Juni/juli 2004

Terug in Yalanhuitz

Hanne:

Hola hola liefste zomermensen,

Hoe gaat het met jullie? 'k Hoop dat echt alles goed gaat! Spannende, maar leuke dagen zeker? Eind van het schooljaar, werkjaar... 't begin van een losse zomersfeer. Whaw, de parkconcerten..., daar zal ik wel weer elke dinsdag aan denken. Genieten van een vat Rodenbach ...

Met ons gaat het eigenlijk heel goed. We voelen ons, goed. We zijn opnieuw ten volle gestart in Yalanhuitz, wat terug ons ferm doet nadenken over de waarden van het leven... en daarnaast zijn we ook gestart met ons plan 22 wat ook een goede verandering is. Nu zullen Eva en ik mekaar pas de helft van de tijd bijna zien. 1 week samen, daarna 1 die een stadsweek neemt, terug 1 week samen, opnieuw 1 die een stadsweek neemt... Dat voelt wel raar aan, maar 't is goed op die manier.

Hoe was de aankomst in Yalanhuitz? Goed, heel goed... We waren snel opnieuw in actie en 't deed deugd.

Op maandag 7 juni, na een weekje Ohio, kwamen we aan in Huehue. We trokken in bij onze Spaanse vriendinnen Celia en Colocha) en speelden William en broer Cesar mooie muziek voor ons. Chad was er ook, een jongen van Canada, die ik vorig jaar in Roatan, Hondouras, had leren kennen en omdat hij zo geinteresseerd was in Yalanhuitz, had ik hem eens uitgenodigd.

Rond 9 uur kwamen Celia en Colocha thuis en vertelden ze ons dat er de dag erna staking zou zijn en dat we niet zouden kunnen doorrijden naar Yalanhuitz. Dus, pakten we onmiddellijk ons boeltje en vertrokken we richting Nenton. Daar sliepen we iets verder in Chacaj, een dorpje op de grens van Mexico met een hele mooie rivier erbij. 's Morgens wasten we ons in de rivier en vertrokken we naar Yalanhuitz. We kwamen er net na de middag aan en vonden er gelukkige mensen. t Kliniekje..., was aan het genieten van een modderbad. De keuken en onze vroegere kamer stond zo een 10 cm onder modder en water... Gelukkig waren we met veel en konden we alles nog in een korte tijd heel proper maken. Schimmel hier en daar... is normaal in Yalanhuitz.

Ook William en Cesar waren meegekomen met ons. Ze hadden er zin in om veel muziek te spelen (vooral op vraag van eva :-) ) en 't was prachtig. De mensen waren blij ons terug te zien en kwamen ons bezoeken met geschenkjes zoals ... tortillas, bananen, warme maïskolven, citroenen. (...)

Met de consultas begonnen we de dag erna en we maakten opnieuw een ganse planning voor de komende maanden. (...)

William en Cesar, altijd klaar om muziek te spelen.

Afscheid van Juan, Herminia en Israel

Eva:

Zondag 13 juni kwam Mateo (iemand van Yalanhuitz) ons zeggen dat zijn vader (Juan) ziek was. Hij zei dat hij problemen had met zijn keel en daardoor niet kon praten. Juan is een patient die minstens iedere maand op consultatie komt. Vorig jaar werd hij geopereerd en was daarna een goeie twee weken bij ons in het kliniekje opgenomen. Sindsdien hadden we wel een speciale band met hem. We gingen naar Yulchen Frontera, zijn woonplaats, en vonden hem daar in coma. Hantje zou in 't kliniekje blijven en ik zou met Juan en zijn twee zonen naar het ziekenhuis in Huehuetenango gaan, hoewel we wisten dat de kans dat hij die ganse tocht van 5 a 6 uren nog zou halen zeer klein was. Met een klein hartje vertrokken we. Na een half uur rijden op die zeer slechte wegen, is Juan gestorven. De dood... we staan er zo machteloos tegenover!

