INLEIDEND WOORDJE
Een nieuwe wind waait door Vivir en Amor en dat zullen ook jullie geweten hebben. Hanne en Kurt verlieten Pojom en gaven de fakkel door aan Wouter en Miet die samen met Katleen het vuur brandende houden. Ook Eva keerde huiswaarts, het werk van de clinica in Yalanhuitz wordt er verder gezet door Mieke en Astrid. We staan samen te popelen om helemaal in het gloednieuwe schoolproject te vliegen. Vivir en Amor leeft, het team in Guatemala is er klaar voor en wordt aangesterkt met de anciens die vanuit België ondersteunen.
Via deze maandelijkse nieuwsbrief willen we jullie op de hoogte houden van het doen en laten van Vivir en Amor. Hoe het gaat met beide clinica’s en de school van Pojom kunnen jullie hier lezen. Ook algemeen nieuws en leuke weetjes over de beide dorpen waarin we werken willen we jullie niet onthouden.
Alvast bedankt voor jullie interesse in het project!
Geniet ervan en doe het goed,
Wouter Verstraete
woutergua@gmail.com
CASA MATERNA POJOM
Hanne en Kurt naar Bélgica … BIENVENIDO Katalina!!!
Zoals jullie ondertussen wel weten, vertrokken Hanne en Kurt de 26ste december richting België, na niet minder dan 9 en 4 jaar Guatemala. Dat we dit ontzettend spijtig vinden en dat we hopen dat het hen goed gaat in ons Belgenland, hoeven we jullie ongetwijfeld ook niet meer te vertellen…
Op 8 januari verwelkomden wij Katleen, onze kersverse medische verantwoordelijke, hier in de Casa Materna. Na een uiterst vermoeiende reis tot in de uithoek van Guatemala werd “la doctora” er meteen helemaal ingesmeten. Even uitrusten? Dat was buiten Pojom gerekend: tijdens haar allereerste nacht hier moest ze maar liefst 2 (!) bevallingen doen! Gelukkig kenden die allebei een mooie afloop, Katalina hielp twee wolken van baby’s ter wereld brengen!
Ana, Carlos, Sandra en Katalina samen aan de slag om de medicijnen die we van het ministerie kregen te tellen.
Katleen (of “Katalina” voor de Pojomeros) zal gedurende 1 jaar instaan voor het reilen en zeilen van heel het medische luik van de clinica. Het volgende staat haar te wachten: 4 dagen per week consultas, om de twee weken een “capacitation” (vorming) voor de vroedvrouwen uit de streek, een maandelijkse consultatiedag in een ander dorp en daartussendoor nog af en toe eens een “emergencia” (spoedgeval). Een hele (boeiende) boterham, maar Katleen weet duidelijk van aanpakken en is hier al helemaal ingewerkt! De clinica draait op volle toeren en daar zijn we ontzettend blij om! Ondertussen is ook Sandra hier aangekomen. Deze Duitse dokterstudente blijft 8 weken!
Een drukke en koude januari maand…
De maand januari kunnen we als erg druk en tegelijk heel leerrijk omschrijven! Superveel bevallingen, een heleboel spoedgevallen richting Huehuetenango, overvolle consultatiedagen, de voorbereidingen voor de start van de school (zie verder deze brief) en daarbij nog eens een jornada medica… we hebben hard gezwoegd maar zijn ook heel tevreden!
HELPS, een internationale NGO, organiseerde de jornada medica. Met een team van 20 dokters voeren ze een hele week aan de lopende band allerhande operaties uit. Zij trekken naar verschillende steden in Guatemala en onlangs was het de beurt aan Huehuetenango (onze dichtstbijzijnde stad). Enkele patiënten die we hier onmogelijk kunnen behandelen, zouden daar wel aangepaste hulp kunnen krijgen. Zo’n kans konden we met onze clinica´s natuurlijk niet laten voorbijgaan. Wouter, Bram en onze promotor Carlos namen in de 2 pick-ups (die van Pojom én Yalanhuitz) 8 patiënten en hun begeleiders mee! Door de connecties van Vivir en Amor, kregen we er heel snel heel veel hulp! Drie jonge patiëntjes met een hazenlip werden met succes geopereerd, een vrouw met een lelijke wonde door een vorige operatie werd goed verzorgd, een man werd behandeld aan zijn oor en een chirurgische ingreep werd uitgevoerd bij een vrouw met hernia. Een jongen uit Yalanhuitz met een vervorming aan zijn voet, kon op dit moment nog niet geholpen worden! Maar de volgende Jornada Medica zullen ze de nodige voorbereidingen treffen zodat hij dan wel aangepaste zorg zal krijgen!
De pick ups van beide clinica's onderweg naar Huehue. Een lange en lastige weg dus een pauze op tijd en stond is belangrijk!
