Yalanhuitz, 28/09/09

Terug in Yalanhuitz

Dag Liefsten, vrienden en familie

Na veel te lange tijd, ben ik er opnieuw met nieuws uit Yalanhuitz. Op 1 september vertrok ik samen met Freija naar Guatemala. Nog maar eens gemerkt hoezeer ik een hekel heb aan afscheid nemen. Afscheid nemen van mijn liefste Koen deed veel te veel pijn.

In Atlanta moesten we een nachtje wachten op onze vlucht naar Guatemala, maar we werden er op de luchthaven opgehaald en de daaropvolgende uren in de watten gelegd door Clyde en Renee, een superlief koppel, mensen met een gouden hart.

Op 2 september vlogen we naar Guatemala. Daar stond Carlos (chupie) ons op te wachten aan de luchthaven. Ook bij hem een warm onthaal. De tranen sprongen me in de ogen vanals we in de auto zaten... Terug in Guatemala!!! Wat heb ik het gemist!!! Beetje raar dat ik dat het meest besef op het moment dat ik er terug ben, alsof ik dat gevoel van "missen" verdring als ik in België ben. Het voelde zo aan als thuiskomen. De drukte in Guatemalastad, het verkeer, één grote rommelramp en even later, buiten de stad... zalig de prachtig groene bergen, de blauwe lucht, de warmte, lachende kinderen, stralende mensen, ... Het is en blijft een land naar mijn hart. Guatemala, ik kan enkel dankbaar zijn voor alles wat ik er tot nu toe al heb geleerd, meegemaakt, heb mogen geven en ontvangen. Guatemala heeft mijn leven zoveel bepaald en van mij gemaakt wie ik vandaag ben: klein, maar met een levensdoel.

Na een nacht in Santa Rosa, waar Carlos woont en waar de auto de voorbije zeven maanden was blijven staan (gezien de vrijwilligers die verantwoordelijk waren voor het kliniekje gedurende die maanden, geen rijbewijs hadden), zijn we doorgereden naar Huehuetenango.

Na een goeie 8 uren rijden kwamen we doodmoe aan bij Celia en Colocha (Spaanse vriendinnen die een schitterend project hebben in Huehue). Ook daar een blij weerzien, maar te moe om er ten volle van te genieten.

De volgende morgen onze reis doorgezet naar Yalanhuitz! De weg van Huehue naar Yalanhuitz is zo adembenemend mooi. Het blijft een mirakel, een natuurwonder, een godsgeschenk!!! En Yalanhuitz zelf, dat is te mooi voor woorden. Ik denk dat mensen die hier ooit al zijn geweest, dit wel kunnen beamen.

Zowel Ilse als de mensen van Yalanhuitz dachten dat we pas de volgende avond zouden aankomen. Allemaal blije en verraste gezichten in Yalanhuitz. Ilse en Lien hebben echt met hart en ziel voor de patiënten gezorgd tijdens de voorbije zeven maanden.

Na drie dagen overdracht is Ilse opreis vertrokken en waren Freija en ik er alleen. Freija is een hartsvriendin, sociaal werkster en antropologe. Zij blijft ook in Yalanhuitz tot eind november, dan keren we samen terug naar België. Iedere namiddag doet ze activiteiten met de kindjes. Iets wat de kinderen hier heel erg missen. Speelgoed bestaat hier nauwelijks en kinderen worden hier totaal niet gestimuleerd om te spelen, gezien jongetjes al heel snel mee gaan werken op het land terwijl de meisjes meehelpen in het huishouden. Ze zijn dus allemaal stapelgek op die activiteiten met Freija.

Van 7 tot 14 september was ik dus alleen voor de consultaties in Yalanhuitz. Er waren echt heel veel consultaties, wat me wel veel voldoening gaf. Ik had het gevoel weer echt tussen de mensen van hier te zitten en heel praktisch en concreet iets voor hen te kunnen betekenen.

Gezien er nog geen andere vrijwilligers waren had ik ook wat meer tijd om m'n draai terug te vinden in het kliniekje, nog wat op te ruimen en klaar te maken om binnenkort weer door te geven aan nieuwe vrijwilligers die er 9 maanden zullen blijven. Jammer genoeg hadden we die eerste week ook een paar spoedgevallen, waaronder een man die een stok in z'n oog gekregen had, waardoor het wit van zijn oog helemaal verbrijzeld was. Hij kon gelukkig wel nog redelijk goed zien met dit verwonde oog, maar het bloedde nogal ferm en het zag er allesbehalve goed uit. Hij moest zo snel mogelijk naar Huehuetenango voor een oogoperatie. Na lang aandringen kon ik hem en zijn familie toch overtuigen om naar Huehuetenango te gaan (zijn schoonbroer had een wagen, wat het vervoer al een stuk gemakkelijker maakte en waardoor ik zelf in het kliniekje kon blijven om er consultaties te doen).