Dinsdag 22 juni. Vroeg opgestaan. Om 7u vertrokken met een paar mannen van Yalanhuitz om zand te halen uit de rivier in Ixquisis (dorp op 15min rijden van yalanhuitz). We hadden 100 quintal (=100x45kg) zand nodig om pilaren te maken voor een verlengd afdak aan het kliniekje. 'k genoot van het mannenwerk. Samenwerken voor de vooruitgang van het kliniekje... 't Doet me zo één voelen met de natuur en met de mensen van hier. Velen die reeds in Guatemala geweest zijn vinden dat de Yalanhuiteken een slechte lijfgeur hebben, maar ik weet hoe dat komt en 'k ben zeker da'k die dag even lekker rook als hen!

Even pauzeren bij het scheppen van zand

Donderdag 24 juni. Hantje vertrok 's morgensvroeg naar Huehuetenango met een aantal patiënten. In de voormiddag was het rustig in het kliniekje. Te rustig... da's meestal geen goed teken... 't lijkt of God me voorbereid op een zware taak.

In de namiddag kwam er een familie op consultatie. Herminia, een meisje van 2 jaar en 6 maanden, zag er zo ziek, uitgeput, ondervoed en gedeshydrateerd uit. Haar laatste adem snakkend. Ik wist direct hoe laat het was. Die weggezonken oogjes, geel-blauwachtige huid, de geur van de dood... zo dichtbij.

'k Probeerde de vader, de grootvader en nog een neef te overtuigen om naar het ziekenhuis te gaan. De neef had zelf een wagen, dus leek het me op het eerste gezicht niet zo moeilijk. (Aangezien hantje die morgen naar Huehue vertrokken was, had ik geen auto.) De neef had geen rijbewijs, maar ik zei hem dat ik zou rijden en dat we de benzine zouden betalen. Hij zag de Quetzales (guatemalteeks geld) weer blinken voor z'n ogen en wou geld slaan uit de ganse situatie. Hij wilde gaan op voorwaarde dat we hem 800Q (4000 fr) zouden betalen. Betalen om hen te mogen helpen, leek me toch een beetje te verregaand...

Na een baxter en intraveneuze medicatie zag Herminia er ietsje beter uit. 'k Kreeg terug hoop dat ze de 5 uren in auto (naar het ziekenhuis) toch misschien zou halen, indien 'k nog vervoer kon vinden. De storm en de stortregen maakte me nog onrustiger. Toen 'k geen auto kon vinden belde 'k in alle wanhoop iemand op van een vliegtuigmaatschappij (waar we liever niets mee te maken hebben) om te vragen of ze een vliegtuigje konden sturen... Door de storm was dit pas mogelijk de volgende morgen om 5u. De kans dat Herminia die 7 uren nog zou overleven, leek me te klein.

Aangezien die mensen grote plannen hebben in Yalanhuitz (vraag me niet of het goeie of slechte zijn, maar 'k heb er een zeer slecht gevoel bij) willen ze het vertrouwen van de mensen winnen. Aangezien ze dachten dat ik geen Engels versta, begonnen ze in het Engels te praten aan de andere kant van de lijn en hoorde 'k hen zeggen dat het de ideale gelegenheid was om indruk te maken op de mensen van Yalanhuitz en hen te overtuigen van hun "goedheid". 'k voelde dat men misbruik maakte van een zeer triestige situatie, maar vond het leven van dit meisje belangrijker dan om het even welke politieke druk en besloot hun hulp (al is het met tegenovergestelde bedoelingen dan uit naastenliefde) te gebruiken.

Ze zorgden voor een auto die ons om 10u 's avonds nog naar Huehue zou brengen. De motor draaide al. 'k Zou haar infuus uithalen en dan zouden we vertrekken. Ze voelde de spanning en verliet ons... 'k bracht de ouders, de grootvader en Herminia naar Ixquisis. Daar raakte de auto vast in de modder... de familie ging tevoet verder naar hun dorp. De kille donkere nacht in, door storm en regen. Toen 'k een paar uren later in mijn bed lag, voelde 'k me verlatener dan ooit.

Enkele dagen later liet hantje me weten dat Israel geen uitweg in dit leven zag. Israel is iemand die we reeds enkele jaren goed kenden en die altijd even opgewekt en gelukkig leek... Het doet me allemaal steeds meer beseffen dat iedere gelukkige dag, waarin er jezelf en je geliefden niets pijnlijks overkomt, een groot geschenk uit de hemel is!

Dokters zonder grenzen ...