De terugrit verliep helaas niet geheel zonder problemen: panne met de pick-up van Yalanhuitz in het stadje Nénton. De ‘disco’ (Wouter weet niet zoveel van auto’s en kan het kapotte stuk niet direct benoemen) was door en door versleten, waardoor de pick-up plots de berg niet meer opraakte! Gelukkig kon Wouter de auto vlot achteruit de stad terug binnenrijden, rechtstreeks naar de dichtstbijzijnde garage. Daar vonden ze eerst geen passend vervangstuk, maar na lang aandringen en zoeken konden ze toch aan de reparatie beginnen!
Ondertussen waaide een golfje “paniek” door Pojom. Verschillende patiënten hadden naar hun familie gebeld om de vertraging te melden en na een paar misverstandjes (de grote vraag was of ze nu wel of niet zouden aankomen in Pojom ’s avonds laat, want iedereen bleek plots iets anders vernomen te hebben!) werd duidelijk dat ze rond een uur of 23 in Ixquizis zouden staan!
Maar dan moesten de pas geopereerde patiënten, hun begeleiders en Wouter nog te voet de berg over om in Pojom te raken! Groot was hun verbazing toen ze merkten dat een stuk of 20 ongeruste Pojomeros, allemaal familieleden van de patiënten, hen daar stonden op te wachten om samen de tocht terug aan te vatten! Een bende van meer dan 30 man stapte die nacht samen de berg over richting Pojom, de jonge patiënten werden op de rug gedragen en er werden drankjes aangeboden… Een ongelofelijk mooi moment, het medeleven en de steun in Pojom kan groot zijn!
Januari was ook de maand van het slechte weer: drie weken aan een stuk was het hier mistig, regenachtig en vooral heel erg koud! Zelfs de Pojomeros lieten weten dat 8 graden abnormaal is voor de streek! De koude periode betekende voor de vrijwilligers door het dorp lopen met zeker vier dikke truien aan of al onder de wol kruipen tegen 20.30u om het eindelijk lekker warm te krijgen… De Pojomeros hadden er duidelijk minder last van: mannen in T-shirt op weg naar hun campo (hun velden) waren geen uitzondering! De Belgen kunnen duidelijk nog lang niet tippen aan de stoere Pojomeros…!
De clinica binnenstebuiten en ondersteboven…
Ondertussen zijn er ook heel wat werkzaamheden in de clinica gebeurd: Astrid (de vrijwilligerster uit Yalanhuitz die hier tijdelijk verbleef) zette heel de farmacia (onze apotheek) op punt. Het doel is alle medicijnen te ordenen, zodat we later een exacte inventaris kunnen maken van heel onze apotheek! We willen een systeem ontwikkelen zodat we perfect op de hoogte blijven van wat er aanwezig is en wat niet…
De bureau werd gereorganiseerd en ook de bodega (de opbergruimte) werd onder handen genomen. De “albanil” (timmerman) van het dorp zorgde voor een houten kast die de batterijen van de zonnepanelen beschermt. Verder timmerde hij ook een garagepoort zodat de auto wat veiliger staat.
Een nieuwe “alcalde” in het dorp
Eind december werd een nieuwe “alcalde” (burgemeester) verkozen, sedert 1 januari zorgen hij en de “alcaldes auxiliares” (zijn helpers) voor de goede orde in Pojom!
Het is nu al duidelijk dat deze alcalde heel wat ijveriger is dan de vorige. In zijn eerste week als burgemeester werd het hele terrein rond de clinica schoongemaakt. De promotoren kregen ook de opdracht om onze koer rond dagelijks te vegen of te schrobben.
Verder zorgde hij meteen ook voor een unicum in Pojom: hij zette een grote opruimactie in het dorp op touw. Met een man of 50 werden alle straten uitgekamd, en het moet gezegd, het was de moeite! Zowel kinderen als volwassenen hebben de gewoonte om alle vuilnis hier op de grond te gooien. Dat kan ook bijna niet anders, want er zijn in het dorp helemaal nergens vuilnisbakken te bespeuren. Met als gevolg natuurlijk dat de straten er vaak wat smerig bij liggen! Daar wil de alcalde nu dus werk van maken. Overal werden posters opgehangen met de vraag om niets meer op de grond te gooien en ondertussen solliciteerden ze voor grote vuilnisbakken om overal rond te plaatsen.
En nog een afscheid… “ El doctor Bram” verlaat ons!
Het afscheid van Hanne en Kurt nog niet volledig verteerd of er stond er ons al een volgende te wachten: na 7 maanden Guatemala (en bijna non-stop in Pojom) verliet “El doctor Bram” onze clinica. Bram was hier heel vaak de enige medische vrijwilliger en slaagde er – samen met de promotoren – in om de clinica draaiende te houden, een prestatie om U tegen te zeggen! Dankuwel Brambo, een fijne tijd gewenst in België,we zullen je niet snel vergeten!
