Jaarwisseling 2005-2006

Hola, hola queridos y amigos,

Eerst en vooral wens 'k jullie een gezond en plezant jaar toe, gevuld met mirakels en avonturen. Een jaar met rust en vrede in jezelf en rondom...

Vandaag maandag 2 januari 2006. Aangezien 't gisteren en de voorbije nacht groot feest was in Yalanhuitz, zijn er vandaag geen consultaties. 't Is een prachtige dag. Stralende zon, blauwe hemel, topjesweer (27°C)...

De laatste keer dat 'k jullie schreef was juist voor moekes aankomst.

Op 13 december kwam moeke toe in Guatemala-stad. De dagen voordien was 'k in Huehuetenango met Mariatje, een meisje van 12 jaar met tuberculose. Ik kwam een klein beetje te laat in de luchthaven toe, doordat het ongelofelijk druk was in 't verkeer. Dat bleek uiteindelijk niet echt een probleem aangezien moekes bagage niet mee was en het daardoor nog lang duurde vooraleer moeke buiten kwam. 'k Had een beschilderd laken in de luchthaven gehangen om moeke te verwelkomen. Moeke was een beetje bezorgd om de bagage en blij mij te zien, waardoor ze 't laken niet gezien had, maar toen 'k 't haar toonde vond ze 't wel leuk. We gingen slapen bij de zusters van ICM (2 Maria's en Denise zijn drie Belgische zusters die al heel lang in Guatemala wonen). We werden er heel goed ontvangen (zoals altijd!). Moeke en ik babbelden nog tot heel laat 's avonds. Blij dat moeke er is!

Woensdag 14 december zouden we normaalgezien al doorrijden naar Huehuetenango, maar aangezien moekes bagage er nog niet was, bleven we nog een dag in Antigua. Alles op 't gemak en genietend van elkaar.

Donderdag 15 december werden we al iets meer ongerust over de bagage die nog altijd niet toekwam. We zijn niet meer te spreken over American Airlines! Na ontelbare telefoontjes op ieder uur van de dag, werd de bagage naar Antigua gebracht tegen 6u00's avonds. Veel te laat om nog in Huehuetango te geraken voor een belangrijke ONG-vergadering. Diezelfde avond reden we toch nog door naar Panajachel. De volgende morgen gingen we naar de groothandel, waar moeke een grote zak vol spulletjes kocht, om in België te verkopen voor "leven in liefde". Tegen de middag vertrokken we naar Huehuetenango, waar 'k nog een vergadering had i.v.m. de kippenkwekerij.

Zaterdagmorgen vertrokken we naar Yalanhuitz. In de late namiddag kwamen we aan in Yalanhuitz. Joepie, terug thuis! Marleen, Janneke, Sarah en Karen hadden gans 't kliniekje gekuist, opgeruimd en geschuurd. Zalig om zo thuis te komen! 's Avonds waren we uitgenodigd in Casa Canela (huis v. vrijwilligers) om er het afscheid van Marleen en Janneke te vieren. Marleen en Janneke vertrokken de volgende morgen om 4u00 met de bus naar Huehuetenango om daar nog een paar weken stage te doen in 't nationaal ziekenhuis. Sarah en Karen bleven nog twee weken in Yalanhuitz om hier stage te doen in 't kliniekje.

Posada's : de aanloop naar Kerst

Zondag rustdag. Geen consultaties, wel veel bezoekjes. 's Avonds waren we uitgenodigd op de derde "posada". De negen avonden voor kerstmis zijn er "posadas". De eerste dag vertrekken de mensen in een processie met kaarsjes vanuit de kerk. Enkele mensen dragen een kerststal met Jozef en Maria. Ze komen aan in het eerste huisje en vragen daar onderdak voor de nacht. Er wordt gezongen. 't Is een mooi kersttafereel. De mensen binnen in het huis antwoorden al zingend dat ze geen plaats hebben en dat het niet goed uitkomt enz. ... maar na lang aandringen doen ze de duur open en maken plaats voor Jozef en Maria (en de helft van Yalanhuitz). Iedereen gaat binnen in het huisje. Er wordt gezongen en gebeden. Na een gebedsdienst van 2 uren krijgt iedereen koffie en een broodje. Om 21u00 gaat iedereen doodmoe naar huis. De kerststal met Jozef en Maria blijft in dit huisje tot de volgende avond, dan gaan ze weer op stap en vragen onderdak (=posada) bij een andere familie...

