Brieven uit Yalanhuitz

Najaar 2005

Queridos en amigos,

'k Hoop dat alles heel goed gaat met jullie?!

Hier gaat alles echt goed. 'k Voel me goed, gelukkig, gezond en content.

De laatste keer dat 'k jullie schreef was op 17 september, de dag voor m'n endoscopie (onderzoek van de blaas). Op dat onderzoek konden ze niet zoveel zien, enkel een blaasontsteking, maar'k werd terug doorverwezen naar een internist voor m'n maag en darmen, waar bleek dat'k nog steeds wat last heb van dezelfde maagzweer en hernia van vorig jaar... maar na een maand medicatie en gelukkig leven in Yalanhuitz, voel 'k me stukken beter en heb 'k helemaal niet te klagen.

De voorbije maand was een rustige maand op vlak van patiënten en spoedgevallen. Hoewel er ook weer een aantal hartsverscheurende dingen gebeurden, was 't vooral een maand van veel bezoek, feesten organiseren en feest vieren.

Vrijdag 23 september vertrok 'k terug naar Yalanhuitz. Barbel, Ute en Sabine (drie Duitse dokterstudenten) waren toen nog in Yalanhuitz voor enkele dagen. Zij deden de consultaties terwijl ik tijd had om andere nooit afgewerkte dingen te doen, zoals naar 't ministerie gaan om medicatie, papierwerk, boekhouding bijhouden...

Dinsdag 27 september vertrokken Barbel en Ute terug naar Duitsland.

Donderdag 29 september werd 'k wakker met een duidelijke boodschap van God: tijd om eens echt te kuisen!!! Gans 't kliniekje stond zo'n 15 cm onder de modder! Het had 's nachts heel hard geregend, de greppel was overstroomd en alle modder en water stroomde onder de deuren binnen. Schoenen, vuilnisemmer en nog zo 't één en 't ander dreef in 't rond. Maar al bij al was er niet veel schade. Wel VEEL WERK! Gelukkig was Sabine er nog om me te helpen! Van 's morgens tot 's avonds kuisten we. 's Avonds waren we pompaf, maar 't gaf me wel veel voldoening. Alles zag er nu veel properder uit dan voordien. Eigenlijk was 't eens nodig, alleen had 'k die extra stimulans nodig.

Veel bezoek

Zaterdag 1 oktober kwam Karen toe in Comitan! 'k Ben haar gaan ophalen in Comitan (Mexico) vanwaar we direct terugreden naar Yalanhuitz.

Maandag 3 oktober was een heel mooie dag. 'k Had alle Evatjes die de laatste vier jaar geboren zijn uitgenodigd voor taart en chocomelk. 't Was heel leuk. Er waren er 13. Met alle mama's en broertjes en zusjes erbij waren ze ontelbaar. 't Was een dag om nooit te vergeten en zeker nog eens over te doen!

Eva met naamgenootjes

Woensdag 5 oktober vertrokken we al vroeg vanuit Yalanhuitz naar Huehuetenango om Jean-Marie (nonkel) en Stijn (neef) op te halen. Het regende zo fel die dagen dat de wegen (tussen Antigua en Huehuetenango) verzakt waren en er geen bussen meer reden. Ook auto's konden niet door. Zo zaten zij vast in Antigua en wij in Huehuetenango. We bleven op Jean-Marie en Stijn wachten in Huehuetenango. Beetje bij beetje beseften we de ernst van die orkaan! We zagen beelden op de televisie van toestanden zo dicht bij ons en toch zo onbereikbaar. In Solola waren er al veel doden, ganse dorpen werden weggespoeld. 'k Probeerde William (van Solola) te bereiken, maar er waren geen telefoonverbindingen meer. In Huehuetenango was alles eigenlijk rustig en zonder gevaar, maar toch waren het twee heel rare dagen; geen elektriciteit, geen banken, geen licht, ... afwachten wat er verder zou gebeuren en wanneer Jean-Marie en Stijn er zouden geraken. Jean-Marie en Stijn besloten te reizen richting Tikal, waar er geen problemen waren. Karen en ik keerden terug naar Yalanhuitz. De weg naar Yalanhuitz was gelukkig relatief goed. Met hier en daar een verzakking en modder, maar niet echt erger dan anders.