Eva:

Maandag 28, dinsdag 29 en woensdag 30 juni werd er goed doorgewerkt aan het afdak van het kliniekje. 't Is supergoed! Nu mag het regenen al wat het wilt, alles blijft droog. 'k heb zelfs een zweeds bankje buiten gezet, waar er altijd mensen komen zitten om te schuilen voor de regen. Ook het gat in het dak, juist boven mijn bed werd hersteld. (...)

Veel helpende handen bij het verlengen van het afdak van het kliniekje.

Vrijdag 2 juli zou Hantje samen met Dr. David Eberlein (van Ohio), zijn dochter Alana, neefje Alex en nog een verpleegster Kathy toekomen in Yalanhuitz. Ze hadden hun vliegtuig gemist in Ohio. Ze kwamen met de volgende vlucht toe, maar de bagage bleef achter, waardoor ze zondag pas toekwamen. Het was een grote cultuurshock voor Alana, Alex en Kathy. Bij iedere kakkerlak werd er nogal wat afgeroepen. Alana vroeg waarom we ze eigenlijk verzamelen... Het Guatemalteekse eten was ook een echte ramp voor hen. Gelukkig dan maar voor hen dat ze twee grote valiezen vol Amerikaanse junkfood meebrachten. Het verschil tussen een Belg en een Amerikaan is groter dan ik dacht en 'k ben er eerlijk gezegd trots op Belg te zijn.

Van maandag 5 juli tot en met donderdag 8 juli deed David consultaties in Yalanhuitz.

Maandag kwamen er ook vier meisjes van Belgie toe in Yalanhuitz, die ons gedurende een kleine maand zullen helpen. Hantje ging maandag een aantal andere projecten bezoeken, samen met een Canadese dokteres, een Guatemalteekse dokter en nog een aantal mensen die allemaal in gelijkaardige projecten werken. Dinsdag kwamen ze toe in Yalanhuitz met die ganse groep om ook leven in liefde te bezoeken en te bespreken op welke manier we kunnen samenwerken of ervaringen uit wisselen.

't Is goed om ons minder geisoleerd te voelen en te weten dat we uiteindelijk allemaal met hetzelfde bezig zijn en veel van elkaar kunnen leren. Ze bleven tot woensdag. 't Huis was weer goed gevuld, met z'n 16-en. Woensdag kon ik even ontsnappen uit de drukte, om naar San Mateo Ixtatan (3 uur 1/2 rijden van Yalanhuitz) te gaan om medicatie van het ministerie van de gezondheidszorg. 't Was een goeie drie maanden geleden dat ze ons nog medicatie gegeven hadden, maar we vaarden er wel bij van deze keer. 'k Keerde met een tevreden gevoel terug naar Yalanhuitz.

Vrijdag 9 juli vertrok ik, samen met Dr. David en co, naar Huehuetenango. Ze hadden alweer vliegtuigpech, want toen ze hun vlucht in het doorgaan mistten werd per ongeluk hun terugvlucht gecanceld...

In Huehuetenango zou er normaal gisteren (dinsdag 13 juli) een vergadering geweest zijn met de Cubaanse dokters (zie vorige nieuwsbrieven, nvdr.) om een overeenkomst te ondertekenen. Vanaf volgende maand zullen er (als alles goed gaat) twee Cubaanse dokteressen bij ons komen werken (betaald door de Cubaanse overheid). De vergadering met hen werd uitgesteld tot donderdag. Als alles doorgaat zoals gepland, zou hun hulp een groot geschenk uit de hemel zijn en een goeie oplossing voor de continuiteit van "leven in liefde".

Volgende week komen de Cubaanse dokteressen en hun verantwoordelijke, iemand van het ministerie van de gezondheidszorg van Guatemala en de zoon van de president op bezoek in Yalanhuitz.

Morgen (donderdag 15 juli) vullen we een camion met de rest van het gerief van de vorige container en sturen we die naar Yalanhuitz. Binnen twee weken houden we terug een grote tombola om alle kleren, speelgoed, keukengerief, ... zo eerlijk/gelijk mogelijk te verdelen over alle families.

Mateo en Roselia

Hanne:

Toen ik op vrijdag 24 juni vanuit Yalanhuitz vertrok om dokter Wonder af te halen waren ook Roselia en Mateo en enkel van hun familieleden meegegaan.