CLINICA YALANHUITZ
Astrid even in Pojom
De voorbije maand was het kliniekje in Yalanhuitz gedeeltelijk gesloten. Mieke vertrok voor een maand naar België om aanwezig te zijn op de bevalling van haar zus. Ondertussen is zij bevallen van een flinke zoon en bereidt Mieke zich voor op haar terugkeer naar Guatemala. Astrid bleef als enige vrijwilligster achter in Yalanhuitz… Omdat het niemand een goed idee leek haar daar alleen te laten, besloten we samen dat Astrid een maand in Pojom zou wonen. Elke woensdag en vrijdag zou Astrid dan naar Yalenthuitz terugkeren om er consultas te doen. De andere dagen van de week ruimde ze de farmacia van de Pojomse Casa Materna op en af en toe sprong ze Katleen en de promotoren bij tijdens de drukke consultas.
Op Nieuwjaar… drie spoedgevallen!
Samen met Astrid hielp Mieke al verschillende baby's ter wereld zetten in Yalanhuitz… deze baby werd dan ook Mieke genoemd!
Na een leuke, drukke maand december, waarbij Mieke en Astrid de hulp kregen van Tom (derdejaars dokterstudent), startte het jaar 2010 onvergetelijk. Op één januari waren er meteen al drie spoedgevallen. Eentje reeds om 00h02: een vrouw die eerder op de avond bevallen was, bleef bloed verliezen en kon niet urineren. Mieke en Astrid zorgden ervoor dat ze via een sonde kon urineren en al snel ging alles beter. Het baby’tje werd later Mieke genoemd, iets om fier op te zijn! In de loop van nieuwjaarsdag kwam ook een spoedgeval uit Pojom toe in Yalanhuitz. Een vrouw in arbeid met zwangerschapsvergiftiging. Toen bleek dat ze door haar stuipen niet genoeg kracht zou hebben om op natuurlijke wijze te bevallen, besloot Mieke om onmiddellijk naar Huehue te rijden. Daar beviel ze via keizersnede van een mooie dochter, godzijdank dat ze het allebei gehaald hebben! Diezelfde nacht werden Astrid en Tom nog naar een ander huisje geroepen, maar gelukkig was daar niets ergs aan de hand.
Rustige consultas
Na deze denderende start volgde echter een heel rustige maand. Hoewel we zo goed mogelijk het bericht hadden verspreid dat de consultas enkel op woensdag en vrijdag doorgingen, kwamen verscheidene patiënten op de andere dagen langs en waren de echte consultatiedagen meestal heel erg kalm. Toch bleef Astrid heel erg gemotiveerd om twee keer per week de berg over te steken en enthousiast klaar te staan voor elke patiënt. In ieder geval kreeg ze elke vrijdag de kleine ondervoede Juanito over de vloer die stilaan maar zeker aansterkt met de melk die ze hem geeft.
Als het afscheid nabij is, dan mag er altijd wel iets meer… Aanschouw de uitgebreide ontbijttafel die geprepareerd werd voor het vertrek van Tom.
En verder?
Ondertussen is Astrid terug naar Yalanhuitz samen met Delphine en Monika, twee orthopedagogen die hier drie maand zullen verblijven voor hun stage. Mieke versterkt na een barkoude maand Belgie (en na de geboorte van haar neefje Winter!) opnieuw het Yalanhuitzteam en ook drie studenten verpleegkunde zullen hun steentje bijdragen. Veel vrijwilligers dus vanaf nu, wat alleszins een hele verandering is tegenover de vorige periode. We zijn er alleszins van overtuigd dat Yalanhuitz heel boeiende maanden te wachten staan…
ESCUELA POJOM
Een schoolproject…
Vivir en Amor is altijd een gezondheidsproject geweest. Maar sinds kort richten we onze pijlen ook op de school van Pojom. Vivir en Amor gelooft immers in het belang van onderwijs in de strijd tegen armoede. Guatemala is één van de slechtst scorende landen op het vlak van educatie in Latijns Amerika. Het wekt dan ook geen verbazing dat het onderwijsniveau in een vergeten en afgelegen streek als die van Pojom al helemaal te wensen over laat. Onze hulp krijgt steeds meer vorm. Al veranderen en sleutelen we nog altijd aan de precieze manier waarop onze steun aan de school georganiseerd wordt, toch kunnen we tegenwoordig spreken van een heus onderwijsproject.