samen naar kerst toeleven

Zo wordt de kerstperiode heel intensief beleefd! Ongelofelijk intensief! De mensen die normaalgezien iedere avond om 7u00 gaan slapen blijven nu op tot na 9u00 en komen iedere avond samen om te bidden en te zingen en te praten over 't evangelie en hoe 't toen was... Jozef en Maria konden evengoed vandaag geleefd hebben in de cultuur van Yalanhuitz. Het slapen in een schuur of op de grond en het op stap gaan met een ezel, is helemaal niets speciaals voor de mensen van hier,'t ligt zo dicht bij hun dagelijkse leven. 'k Ben blij dat hier te mogen meebeleven. Iedereen maakt zich echt klaar voor kerst! Zo anders dan de beleving van Kerst in België!

Toen we die zondag voor de eerste keer naar de "posada" gingen, werden we zodanig verwelkomd en bedankt voor onze aanwezigheid, dat we het bijna als onze plicht zagen om iedere avond naar de posada's te gaan, wat we uiteindelijk niet deden,toch gingen we om de twee dagen. Normaalgezien was de ganse gebedsdienst in Chuj en Q'anjobal... als wij er waren werden een aantal stukken vertaald in 't Spaans.

In 't kliniekje had 'k veel hulp van Miriam (Duitse dokterstudente), Sarah en Karen (verpleegkunde studenten). Moeke maakte een matrasbeschermer, kookt iedere dag, wast kleren en ramen,...

Geslaagde bevalling

Woensdag 21 december kwam een man ons halen voor een bevalling. 't Was 11u00 in de voormiddag. Hij zei dat z'n vrouwtje een beetje ziek was en vertelde uiteindelijk dat ze zou bevallen en al enkele dagen hevige pijn had. Om iedereen gelijke kansen te geven, trokken we een naampje om te beslissen wie mee mocht voor de bevalling. Moeke was de gelukkige. Myriam kwam ook mee om me te helpen als 't moeilijk zou gaan. Mikaëla verwachtte een 10de kindje. Toen 'k haar onderzocht voelde 'k iets in de weg zitten. Ze had volledige ontsluiting, maar er zat iets in de weg en ze verloor redelijk veel bloed. Toen 'k met een speculum keek zag 'k dat er een stuk van de placenta voor het kindje lag... een slecht teken! Ze begon meer te bloeden.'k dacht niet dat ze 't op die manier nog vier uren zou uithouden tot in 't ziekenhuis...er kwamen stukjes van de placenta los en ze bloedde steeds meer. 't Stuk van de placenta dat in de weg lag kon 'k wel wat aan de kant duwen. We besloten haar toch één keer goed te laten persen om te zien of de baby toch niet kon passeren. Toen er een nieuwe contractie kwam zei 'k haar dat ze met alle macht mocht persen. Dat deed ze ongelofelijk goed en nog in diezelfde wee werd de baby geboren! Een mooi, groot, gezond meisje. Vingertjes en teentjes alles erop en eraan. Ze was eerst wat slapjes en er was al veel meconium (eerste stoelgang) in 't vruchtwater. 't Had niet veel langer mogen duren! Het duurde nog een ganse tijd vooraleer de placenta er uit kwam. Hij was helemaal in brokken. Mikaëla bloedde enorm veel. ’t Bloed bleef uit haar stromen! Van zodra de placenta er volledig uit was gaven we haar een spuitje om de baarmoeder te laten samentrekken, in de hoop dat daarmee de bloeding zou stoppen. Toen we Mikaëla een andere corte (typische rok) wilden aan doen, viel ze flauw. We gaven haar een infuus, waardoor ze al snel wat beter werd. De bloeding stopte gelukkig ook! Eind goed, al goed! En zo is er nog een Evatje bij in Yalanhuitz (het derde in deze familie).