De enige oogarts van Huehuetenango was juist in een ander dorp en zou van daaruit naar Guatemalastad reizen, dus hij zou die operatie niet kunnen doen. Na een aantal telefoontjes kreeg ik hem toch overtuigd om speciaal naar Huehuetenango te rijden om die man diezelfde dag nog te kunnen opereren. Hij beloofde ons in Huehuetenango te zijn tussen 14u en 16u, daarna zou hij hoe dan ook naar Guatemalastad doorrijden.

De patiënt kwam - met wat vertraging wegens wegenwerken - om 16u20 aan in Huehuetenango. Te laat. De oogarts was reeds vertrokken. Ze belden mij op en ik moedigde hen aan om in Huehuetenango te blijven tot maandag, zodat hij maandag geopereerd kon worden, maar maandag stond hij terug in Yalanhuitz. Hij zei dat hij zich reeds beter voelde en dat hij wilde afwachten of zijn oog niet vanzelf zou genezen... Heel frustrerend dus, want zijn verbrijzelde oog zal onmogelijk zo vanzelf genezen, maar we kunnen hem nergens toe verplichten.

Op vrijdag 11 september kwam Eva (studente vroedkunde van de Arteveldehogeschool in Gent) die samen met Sirikit stage loopt in Pojom, voor een paar dagen op bezoek in Yalanhuitz. Haar hulp kwam schitterend van pas want die nacht werd er op de deur geklopt voor een spoedbevalling. We kwamen aan in het huisje van Apolonia. Apolonia is een meisje van 16 of 17 jaar die zou bevallen van haar eerste kindje. We onderzochten haar. Ze had reeds 10 cm ontsluiting en het hoofdje was al redelijk goed ingedaald, maar de vliezen waren nogal dik en nog niet gebroken. Ik heb de vliezen gebroken en liet Eva de bevalling doen. Het was een prachtige bevalling. Een schitterend mooi babymeisje!!! Zo'n geboorte geeft een energieboost waar we nog lang van konden nagenieten.

Op 14 september kwamen Mieke, Ilse en Astrid toe. Mieke en Ilse zijn allebei vroedvrouw, twee zusjes. Astrid is apothekeres. Ilse blijft in Yalanhuitz tot half oktober. Mieke en Astrid zullen de verantwoordelijkheid voor het kliniekje overnemen vanaf november tot eind juni 2010. Het zijn alledrie ongelofelijke schatten. Ze zijn enorm enthousiast, gemotiveerd, warm, liefdevol, grappig, bekwaam en met een igroot verantwoordelijkheidsgevoel. Dus ik heb weer ongelofelijk veel geluk met hen!!! De voorbije twee weken heb ik al heel veel kunnen uitleggen en doorgeven aan hen, wat mij een enorm geruststellend gevoel heeft. Ik Zal het kliniekje met een gerust gevoel in hun handen kunnen achterlaten als ik zelf terug naar België kom.

In de loop van die week hadden we nog een heel triestige gebeurtenis. Op 18 september om zes uur 's morgens kwam Fransisco ons halen omdat zijn vrouwtje Petrona (dochter van de buren) voortijdige contracties had. Petrona was zeven maanden en een half zwanger. Op weg naar hun huisje had ik al een heel slecht voorgevoel.

Toen we er aankwamen bleek dat ze al een aantal uren contracties had en dat de vliezen ook sinds een paar uren gebroken waren... er was dus geen weg terug. Het babietje zou geboren worden. Ik zocht de harttoontjes, maar net op zo'n moment viel de batterij van de dopler plat. Freija was met me meegegaan en liep terug naar het kliniekje om een stethoscoop te halen om zo de harttoontjes te zoeken. Na lang zoeken vond ik de harttoontjes. Ze klopten aan normale frequentie maar naar mijn gevoel klonken ze veel te ver weg. Ik had echt het voorgevoel dat er iets fout ging. Zonder al te veel aandringen kon ik Petrona overtuigen om naar het kliniekje te komen om daar te bevallen. We onderzochten haar opnieuw en deze keer hoorden we de harttoontjes iets duidelijker. Hopend op een toch nog normale bevalling deden we verder consultaties terwijl Petrona in de patiëntenkamer lag, bijgestaan door haar mama, haar zus en haar man, wachtend op meer opening en fellere contracties.