Naast kleuter- en lager onderwijs (preprimaria en primaria) wordt er in Pojom sinds kort ook middelbaar onderwijs (básico) georganiseerd. De middelbare school kwam er op initiatief van de lokale bewoners. Vivir en Amor juicht dit zeker toe en probeert hen te ondersteunen waar mogelijk. Zo brachten we, met dank aan de provincie West Vlaanderen, de nodige fondsen samen om een middelbare school te bouwen mét zonnepanelen en een computerklas. De container die met de hulp van zoveel mensen werd volgeladen leverde het nodige materiaal om de middelbare school te installeren.
Eind januari: begin van het schooljaar
Na vele inspanningen, zowel van onze Belgische als van onze Guatemalteekse vrienden, ging het schooljaar eind januari eindelijk van start voor de básico! De lagere school laat nog even op zich wachten. Er is immers een nationale staking aan de gang waarin de leerkrachten meer fondsen eisen van de overheid. Als je je bedenkt dat klassen van zeventig leerlingen en meer geen uitzondering zijn hier in Guatemala, is een staking natuurlijk perfect te begrijpen.
De nieuwe middelbare school in al haar glorie. De helft werd betaald door Vivir en Amor, de andere helft door de provincie West-Vlaanderen
De middelbare school is een heus succes. Het leerlingenaantal is in vergelijking met vorig jaar bijna verdubbeld. Dat kregen we voor elkaar door niet alleen jongeren te ronselen in Pojom zelf, maar ook door samen met het oudercomité en de directeur reclame te maken in de omliggende dorpen. Elke leerling kreeg aan het begin van het schooljaar het nodige schoolmateriaal toegewezen. En dankzij de steun van de Canadese onderwijsorganisatie COED regelden we handboeken voor elke student.
Lessen in de básico
De langverwachte computerlessen worden door “maestra Miet” gegeven. Deze worden met veel enthousiasme gevolgd. Soms zelfs met té veel enthousiasme, dat kunnen de arme toetsenborden beamen! Op termijn is het de bedoeling om een lokale leerkracht te ondersteunen opdat deze de computerlessen zou kunnen overnemen.
De Engelse lessen nemen “maestra” Lore en “maestro” Wouter voor hun rekening. Lore verzorgt daarenboven ook de bijlessen. Elke klas krijgt vier uur per week bijkomende lessen voorgeschoteld waarin verschillende thema’s behandeld worden. Op die manier proberen we het niveau van de jongeren te verhogen opdat hun slaagkansen bij verdere studies zouden toenemen.
Miet in de gloednieuwe computerklas. De eerste stappen met een computer zijn nooit makkelijk en dat hebben de Pojomse studenten ondertussen wel al geweten!
De overige lessen nemen vijf lokale leerkrachten voor hun rekening. Zij hebben allemaal specifieke studies gedaan om in het middelbaar onderwijs te mogen lesgeven. Deze taak nemen zij dan ook met veel goede wil op. Jammer genoeg moeten vier van hen door een schrijnend tekort aan leerkrachten in Guatemala deze taak combineren met hun beroep als leerkracht in het lager onderwijs. Dit is mogelijk, omdat het lager onderwijs ’s voormiddags is en het middelbaar in de namiddag. Maar het behoeft natuurlijk geen betoog dat dit een bijzonder zware combinatie is die het onderwijsniveau zeker niet ten goede komt. Er worden vele inspanningen gedaan om deze situatie te veranderen.
Andere ondersteuning van Vivir en Amor
Vivir en Amor steunt de middelbare school in haar strijd voor nationale erkenning. Zo’n erkenning zou immers voltijdse leerkrachten betekenen die exclusief voor de middelbare school mogen werken. Het is echter een moeilijke strijd die ons langs bijzonder bureaucratische en van corruptie doordrongen administraties brengt. Voorlopig is de nationale erkenning er niet en moet de school roeien met de riemen die er zijn.
De fondsen van de school worden samengebracht door de maandelijkse betalingen van de ouders van de leerlingen én door een beperkte steun van de plaatselijke autoriteiten. Dat is echter niet voldoende en ook hier probeert Vivir en Amor te steunen. Dat doen we door de betaling van één voltijdse kracht op ons te nemen. Op die manier kunnen we de bijdrage van de ouders beperken waardoor de school voor meer leerlingen toegankelijk blijft.
Lore aan de slag met 'el Segundo Básico'
Het onderwijsproject is een voortdurend veranderend beestje. Het is een bijzonder interessant domein waarin we met veel goede moed en enthousiasme tewerk gaan. Een behoorlijke dosis flexibiliteit en geduld zijn hierin belangrijke eigenschappen. Het is een lange weg. Maar het einddoel van een verbeterd onderwijslandschap kan de motor tot een werkelijke ontwikkeling van Pojom en omstreken betekenen.