Het jongste Evatje in Yalanhuitz

Vrijdag 23 december zouden we kerstmis vieren in Yalanhuitz met alle vrijwilligers. Marleen en Janneke zouden komen, samen met Colocha (goeie vriendin van Huehue), Theresa en haar ouders. Ze zouden tegen de middag in Yalanhuitz zijn… ’s Avonds om 7u00 waren ze er nog niet. ‘k Werd echt ongerust. Er was zoveel nevel, mist en regen dat ze pas heel heel laat in Yalambojoch geraakt waren niet meer door konden rijden naar Yalanhuitz. Typisch Guatemala. Hier kun je eigenlijk nooit iets met zekerheid plannen. ’s Avonds vierden we toch kerstmis met Myriam, Helen en Lisa (3 Duitse dokterstudentes) en met Sarah en Karen (verpleegsterstudenten van België), moeke en ik.

De volgende morgen om 7u00 kwamen Colocha, Theresa en haar ouders, Marleen en Janneke toe. ‘k Was opgelucht dat alles goed met hen ging (want aangezien het in Yalanhuitz veel regende was er geen telefoonverbinding, dus hadden ze ons niet kunnen verwittigen). Moeke en ik reden die dag samen met Colocha en Theresa naar Yalambojoch om daar met nog meer vrijwilligers kerstavond te vieren. ’t Is leuk om te voelen hoe de projecten, die streven naar ongeveer ’t zelfde, iedere jaar een sterkere verbondenheid krijgen. Kerstmis samen vieren, geeft ons nog een intensere band. Op kerst zoek je de mensen die je het dierbaarst zijn op… Dit jaar had ‘k zoveel geluk kerst te kunnen vieren met Moeke, die gans ons gezin vertegenwoordigt! Voor ’t eerst sinds vijf jaar was kerst niet iets om tegenop te zien, om te hopen dat die dagen zo snel mogelijk voorbij zouden zijn… Nu kon ‘k ervan genieten!

We bleven in Yalambojoch (één uur rijden van Yalanhuitz) slapen.

Om 3u00 ’s nachts werd er op onze deur geklopt. ‘k Hoorde meisjes met paniekerige stem roepen “Eva,Eva!!!”… ‘k Dacht eerst dat ‘k droomde… in Yalambojoch kan er toch geen spoedgeval zijn voor me… Toen ‘k besefte dat het de verpleegsterstudenten waren, schrok ‘k wakker en overviel me het idee dat er wel iets vreselijk moest gebeurd zijn in Yalanhuitz… ’t kliniekje in brand? Iemand gestorven? Ze waren naar Yalambojoch gekomen met Mateo. Mateo had die avond teveel gedronken, waardoor hij ruzie kreeg met z’n broer, die hem op een steen gesmeten had… grote wonde in z’n hoofd, heel veel pijn in z’n arm, die hij amper kon bewegen, heel veel bloed… Bij het zien de grote plassen bloed waren Myriam, Karen, Marleen, Janneke en Sarah, wat in paniek geraakt. Mateo had blijkbaar wel heel veel bloed verloren en raakte buiten bewustzijn. Ze gaven hem een infuus en zochten een auto die hem tot bij mij in Yalambojoch bracht… De wonde zag er niet zo groot uit, maar ‘k durfde die toch niet zelf te naaien, aangezien ‘k bang was dat ’t opnieuw zoveel zou bloeden en ‘k in Yalambojoch geen infuus meer had om hem te geven. Voor alle zekerheid vond ‘k ’t ook beter dat Mateo naar Huehuetenango ging om foto’s te laten maken van z’n armen. Hij was zeker niet in levensgevaar dus sliep hij de rest van de nacht in Yalambojoch bij ons en kon de volgende morgen met Colocha mee naar het ziekenhuis in Huehuetenango.

Zondag 25 december keerden moeke en ik terug naar Yalanhuitz. Na een slapeloze nacht waren we doodmoe en blij weer thuis te zijn.