Plots riep Ilse me. Ze zei dat Petrona plots hevige pijn had. We gingen kijken en ze had intussentijd volledige ontsluiting. Toen ging alles heel snel. Zelfs zonder echt door te persen was het hoofdje plots heel goed zichtbaar. Onmiddellijk werd ook duidelijk dat er iets helemaal fout was. Op een paar tellen tijd werd het babietje doodgeboren. Het babietje had een volmaakt lichaampje, maar een totaal misvormd gezichtje en veel te klein hoofdje zonder hersentjes. Echt vreselijk. Ik kon me bijna niet voorstellen dat het tot op die dag wel nog geleefd heeft. Hoedanook zou het niets van levenskansen hebben gehad. Op zo'n moment voel je je zo machteloos, triestig en misselijk. Ik probeer me in te leven hoe zoiets moet voelen als mama, maar ik kan het mij niet voorstellen. Petrona weende stilletjes en Fransisco zei niet veel. Ze bleven nog in het kliniekje tot 's avonds. Eens het donker werd gingen ze terug naar huis met hun babietje en de placenta (moederkoek) mee. De volgende dag zag ik Fransisco voetballen, net als alle andere dagen... het leven gaat gewoon verder.

Zondag 20 september spraken we af met Hanne op de markt in Ixquisis. Het Was plezant om elkaar terug te zien en veel bij te babbelen. Freija en ik gingen die dag mee naar Pojom. Te voet de steile berg over naar de Casa Materna van Hanne en Kurt. In de namiddag gingen we zwemmen in de rivier van Pojom. Deed wel deugd.

Toen we terug kwamen van de rivier stond Bram (verpleegkundige, vrijwilliger in Pojom) klaar met het nieuws dat er een spoedgeval was. Magdalena moest bevallen van haar vijfde kindje (waarvan er reeds twee gestorven waren). Hanne, Freija en ik gingen er naartoe. Hanne onderzocht haar eerst en liet mij daarna ook voelen. Ook dit liep niet goed... we voelden onmiddellijk een handje. Het baby'tje omklemde mijn vinger met zijn minikleine vingertjes. Het geeft een gevoel van verbondenheid, een vorm van communicatie en teder contact met dit nog niet geboren wezentje. We probeerden de mama te overtuigen om naar het ziekenhuis te gaan voor een keizersnede, maar tevergeefs... Iedereen schoof de verantwoordelijkheid door en zo moesten we toelating vragen aan haar vader, die absoluut overtuigd was van het feit dat het baby'tje gezond en wel thuis zou geboren worden.

Hanne & Kurt hadden engelengeduld en bleven de familie maar overtuigen van de noodzaak naar Huehuetenango te gaan. Na een kleine twee uren discussiëren, beslisten ze niet naar het ziekenhuis te gaan en zelfs ook niet naar de Casa Materna in Pojom te gaan. Dit is gewoon het meest frustrerende wat er bestaat. Als je weet dat de kans groot is dat het leven van het baby'tje gered kan worden door gewoon naar het ziekenhuis te gaan, maar als ze alle hulp weigeren. Dan sta je zo machteloos! Ik kreeg zopas een mailtje van Hanne waarin ze schreef dat ze zaterdagnacht (6 dagen later) uiteindelijk toch akkoord gingen om naar het ziekenhuis te gaan. Toen ze uit Pojom vertrokken leefde het kindje nog, wat al een klein mirakel is na zes dagen gebroken vliezen en contracties enzo... wat een martelweg voor mama en baby'tje!!! Bij aankomst in het ziekenhuis was het baby'tje gestorven. Gelukkig is het leven van de mama toch nog gered.

Maandagmorgen 21 september stapten Freija en ik terug vanuit Pojom richting Yalanhuitz. Ik vond het een beetje spannend, want het was de eerste keer dat ik Ilse, Mieke en Astrid alleen in het kliniekje had achter gelaten, maar alles was goed verlopen. Geen spoedgevallen in Yalanhuitz. Er kwam een auto voorbij en we mochten mee, dus we hadden geluk. Zo waren we nog voor 9u 's morgens terug in Yalanhuitz.

Dinsdagmorgen kreeg ik telefoon vanuit Poblado, een dorpje op een goeie 2u en een half stappen vanuit Yalanhuitz. Een meisje, Juana, zou bevallen van haar eerste kindje, maar de bevalling vlotte niet. Gezien er geen weg loopt tot Poblado spraken we af in Rio Seco.