In Yalanhuitz was alles - godzijdank - rustig. Op een nacht werd 'k wakker van een aardbeving. Het regende heel fel en 't waaide enorm. 'k Was zo bang dat die orkaan in onze richting zou komen... maar m'n vele gebedjes hielpen! De ganse nacht lag 'k wakker te piekeren over wat we konden doen als die orkaan ook hier zou passeren: telefoon valt uit, wegen worden onberijdbaar, ... stappen onmogelijk? Karen stelde me de volgende morgen gerust dat ze een speciale soort bijstandsverzekering heeft, waarbij ze haar wel zouden komen zoeken en met 'n beetje geluk zou 'k ook wel mee mogen.

Dinsdag 11 oktober kwamen Freija en Jessica, twee studenten antropologie, toe in Yalanhuitz. Freija en Jessica doen 'n project op zichzelf (los van "leven in liefde"). Ze organiseren groepsgesprekken met vrouwen, vnl. jonge moedertjes. Twee dagen per week werken ze in het kliniekje. Ze schilderden al heel wat deuren en raampjes.

Na lang ongeduldig afwachten geraakten Stijn en Jean-Marie tot in Nenton (op 2u1/2 rijden van Yalanhuitz). Woensdagavond 12 oktober ging 'k hen daar ophalen. Stijn en Jean-Marie waren al bij al slechts vijf dagen bij ons, maar waren één en al actie! Mankracht! Ze graafden een greppel voor de regen, schuurden verroeste deuren af en schilderden ze.

Die week was 't vrij rustig qua patiënten. We ontdekten wel een aantal nieuwe epilepsie-en tuberculosepatiënten. Er zijn zoveel patiënten met epilepsie! Er moet toch een bepaalde oorzaak voor zijn. 't Maakt me ongerust! Verder vooral patiënten met diarree, bronchitis, geïnfecteerde wonden, wonden om te naaien, zwangertjes,... deze maand zag 'k ook een meisje (17 jaar) met onchocercosis, dat is een ziekte veroorzaakt door een larve, die blindheid geeft. 't Was echt erg om te zien, hoe ze op zeer korte tijd volledig blind is geworden. De oogarts van Huehuetenango zag haar en schreef 'n bepaald medicijn voor (ivermectine), wat blijkbaar in geen enkele apotheek te krijgen was. We zochten gans Huehue af ontdekten uiteindelijk dat we die ivermectine konden aanvragen bij 't ministerie van de gezondheidszorg. Da's allemaal niet zo simpel als in België, dus duurde 't nog 10 dagen voor we die medicatie konden krijgen. Nu heeft ze haar medicatie en hopelijk kan ze snel terug zien! Verder nog een man met vermoedelijk wucheria bancrofti (teelballen 10x vergroot) en nog zo’n paar rare ziektes...

Buiten de consultaties waren de dagen vooral gevuld met de voorbereidingen voor de derde verjaardag van 't kliniekje! Karen oefende iedere namiddag een dansje (bananendans) met de kindjes van Yalanhuitz, Freija maakte een liedje voor Yalanhuitz en leven in liefde en leerde dit ook aan aan de kindjes, samen met een dansje, ikzelf maakte een tekst voor Yalanhuitz, die 'k samen met een groep meisjes zong op de melodie van het liedje 'Hoy' van 'Gloria Estefan'. De titel van de tekst die 'k schreef noemt "hoy lo hiciera de nuevo" = vandaag zou 'k het opnieuw doen. Steven (vriend van Jessica - voor 2 weken op bezoek) begeleidde dit liedje met de gitaar en de kindjes dansten erop. De kindjes waren superenthousiast! 't Was echt leuk om te zien! Voor de kindjes is 't nu vakantie, dus leek 't een beetje op "speelpleinwerking". Langs alle kanten hoorden we de kindjes constant dansen en zingen. Als we beloofden om om 14u00 te oefenen, stonden ze om 12u30 al aan het raam te smeken om nog eens te zingen en te dansen. "Bananas del Mundo" met Karen en "la Fiesta de la Clinica" met Freija vonden ze ook supertof! Ze doen 't ook zoooo schattig!