Mateo is een jonge man van 23 jaar, met 3 kindjes. Hij heeft reeds 2 jaar koorts en moet veel hoesten. Hij ziet er heel mager uit en bleek. Hij heeft enkele keren bloed in zijn fluimen gehad. Dus dachten we meteen aan Tuberculose.

Mateo en z'n mama op weg naar het ziekenhuis in Huehue.

Bij de opnamen in het ziekenhuis van Huehue was hij ineens zo onder de indruk van de ziekenhuissfeer. Soms roepen de dokters (doksterstudenten) nogal hard naar de patiënten, en hij bezweek eventjes door al dat nieuwe in combinatie met zijn "ziek" zijn. Het was voor hem en zijn mama en Roselia, ook de eerste keer dat ze in een stad als Huehue kwamen. Daarna was hij heel bang en bibberde en weende hij. 'k Had zo met hem te doen. Voor Mateo werden we doorverwezen naar een privéziekenhuis voor een RX-foto van zijn longen.

Roselia is een meisje van 16 jaar. Toen ze 13 was, is ze geopereerd geweest in Mexico van een ovariumcyste van 20cm. (...) Ze is intussen getrouwd en heeft een zoontje van 1 jaar. Haar schoonvader begeleid haar.

Roselia en haar schoonvader.

Opnieuw zit ze met een harde plek in haar buik, maar nu onder haar ribben; hoger dan de plaats van de ovariums. Ook nu werden we doorgezonden voor foto's.

Zowel bij Mateo als bij Roselia zagen de resultaten er niet goed uit! Roselia werd opgenomen in het ziekenhuis en Mateo ging de volgende morgen met mij naar de consulta externa. Daar werden er bloedtesten gedaan en ook zijn fluimen werden onderzocht. Na de middag bleken zijn fluimen positief te zijn met de basiel van Koch, tuberculose dus. Roselia had nu een tomografie nodig en die konden we in nog een ander privéziekenhuis laten nemen. (Dit zijn hele dure onderzoeken!)

Daaruit bleek dat Roselia een ernstige tumor heeft, die vastgehecht is aan haar linkernier. Nu is ze nog in het ziekenhuis, en zullen ze waarschijnlijk als alles goed gaat, donderdag en biopsie nemen. Daarna zullen we zien wat de dokters zullen beslissen. Ofwel chemo of radiotherapie, ofwel trachten te opereren.

Ondertussen mist ze haar zoontje Chepito en is de familie al weer ferm aan het vragen om terug te keren. Ze heeft ook veel pijn en nogal wat werk met het afkolven van de moedermelk; ze heeft immers nog altijd borstvoeding Chepito en de melk was serieus aan het opstapelen.

Een afkolfpompje hebben ze zelfs in het Nationaal Ziekenhuis niet. Dus telkens als ik haar zie help ik haar om haar melk eruit te duwen... en leer ik het haar ook. Roselia is een heel lief meisje. Altijd heeft ze een glimlach en kan ze lachen met kleine grapjes. Hopelijk zal ook voor haar alles in orde komen?

Met Mateo ging ik naar de Jefatura de Salud (Ministerie van Gezondheidszorg) omdat we daar behandeling voor tuberculose kunnen krijgen. Eigenlijk is dit een heel moeilijke behandeling, omdat het zo belangrijk is dat de medicatie zeer stipt en goed wordt genomen. Indien niet, komt er resistentie en later kan die patiënt dan ook andere mensen besmetten en kan medicatie geen hulp meer bieden...

In het Wereldgezondheidscentrum willen ze eigenlijk nooit een behandeling starten, zonder ze zeker zijn dat de patiënt elke dag zijn medicatie neemt. Maar hier in Guatemala wordt dit blijkbaar wel zo gegeven. We zullen proberen om Mateo op zoveel mogelijk manieren op te volgen, maar om er elke dag bij te zijn om te controleren of hij z'n medicatie slikt, zal niet niet mogelijk zijn. (...)

Zo, dit waren zo een beetje de dingen die ons de vorige weken bezig hielden. Maar vooral denk ik nog heel veel aan Steve. Ik probeer hem een mooi plaatsje te geven in m'n hart. Maar toch maken de herinneringen en de idee hem nooit meer te kunnen terug te zien, het heel hard en moeilijk...