Familie hoogzwanger vrouwtje doet vervelend

Dinsdag 27 december belde er een man op om te zeggen dat zijn vrouwtje al twee dagen hevige contracties had, maar dat de baby niet geboren werd. ‘k Besloot er onmiddellijk naartoe te gaan. Na een klein uurtje rijden kwamen we bij Adalia. Ze was erg paniekerig. Toen ‘k haar onderzocht leek alles redelijk normaal, maar ze had nog maar 3 à 4 centimeter opening. We wachtten een uur om te zien of ze meer opening zou krijgen en om de contracties goed op te volgen. Na een uur volgden de contracties elkaar heel snel op, maar ze kreeg niets meer van opening. We wachtten nog een half uur en het bleef nog steeds net ’t zelfde, terwijl Adalia enorm veel pijn had, zwakker werd en moest overgeven. ‘k Belde een dokter op in Huehuetenango, die me zei dat ze dringend naar het ziekenhuis moest voor een keizersnede. Aangezien de man van Adalia een auto had en de baby zeker niet onderweg geboren zou worden, zei ‘k hen dat ze zelf moesten rijden naar Comitan (dichtstbijzijnde ziekenhuis). De man werd kwaad, zei dat hij teveel ander werk had, dat het nu “onze” verantwoordelijkheid was om voor Adalia en de baby te zorgen en niet de zijne, de familie begon vanalles te verzinnen om ons toch te laten rijden. Ze hadden zogezegd geen diesel meer, de auto was niet sterk genoeg, de man wist de weg niet,… Hoewel we speciaal tot in Chaquenal waren gereden en haar hadden onderzocht, opgevolgd, doorverwezen, we de helft van de operatie zouden betalen (andere helft zou de familie moeten betalen aangezien ze veel welstellender zijn dan de doorsnee familie in Yalanhuitz) zei de familie: “oh, wat jammer dat jullie ons helemaal niet willen helpen”. Zo frustrerend! Met een vieze blik van Adalia’s familie, keerden we terug naar Yalanhuitz en reden ze door naar Comitan.

Enkele dagen later kreeg ik telefoon van Adalia’s man. De baby was goed en wel geboren (keizersnede). De man bedankte me voor de hulp…

Zieke vrouw sterft onverwacht snel

Donderdag 29 december was de laatste dag voor Karen en Sarah in Yalanhuitz. Samen met Lisa en Helen wandelden ze naar Ixquisis. In Ixquisis vroeg een man hen om hulp. Zijn vrouw was erg ziek en had veel vaginaal bloedverlies. Ze gingen met hem mee om de vrouw te onderzoeken. Ze zag er nogal zwak uit en had anemie. Helen belde me op om te vragen wat ze het beste zouden doen. Ze zei dat het geen spoedgeval was, maar dat de vrouw wel zwak was. Om geen uitzonderingen te maken (t.o.v. andere patiënten die ook tot in Yalanhuitz moeten komen) stelde ‘k voor dat ze naar het kliniekje zouden komen. ‘k Had even de man van Maria aan de telefoon. Hij vroeg me nog “en wat als ze sterft onderweg van Ixquisis naar Yalanhuitz?”. Ik dacht dat hij dat zei om wat druk op me te zetten, hield voet bij stuk en stelde voor dat ze een auto konden zoeken in Ixquisis om naar ’t kliniekje te komen. Toen ze redelijk lang weg bleven, werd ‘k wat ongerust. Twee uren later kwamen Karen, Sarah, Lisa en Helen toe met het vreselijke nieuws dat Maria reeds gestorven was! Ik haatte mezelf zo, dat ‘k geen uitzondering had gemaakt en niet onmiddellijk naar hen toe was gereden… 10 minuutjes met de auto…ik was te lui geweest en te strikt. Toen Karen en Sarah na het telefoontje, terug aan het huisje van Maria kwamen, was ze al gestorven. Dus hadden we op zich niets meer kunnen helpen, maar toch… Toch vult het ons allemaal met zoveel schuldgevoel! De meisjes voelden zich schuldig over ’t feit dat ze mij aan de telefoon zeiden dat ’t geen spoedgeval was, ik voel me zo schuldig over ’t feit da’k er niets voor gedaan heb! Samen met moeke, vertrok ‘k onmiddellijk naar Ixquisis. ‘k Wilde de familie op z’n minst tonen hoe erg het me speet. Toen we daar aankwamen waren enkele vrouwen Maria aan het wassen. ‘k Vroeg hen of ‘k hen kon helpen en hielp Maria wassen, haar kammen, aankleden,… ’t was een raar gevoel. Anders dan met andere patiënten doordat ‘k haar nooit “levend” heb gekend en toch vond ‘k het pijnlijk doordat ze er nog zo mooi en jong uitzag.