Verkiezing burgemeester

Zaterdag 15 oktober werd er een nieuwe burgemeester, twee onderburgemeesters en drie nieuwe politiemannen verkozen. Niemand staat te springen om burgemeester of politieman te worden, want dit is zwaar vrijwilligerswerk. Hoewel ’t een grote verantwoordelijkheid is, worden ze er niet voor betaald. Wie verkozen wordt door het dorp kan bijna niet weigeren (enkel in geval van ziekte of een andere zeer ernstige reden). Ieder jaar worden deze functies overgedragen op 1 januari...dus nu werden de burgemeesters en politiemannen voor 2006 verkozen. De verkiezingen gebeuren openbaar en ’t is eigenlijk wel een plezante bedoening. Karen en ik waren de enige twee gelukkige vrouwen van het dorp, die “stemrecht” kregen (ben ‘k ieder jaar heel vereerd door). Jean-Marie en Stijn mochten ook meestemmen. Aangezien we met vier waren, stemden we steeds neutraal (om met niemand problemen te krijgen, want stemmen gebeurt in ’t openbaar). Alle mannen (+ Karen en ik) komen samen in een grote vergaderruimte, waar ieder om beurt de naam zegt van de persoon die hij verkiest om ’t komende jaar bv. burgemeester te worden. Die naam wordt door de ganse zaal geroepen en er wordt een streepje gezet op het krijtbord naast die persoon z’n naam. Dus echt anoniem is ’t niet. Er wordt rondgegaan met lolly’s en sigaretten. ‘k Denk dat we volgend jaar een goed comité zullen hebben van burgemeesters en politiemannen. Da’s ook voor ’t kliniekje heel belangrijk, dus ’t maakte m’n dag goed.

Verjaardag en feest van kliniekje

Woensdag 19 oktober: derde verjaardag van 't kliniekje! De mensen van Yalanhuitz waren al van ’s morgens vroeg bezig met ’t maken van een groot podium. Karen en ik gingen naar Nenton om “Peluzin”, een heel bekende professionele clown, op te halen. Peluzin zou om 9u00 ’s morgens in Nenton zijn, zodat we tegen de middag terug in Yalanhuitz zouden zijn. Om 9u00 hoorde ‘k een berichtje op ’t antwoordapparaat van de gsm dat hij pas tegen de middag in Nenton zou zijn. Om 1u00 in de namiddag kwam Peluzin toe in Nenton en om 4u00 waren we pas in Yalanhuitz. Gelukkig is te laat komen in Guatemala helemaal geen schande (bijna normaal zelfs) en hebben de mensen van Yalanhuitz engelengeduld. Peluzin gaf een PRACHTIGE SHOW! t Was zo hartverwarmend. ’t Voelde aan als een heel groot geschenk voor mij en Hanne. Was Hantje er maar bij geweest! Alle mensen van Yalanhuitz - mama’s, papa’s en kindjes - verenigd zien en zo zien lachen...‘k kan me niets mooiers voorstellen! ’t Ontroerde mij enorm! ‘k Had zo’n zin om duizenden foto’s te trekken van de mensen, die vandaag nòg meer straalden van geluk dan anders, maar m’n fototoestelletje is kapot. Maar hun blijheid en dankbaarheid heb ‘k zo sterk gevoeld dat ’t nooit meer weg te vegen is uit m’n hart. Zo’n momenten van intens geluk geven me stapels, bergen, vulkanen kracht om verder te gaan met Leven in Liefde!