Enkele mannen zouden Juana dragen tot in Rio Seco en wij zouden met de auto tot daar rijden. Astrid en Freija kwamen met me mee, terwijl Ilse en Mieke in het kliniekje bleven om er de consultaties te doen. Toen Juana en haar familie er aankwamen, legden we Juana op de achterbank in de auto en onderzocht ik haar.

Twee dagen na het voorval met Magdalena, net hetzelfde probleem. Toen ik haar onderzocht zag ik meteen een blauw gezwollen handje. Het baby'tje leefde nog. Gelukkig beseften zowel Juana als haar ouders dat het nodig was naar Huehuetenango te gaan. We reden zo snel als we konden naar het ziekenhuis. Gezien de staat van de weg, deden we er een kleine vijf uren over. Juana hield zich supermoedig!

Rond 14u30 kwamen we aan in het ziekenhuis. Ik moest weer wat wennen aan de hardhandige manier waarop ze hier in het nationaal ziekenhuis met de patiënten omgaan. Met een snak en een beet werden Juana's kleren van haar bange lichaam gerukt. Gelukkig werden we nog niet onmiddellijk weggestuurd en konden we haar wat geruststellen. Enkele minuten later werd ze op een oude brancard de operatiezaal binnengereden. Een dik uur later kregen we goed nieuws! Eva-Lucia was geboren!!!

Een schitterende kleine prinses!!! Ze werd onmiddellijk naar de intensieve zorgen gebracht. De dokteres van op intensieve stelde ons gerust dat alles wel goed ging met het baby'tje. De volgende dag mochten we om 11u met de dokter gaan praten over de toestand van het baby'tje. Eva-Lucia deed het wonderwel en ze werd diezelfde dag zelfs al ontslagen uit het ziekenhuis. Zo werd ook Juana reeds één dag na haar keizersnede ontslaan uit het ziekenhuis. Eerst nog een ganse soep om alle papieren in orde te krijgen, want als de mama geen paspoort heeft, kan ze zogezegd niet bewijzen dat het haar baby'tje is en krijgt ze haar kindje niet mee... Rare nieuwe regeling, want bijna niemand van die jonge mamaatjes heeft een paspoort. "Geduld, een stille vorm van liefde" was onze leuze van de dag. En ik kan je verzekeren, we hadden stapels liefde nodig, maar die hadden we met overvloed want ons geluk kon niet op na 't fantastisch goeie nieuws van dat klein Evaatje! We brachten Juana en Eva-Lucia naar de hospidaje (goedkoop hotelletje).

De volgende dag vertrokken we terug met z'n allen naar Yalanhuitz, waar we weer warm (ondanks de stortregen) verwelkomd werden door Ilse en Mieke, die supergoed hun plan hadden getrokken met de consultaties in het kliniekje.

Gisteren zondag rustdag. In de namiddag toch nog een spoedgeval. Een vrouw die sinds zaterdagnacht heel erg veel bloedde. Bleek uiteindelijk een miskraam te zijn. Maar dat verhaal laat ik voor een volgende keer, anders wordt mijn mail veel te lang.

De voorbije dagen voelden we ons hier allemaal niet supergoed in ons vel. Wat misselijk, buikpijn, af en toe diarree,... al een ontwormingskuur genomen, wat wel wat heeft geholpen. Daarbij kwam nog dat we de papieren van het ministerie moesten invullen. Een supersaai werkje, dat toch twee dagen in beslag neemt.

En ik mis Koen ook enorm!!! Gelukkig is freija hier, waardoor ik me echt geen seconde alleen hoef te voelen. En het goeie nieuws is ook dat Koen een maand congé heeft kunnen krijgen op zijn werk en dus afkomt naar Guatemala!!! We tellen de dagen af. Hij komt toe op 28 oktober, vandaag nog 30 keer slapen.

Als ik buiten kijk, zie ik Freija in het gras zitten, in een cirkel tussen een twintigtal kindjes. Ze oefenen een liedje voor de verjaardag van het kliniekje. Freija, de kindjes, het groene gras, de bananenbomen op de achtergrond, het liedje over Yalanhuitz en �vivir en amor' en dan nog de blauwe lucht en enkele sneeuwwitte wolken ... Eén en al harmonie.

Ik hoop dat alles heel goed gaat met elk van jullie!!!

Heel veel liefs en warme groeten,

Eva x

• Chochi is bevallen van een drieling. Drie schattige baby-poesjes. Zie hierboven.
• Maria (dochter van Maria die naaimachine heeft, voor wie hier ooit is geweest) is bevallen van een tweeling.