Diezelfde avond kwamen Ursula en Steffie toe in Yalanhuitz. Ursula en Steffie zijn twee Duitse dokterstudentes. Twee heel lieve, super enthousiaste, zeer bekwame en verantwoordelijke, bijna afgestudeerde meisjes met een heel groot hart! ’s Avonds bakte ‘k volgens traditie pannenkoeken als verwelkoming van Steffie en Ursula en als afscheid van Karen en Sarah.

Vrijdag en zaterdag was ‘k de ganse dag bezig met uitleg geven over het kliniekje aan Steffie en Ursula, terwijl moeke lakens naaide en Miriam de consultaties deed.

Zaterdagnamiddag 31 december om 5u00 in de namiddag = 24u00 Belgische tijd, dronken we een glaasje wijn en aten een stukje taart (ik gebakken op gasvuur) op het nieuwe jaar. ’s Avonds waren moeke en ik alleen (vrijwilligers in Casa Canela) en gingen we zoals altijd rond 9u00 slapen.

Zondag 1 januari was ’t groot feest in Yalanhuitz. Om 7u00 ’s morgens kwamen enkele mensen ons uitnodigen om in het huis van de nieuwe burgemeester te ontbijten. De ganse morgen was gevuld met veel toespraken… lange speechen… Op 1 januari is er altijd wisseling van burgemeesters (3) en van politiemannen (3). Het nieuwe comité ziet er heel heel goed uit. Op zo’n speciale dagen wordt “vivir en amor” ook altijd extra in de bloemetjes gezet. Het doet zo’n deugd om te voelen hoe de mensen na meer dan vier jaar nog steeds zo achter ons staan, ons steunen en ons aanvaarden als mens, vriendin, familie… ’s Avonds was er live marimbamuziek en werd er veel gedanst. ‘k Slaagde erin, me aan m’n voornemen te houden, om enkel met (redelijk) nuchtere mannen te dansen. ’t Werd een plezante nacht waarin ‘k me enorm verbonden voelde met Yalanhuitz…alleen jammer dat Hantje er niet bij was!

Dinsdag 3 januari vertrokken we ’s morgens vroeg naar Nenton met de camion van Mateo. Na drie platte banden kwamen we aan in Nenton. We vulden de camion met gerief van de laatste container (uit België) vnl. kinderkledij, redderskleren, speelgoed, dekens en lakens, schoenen, zeep, … en nog wat medisch materiaal. We namen afscheid van Miriam, Lisa en Helen. Na nog een platte band, vertrokken we in de late namiddag terug naar Yalanhuitz. Steffie en Ursula vonden het plezant om vanachter in de laadbak van de vrachtwagen, boven op het gerief te liggen, dus zat ik binnen in de cabine bij Mateo en z’n broer Felipe (chauffeur). Plots vroeg Felipe of ik een rijbewijs heb en bekende hij dat hij er geen heeft. Hij vroeg of ik graag een beetje wilde rijden. Spannend! Eerste keer! Hij leerde me met de vrachtwagen rijden. ‘k Vond ’t echt super! Als ‘k ’t kliniekje ooit beu ben wordt ‘k misschien camionchauffeuse… ?! Door alle platte banden en doordat ik veel trager rijd dan Felipe, kwamen we pas om 8u00 ’s avonds toe in Yalanhuitz. Doodmoe, maar nog steeds nagenietend van m’n nieuwe hobby.