De show van Peluzin

Na de show van Peluzin kwam Juana, onze buurvrouw, naar me toe. Juana was 8 maanden zwanger. Ze had contracties om de vijf minuten...‘k zei haar al lachend, dat er die nacht misschien een klein Pelucientje zou geboren worden, waarop ze antwoordde dat ’t allemaal de schuld van Peluzin was: ze had teveel gelachen en teveel achter snoep (die hij naar de kinderen in ’t rond gooide) gelopen...typisch Juana! Ze had nog maar 1 cm opening, dus zou ’t nog wel eventjes duren. ’s Nachts gingen Karen en ik nog eens kijken hoe ’t met haar ging, maar Juana lag al te slapen en de contracties waren gelukkig gepasseerd. Veel beter dat de baby nog een maandje wacht!

Juana heeft rust nodig

Vrijdagavond 21 oktober waren we uitgenodigd om te gaan eten bij Freija, Jessica en Steven in Casa Canela. Om 8u00 ’s avonds kwam Andres ons halen om te helpen bij de bevalling van zijn vrouwtje Magdalena. Magdalena verwachtte een vijfde kindje. Toen we er toekwamen had ze 8 cm opening. ‘k Verwachtte dat ’t niet zo lang zou duren, maar ’t wachten duurde toch wat en ’t was erg koud. Om me wat op te warmen kroop ‘k bij Magdalena onder de dekens. We lagen samen op de houten planken van haar bed. Ik legde m’n hand op haar buik om alle contracties te voelen en op te volgen. Ze vond ’t blijkbaar een mooi teken van verbondenheid en stak haar hand plots onder mijn t-shirt en legde die op mijn buik. Ik had die dag een kort (niet mini) rokje aan en Magdalena hield haar corte (rok) volledig opgetrokken tot aan haar poep. Zo lagen we bil aan bil onder de dekens en elk met een hand op elkaars buik. ’t Is ongelofelijk wat een verbondenheid je hier kunt hebben met patiënten. ‘k vind ’t ook zo raar om hen “patiënten” te noemen, want na die vier jaar in Yalanhuitz zijn ze als “vrienden” of “familie”. Magdalena perste goed, maar de baby daalde niet zo goed in. ‘k Liet haar even op haar knieën persen (volgens hun traditie) en al heel snel werd er een mooie gezonde grote baby geboren. Hij noemt Diego. Om 2u30 gingen we slapen.

Volgende morgen, 22 oktober, was ’t feest van ’t kliniekje. Vroeg opgestaan want om 6u00 ’s morgens kwamen er een vijftal mannen ’t kliniekje versieren met slingers, ballonnen, mooie grote planten, de vlag van ’t kliniekje. Tijdens ’t versieren kwam de schoonvader van Carmelita ons halen. Carmelita was een maand geleden op consultatie gekomen. Ze was 6 maanden zwanger maar voelde toen al sinds 1 maand geen beweging meer. Haar kindje was de voorbije maand ook niets gegroeid en ik kon de harttoontjes niet vinden wat me deed vermoeden dat ’t kindje reeds enkele weken gestorven was. ‘k Trachtte Carmelita, haar papa en haar schoonvader te overtuigen om naar het ziekenhuis te gaan. Ze konden de volgende dag met Mateo mee naar Huehuetenango. Alles was geregeld. Ik had brieven geschreven voor onze sociale werkster Angelita en voor de dokters van ’t nationaal ziekenhuis. De volgende morgen waren ze veranderd van gedacht en wilde Carmelita niet meer naar het ziekenhuis. Niets hielp. Na heel lang overtuigen zat er maar één iets op: afwachten en hopen dat alles goed zou gaan bij de geboorte van de gestorven baby. Nu, 22 oktober, een maand later, is Carmelita’s babytje dood geboren. ’t Babytje moet tegen die tijd al twee maanden gestorven zijn. ’t Foetusje was in een staat van ontbinding en heel raar, volledig vloeibaar. Het hoofdje, de hersentjes, het lichaampje, armpjes, beentjes, vingertjes en teentjes,alles behield z’n vorm, maar had niets van stevigheid. Gelukkig bleven de vliezen intact en werd dat kleine meisje omhuld door vruchtwater, nog in haar veilig gesloten cocon van moederkoek en vliezen, als één samenhangend geheel geboren. Vreselijk om te zien, laat staan wat ’t moet zijn voor de mama om zoiets mee te maken maar Carmelita zag er zo gelaten uit. Vrouwen hier zijn zo sterk als staal! Ik begrijp ’t niet! Carmelita straalde niets van verdriet uit. Als moeder voel je dat waarschijnlijk heel snel aan als je babytje in je buik gestorven is en na twee lange maanden wachten zal ’t voor haar een grote opluchting zijn, nu alles voorbij is?! Carmelita had veel bloedingen. We gaven haar een spuitje om de baarmoeder te doen samentrekken.

