1u30 's nachts. Mijn oogsjes vallen toe - 'k ben doodmoe.

Hanne met Toeroet, de moto waarmee onze meisjes van dorp naar dorp trekken

Hanne:

Brrr, 't is weer laat, veel te laat. Hier in Huehue is het steeds rond 2 uur 's nachts voor we slapen, omdat we tijdens de dag met vanalles bezig zijn, en dan 's avonds nog 't één en 't ander op de computer proberen in orde te doen, en dan worden we daar zo moe van, ha! Maar als we in de dorpen zijn, is het gemiddeld rond 8u30 als we gaan slapen, soms wel later, en soms wel in vele stukjes, maar gelukkig kunnen we wel af en toe onze slaap inhalen.

Bueno bueno, nog enkele uurtjes en Radio Donna zal ons bellen. We gaan de wekker zetten dat we toch al een beetje zullen wakker zijn. Hopelijk zal alles goed verlopen, we zijn in ieder geval heel curieus!! (...)

Zo, geniet maar van het zonnetje, 'k wens jullie het allerbeste en waarschijnlijk tot eind mei!

Ook enorm enorm bedankt aan alle mensen die ons hebben gesteund de voorbije maanden, t is echt ongelofelijk om te voelen dat we er echt niet alleen voor staan, amaai, zeker niet!!! Muchas muchas gracias a todos!!!

Hanne en Eva xxx