Woensdag 4 januari. In volle actie van 7u00 ’s morgens. Een groep mannen kwam ons helpen om de camion te ledigen. Om 9u30 begonnen we aan de grote rifa (tombola). Iedere familie gaf ons 2 Q = 10 BF. In ruil voor een gans pakket (schoenen, schoolgerief, kledij, deken, matras, …). Na de eerste ronde bleek dat we nog drie maal zoveel gerief over hadden, dus volgde er een nog een tweede ronde. De rifa bleef maar duren… tot ’s avonds 7u30 in ’t pikkedonker. Iedereen moe en hongerig, maar content. De mensen waren echt blij met wat ze kregen en wij waren blij alles dat nu in handen is van mensen die het goed kunnen gebruiken en hadden het voorrecht het hen te kunnen geven.

Ieder komt z'n pakketje ophalen

Donderdag en vrijdag waren nog twee goedgevulde dagen. Veel papierwerk voor het ministerie en consultaties samen met Ursula en Steffie. ‘k Heb een enorm geluk dat Steffie en Ursula er zijn. Dankzij hen konden moeke en ik zaterdag echt met een gerust hart vertrekken naar Huehuetenango. Onderweg hadden we nog een platte band. Op zich helemaal niet moeilijk om een nieuwe band op te leggen, maar die moeren zaten zò vast zodat we moesten wachten tot er een auto passeerde. We hadden geluk,na een half uurtje kwam er al één langs. Zondag vertrokken we naar Semuc Champey. Door een wegomlegging (zonder aanduidingen) reden we een goed uur verkeerd. Na 10 uren rijden kwamen we aan in Semuc, na Yalanhuitz misschien wel de mooiste plaats in Guatemala. Puur natuur! Adembenemend mooi! We bleven er twee volle dagen (maandag en dinsdag).

De adembenemende schoonheid van Semuc Champey

’t Is niet te doen hoe actief en avontuurlijk moeke is op haar leeftijd! We gingen in grotten, die pas één jaar geleden ontdekt werden, waar je tot aan je poep in ’t water zit, sommige stukken waren zo diep dat je moest zwemmen (met één hand, want in de andere hand heb je een kaarsje, het enige licht in de grotten). De stukken waar we moesten zwemmen, mocht moeke in een autoband zitten. Jammer dat ‘k daar geen fotootje van heb om jullie door te sturen. Na de grotten dreven we een stukje (2 km) van de rivier El Cahabon af in autobanden. ’t Werden heel mooie dagen, waarin we vooral genoten van elkaar, de rust en de natuur. Woensdag nog een dag rijden naar Antigua. Donderdag beklommen we de vulkaan “Pacaya”. We vertrokken om 6u00 ’s morgens met een groep van 17 toeristen. Het eerste uur zaten we op een paard en ’t laatste uur was afzien. Maar we zijn er geraakt en ’t was meer dan de moeite waard! De afdaling ging heel snel. Je zakt bijna tot je knieën in die lavastenen en je hebt niets van houvast, dus moet je je gewoon laten glijden… plezant. Laatste dag met moeke…ik HAAT afscheid!

Gisteren is moeke om 16u30 vertrokken. Haar vlucht had anderhalf uur vertraging waardoor ze haar vlucht in Miami niet meer kon halen en zo 20 uren moet wachten in Miami op een vlucht naar New York. Dat maakt het afscheid nog moeilijker, want ‘k weet dat het een heel vermoeiende reis wordt voor moeke. Na moekes vertrek reed ‘k nog door naar Panajachel, waar ‘k nu nog ben. ‘k Stuur jullie nu de maandmail door en vertrek dan naar Huehuetenango. Morgen komt er een patiënte toe in Huehue, met wie ‘k maandag naar ’t ziekenhuis ga. Maandag heb ‘k ook nog een vergadering met ’t ministerie van de gezondheidszorg. Afhankelijk van de resultaten van onderzoeken van patiënte, vertrek ‘k maandagnamiddag of dinsdag naar yalanhuitz. Nog een week een Hanne en Kurt komen naar Guatemala! ‘k Kijk er naar uit! ’t Wordt weer een gans nieuwe periode… Spannend!

Zo weten jullie weer ’t grootste deel van m’n leven van de voorbije maand en ben ik weer klaar voor nieuwe mirakels en avonturen.

‘k Hoop dat alles goed met jullie gaat!

Vaya con dios, besos y abrazos
Eva x