Terug naar ’t feest…

Om 9u00 ’s morgens begon de voetbalwedstrijd. Er waren een zevental voetbalploegen van verschillende dorpen. Ambiance verzekerd, maar ik voelde me als ’n zombie, zò moe! We kookten een grote pot spaghetti voor ’t bezoek die in de namiddag zou toekomen. Over de middag hielden we nog een generale repetitie met de kindjes. In de namiddag kwamen Per (van Yalambojoch) en Juana en nog 3 mensen van Zweden toe. Sergio en William (vrienden van Huehuetenango) waren er ook. Na ’t voetbal kwamen alle mensen samen voor ’t kliniekje. Tijd voor speechen,liedjes, dansjes, actos comicos (grappige toneeltjes),'t was leuk, maar niet als andere jaren...Hantje was er niet! Na de activiteiten zat de keuken vol bezoek. ‘k Vind ’t wel leuk te bedenken dat mensen van ver afkomen om te vieren dat ’t kliniekje bestaat. De Zweedse meisjes hadden zelfgebakken bruin brood mee. Heerlijk,even lekker als onze grote pot spaghetti.

Feest voor groot en klein

Zeker nu ‘k dit schrijf krijg ‘k ’t water in m’n mond, want sinds 24 oktober zijn we in “ayuno” : ahornsapkuur : 10 dagen niets eten, alleen citroensap, ahorn en water drinken. ‘k Heb momenteel vreselijke honger, maar ’t is goed om dat eens te voelen, om te weten wat ’t is voor mensen die geen eten hebben, om onszelf ervan te overtuigen dat we ‘karakter’ hebben en om ons lichaam te zuiveren.

’s Avonds was er nog live marimbamuziek (grote xylofoon – nationaal muziekinstrument van Guatemala). Mooi om te zien hoe iedereen danst. Mannen, vrouwen en kindjes. Iedereen danst op ongeveer dezelfde manier. Mannen drinken zich te pletter, maar ’t stoort me niet aangezien ’t maar vier keer per jaar feest is in Yalanhuitz en slechts dan toegelaten is door de Yalanhuiteekse wet om te drinken. Sommige mannen trekken aan ons om ons te overtuigen om met hen te dansen, maar de meeste wachten mooi hun buurt af. Ieder dansje duurt 20 à 30 minuten. Met dronken mannen heb ‘k niet gedanst. Da’s te vermoeiend en daar krijg je kramp van in je kuiten. ’t Was een heel plezant feest! We gingen met een gelukkig gevoel slapen en droomden al van onze “rustdag”, de volgende dag.

De volgende morgen vertrok iedereen en konden we opnieuw genieten van de rust en de stilte. Maar volgens jaarlijkse traditie was er de dag na ’t feest een spoedgeval. In de late uurtjes werd er toch wat gevochten. Een man had een steen gegooid op ’t hoofd van een vrouw, die nu een grote wonde had die genaaid moest worden. Wonden naaien vind ‘k een mooi werkje, je ziet zo snel mooi resultaat. ‘k Denk dat die vrouw de voorbije nacht ook wat gedronken had, want ze zag er nogal belabberd uit (of was dat door die wonde ?). Nog voor ‘k begon te naaien, toen ‘k verdoving inspoot, viel ze flauw. Ze lag gelukkig al op de onderzoekstafel en kwam al snel terug bij. Verder ging alles goed.

De daaropvolgende week bleef ’t rustig in ’t kliniekje. ‘k Kreeg ook bij alles heel veel hulp van Karen! Terwijl Karen grote kuis hield in gans ’t kliniekje, zelfs alle ramen waste, hield ik grote kuis in een paar kasten en hield ik me bezig met papierwerk en boekhouding.

Eulalia en Agusto

Vrijdagmorgen 28 oktober. Om 6u30 ’s morgens kregen we telefoon van Agusto van Santa Rosa. Hij vroeg ons om hulp bij de bevalling van z’n vrouw Eulalia. Eulalia was negen maanden zwanger. Sedert de vorige avond waren de vliezen gebroken en had ze contracties. Rond 5u00 ’s morgens waren de contracties gestopt. De familie droeg Eulalia tot in Chaquenal waar we afgesproken waren. Chaquenal is het dichtstbijzijnde dorp bij Santa Rosa,dat bereikbaar is met de auto. We spraken daar af om tijd te sparen en in geval van nood snel te kunnen vertrekken naar Huehuetenango. Toen ‘k haar onderzocht zag ‘k onmiddellijk heel veel meconium (eerste stoelgang van babytje wat ’n teken is van “baby in nood”) en ‘k kon geen harttoontjes vinden. ‘k Was zo goed als zeker dat ’t baby’tje gestorven was. We vertrokken snel naar Huehuetenango. Na een zware rit van 5 uren kwamen we toe in ’t nationaal ziekenhuis van Huehuetenango. De dokters waren er absoluut niet vriendelijk en lieten ons zelfs niet binnen. Het duurde eerst al een uur vooraleer Eulalia onderzocht werd, daarna nòg een uur vooraleer er werd vastgesteld werd dat de baby gestorven was. Toen we aankwamen in het ziekenhuis waren de dokters juist een andere keizersnede aan het doen (ook v.e doodgeboren babytje) en in tussentijd waren er nog twee spoedgevallen toegekomen, waarbij alletwee de babytjes nog leefden en misschien gered konden worden. Daardoor werd de operatie van Eulalia nog 6 uren uitgesteld. Een grote zoon werd dood geboren. Eulalia en Agusto hebben 1 levend dochtertje (Evatje) van 3 jaar. Twee jaar geleden werd er een babytje dood geboren. Vorig jaar kregen ze een tweeling, twee jongetjes,die na 15 dagen gestorven zijn. Dit is het vierde kindje die ze verliezen. Eulalia liet geen traan en Agusto evenmin. Zo ijzersterk of misschien juist teveel verdriet meegemaakt om nog te kunnen huilen wat veel verdrietiger is dan een rivier van tranen!

Eulalia’s schoonzus was met hen meegekomen naar Huehuetenango. Onderweg gaf ze constant rare opmerkingen. Ze wilde niet dat Eulalia’s voeten op haar schoot lagen in de auto. Ze zei dat het hun eigen schuld was dat de baby gestorven was, dat ze hen vroeger al verwittigd had dat ze beter aan familieplanning konden doen. Toen we in ’t ziekenhuis een mama met een versgeboren babytje passeerden zei ze tegen Agusto: ‘heb je die baby gezien? Zo’n mooie baby! De jouwe zal zo mooi niet zijn, die zal al dood zijn' . ‘k Had zo’n zin om haar een klets te geven! Ze was veel beter thuis gebleven!

Zaterdagmorgen gingen we Eulalia bezoeken in het ziekenhuis. Ze hield zich zoals altijd sterker dan sterk. De papa (Agusto) was vooral heel dankbaar dat Eulalia leefde en was er erg van overtuigd dat ze nu geen kinderen meer wilden, om geen vijfde keer zo’n verlies mee te maken.

Na ’t ziekenhuis waren we afgesproken om met Peluzin mee te gaan naar de opnamestudio van de Astro Satelite (televisiezender van Huehuetenango), van waaruit een show van Peluzin opgenomen en uitgezonden werd. ’t Was leuk om te zien hoe onprofessioneel alles eraan te pas ging. Het resultaat vond ‘k wel goed. ’t Moeilijkste waren de live reclamespots. Zo was er een reclamespot voor “Perkeys Pizza”. Er werden drie overheerlijk ruikende dampende pizza’s binnengebracht en verdeeld over iedereen die in de studio zat (zowel mensen vòòr als achter de schermen). We kregen ook een stukje van die heerlijke pizza, maar moesten weigeren en zaten daar met ons citroensap,zesde dag ahornsapkuur.

Groot nieuws uit België

Na nog wat boodschappen en werkjes voor 'leven in liefde', vertrokken we in de late namiddag naar Nenton. Toen we die avond gingen slapen keek ‘k er al naar uit om de volgende morgen, van op een bepaald punt langs de weg, te kunnen bellen naar Elke (m’n lieve hoogzwanger zus) en Vincent. Karen en ik hadden allebei ’t voorgevoel dat hun babytje diezelfde nacht geboren zou worden.

De volgende morgen vertrokken we vanuit Nenton en stopten nog op een plaats waar er signaal is met de gsm. Schitterend nieuws! KLAAS is geboren op zondag 30 oktober om 12u30 ’s nachts. Een grote (volgens vake heel mooie) baby van 53 cm, 3 kilo 850 g, helemaal gezond! Joepie! Mijn eerste jongetje als metekindje. ‘k Wou da’k voor even weg kon en terug kon vliegen om bij hen te zijn!

In de nacht van zondag 30 op maandag 31 oktober, kwamen ze ons halen om te helpen bij een moeilijke bevalling in Ixquisis (dorp op 15 min. rijden van Yalanhuitz). De man die ons kwam halen was in paniek en maakte ook mij bang. Bevallingen vind ik zoveel verantwoordelijkheid.Zo’n groot risico, een gevecht tussen leven en dood als er iets mis gaat! Toen we er aankwamen was het babytje juist geboren. Ze lag nog op de grond onder de rok van de neergehurkte mama. We knipten de navelstreng door, controleerden de baby en hielpen bij de geboorte van de placenta. ’t Deed me nog dichter bij Elke voelen, die ook met een vers fris jong babytje in haar armen ligt,aan de andere kant van de oceaan.

Allerheiligen en Allerzielen

Dinsdag 1 november. Allerheiligen. ’s Morgens gingen we naar het kerkhof, waar alle mensen van Yalanhuitz samenkwamen om te bidden en kaarsjes aan te steken bij de graven van overleden familieleden en vrienden. Wij staken kaarsjes aan bij alle overleden mensen van Yalanhuitz die ik kende. t Waren er al heel veel! De graven waren heel mooi versierd met grote planten en plastieken slingers. De mensen legden gekookte wisquil en appelsienen bij en op de graven,als offer aan de overledenen. Op het kerkhof brandden we ook een kaarsje voor het babytje van Ramos (man die vorig jaar reeds een 3-jarig zoontje verloor) die deze maand dood geboren werd na een heel moeilijke bevalling. ‘k Praatte erover met Ramos. Hij vertelde me - dronken en wenend door alle verdriet – dat hij ons kwam zoeken in het kliniekje, maar wij waren die dag in Huehuetenango om Jean-Marie en Stijn te halen. Ze hebben het babytje Eva genoemd. Ramos zei: we hadden voor haar die naam voorzien, we dachten dat ze zou leven. In de namiddag was er een mis.’t Was een regenachtige dag. In Yalanhuitz zeggen de mensen dat vanaf 1 november de koude periode begint en ’t is ook echt zo! Zo koud! In de kerk waaide de wind door de ramen zonder vensters, door de openstaande deur en alle spleten. Na de mis kropen we onmiddellijk in ons bed om ons op te warmen.

Woensdag 2 november. Allerzielen. Een stralende zonovergoten dag! Zalig! We gingen naar het kerkhof om alle goeie zielen –zowel van België als van Guatemala- te herdenken. Er was een mis op het kerkhof. De sfeer op de kerkhoven in Guatemala is zo anders dan in België. Kindjes lopen rond tussen en op de graven. Spelen verstoppertje en tikkertje. Iedereen eet constant appelsienen tijdens de misviering op ’t kerkhof. Er stond midden tussen de graven,de bomen,het gras en al het groen een tafeltje dat diende als altaar met daarnaast een marimba. Iedereen zit op z’n poep in ’t gras of vanboven op een graf. Zowel de mensen als de graven zien er vrolijk en kleurrijk uit. De zonnestralen brachten ons nog dichter bij de hemel.

Vandaag 3 november. De eerste dag dat we terug mogen eten. Joepie joepie. Deze morgen aten we eitjes met bruine bonen. ’t Smaakte bijna even goed als choco op een bruine boterham.

Intussentijd weer een week verder,donderdag 10 november. Vorige week donderdag 4 november kwam Myriam toe in Yalanhuitz. Myriam is een Duitse dokterstudente,die twee maanden stage komt doen in Yalanhuitz. Aangezien Karen en ik op zaterdag 12 november naar Huehuetenango vertrekken, had ‘k nog juist een week tijd om haar zoveel mogelijk uit te leggen over regels en gewoonten in Yalanhuitz en in het kliniekje. Vanaf Myriam er was, deed ‘k alle consultaties samen met haar. Vandaag is Myriam ziek(heel normaal voor Yalanhuitz). Hopelijk wordt ze snel beter! Verder verliep alles “normaal” deze week. Gisteren hielden Karen en ik een tweede kuisronde. ’t Kliniekje blinkt weer! De voorbije nacht kwam Domingo ons halen om te helpen bij de bevalling van z’n vrouwtje. Ze verwachtten een negende kindje. Toen ze ons kwamen halen waren de vliezen al twaalf uren gebroken. Ook deze keer kwamen we net een paar minuutjes na de geboorte toe. Domingo en Juana kregen een mooie gezonde baby bij en dan nog wel een “jongen” na acht meisjes (waarvan twee meisjes stierven aan ondervoeding in de loop van de voorbije twee jaar).

Wat ‘k jullie nog wilde vertellen: Met Maria Martin, het ondervoede meisje van drie jaar, die vorige maand in coma ging en die ‘k naar ’t ziekenhuis bracht, is nu veel beter. Ze drinkt veel “groeimelk” en eet papjes, komt goed bij in gewicht en lacht zoals ‘k haar vroeger nooit zag lachen, een groot mirakel! ’t Is voor mij echt een teken da’k nooit en bij niemand de hoop mag opgeven!

Morgen komt Peluzin, de clown, terug naar Yalanhuitz. Hij komt naar Yalanhuitz om te filmen voor de televisie. Hij zou een korte reportage maken over “leven in liefde” en zal de kindjes ook filmen. Toen ‘k de burgemeester en het comité verwittigde dat er terug een show zou zijn voor de kindjes, keken ze heel verontwaardigd en vroegen waarom de volwassenen niet uitgenodigd werden.

‘k Schrijf jullie nog.

Heel veel liefs

con mucho cariño

Eva x